H Ελένη Πορτάλιου γεννήθηκε και έζησε στο Ρέθυμνο. Σπούδασε στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Αθήνας, όπου και δίδαξε μέχρι το 2014. Η κοινωνική και πολιτική δράση της έχει σταθερή αναφορά στις ιδέες της ανανεωτικής κομμουνιστικής Αριστεράς. Εχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Ιχνη ζωής», Μικρή Αρκτος, 2014.
Ποια βιβλία έχετε αυτόν τον καιρό πλάι στο κρεβάτι σας;
Εχοντας πρόσφατα διαβάσει το βιβλίο «Μια Πράγα για τον καθένα» του Αλέξη Πάρνη, έφερα πλάι του το ξεχασμένο έργο του Μίλαν Κούντερα «Το βιβλίο του γέλιου και της λήθης». Διαβάζοντάς τα μαζί, θυμήθηκα την ηχώ της Ιστορίας: «Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη».
Ποιος ήρωας/ηρωίδα λογοτεχνίας θα θέλατε να είστε και γιατί;
Δεν φαντάστηκα ποτέ τον εαυτό μου (ή άλλα πρόσωπα) σε μια τέτοια θέση. Μπορεί να κάνουμε παραλληλισμούς και να βρίσκουμε κοινές ιδιότητες και στοιχεία χαρακτήρων μεταξύ πραγματικών και προσώπων μυθοπλασίας, αλλά οι ταυτίσεις αποκαθηλώνουν τη μοναδικότητα των λογοτεχνικών ηρώων, που αντλούν τη δύναμή τους και ζουν μέσα από την αύρα τους.
Διοργανώνετε ένα δείπνο. Ποιους ποιητές καλείτε, ζώντες και τεθνεώτες;
Με αλφαβητική σειρά: Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ, Μανόλη Αναγνωστάκη, Νίκο Εγγονόπουλο, Ηλία Λάγιο, Τάσο Λειβαδίτη, Βύρωνα Λεοντάρη, Γιώργο Σεφέρη. Ολοι τεθνεώτες, πλην μιας εξαίρεσης. Τυχαίο; Οπως γράφω και στο ποίημα «Μυστική συνομιλία», «ζω στον παρελθόντα χρόνο».
Ποιο κλασικό βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα για πρώτη φορά;
Το μυθιστόρημα του Χανς Φάλαντα «Μόνος στο Βερολίνο», μετάφραση Αντζης Σαλταμπάση, εκδόσεις Πόλις, που θεωρώ κλασικό.
Ποια είναι η ποιητική συλλογή που έχετε διαβάσει τις περισσότερες φορές;
Μάλλον τα Απαντα του Γιώργου Σεφέρη.
Δεύτερη ποιητική συλλογή. Συναισθήματα, δυσκολίες, αγωνία μετά το βάπτισμα του πυρός.
Η ποίηση είναι καταφυγή. Από παιδί, η ανάγνωση και η γραφή της αποτελούν για μένα έναν παράλληλο κόσμο, δίπλα στον καθημερινό, που διασώζει πολύτιμη ύλη μέσα στην τύρβη της καθημερινότητας. Δημοσίευσα τα «Ιχνη ζωής» το 2014 και τώρα τη συλλογή «Η μνήμη επιστρέφει/στα χαλάσματα της ιστορίας» από ανάγκη συμμερισμού κοινών ιδεών, συναισθημάτων και βιωμάτων. Φυσικά, όλες οι δημόσιες χειρονομίες κρίνονται για την αξία τους καθαυτή, αλλά δεν έχω αγωνία.
«Η μνήμη επιστρέφει στα χαλάσματα της ιστορίας». Σας εμπνέει το βίωμα, η ιστορία, η συλλογική ή η ατομική μνήμη;
Ζω πολύ με τις αναμνήσεις. Πατρίδα μου είναι ο κατοικημένος κόσμος της μνήμης, ατομικής και συλλογικής. Ολα που αναφέρετε με εμπνέουν, αλλά εργάζομαι και πιο συστηματικά μέσω του θεωρητικού μου έργου σε θέματα μνήμης και ιστορίας. Σύντομα θα δημοσιευθούν τα e-books «Πόλη και μνήμη», «Ο δημόσιος χώρος της πόλης/Μετασχηματισμοί της δημόσιας σε σχέση με την ιδιωτική σφαίρα», που βασίζονται στα μεταπτυχιακά μου μαθήματα στην αρχιτεκτονική σχολή.
Εχετε Facebook, Twitter κτλ.;
Οχι. Επιτρέπω στον εαυτό μου αυτό τον «αναχρονισμό».