Νωρίς το πρωί της 18ης Μαΐου 2018, η Σαμπίκα Σεΐχ μετρούσε ήδη αντίστροφα. Ανέβασε ένα βίντεο στην εφαρμογή Snapchat, λέγοντας ότι απέμεναν μόλις 19 ημέρες για να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα ανταλλαγής και να επιστρέψει στην πατρίδα της, το Πακιστάν. Μετά πήγε στο σχολείο. Τον ίδιο δρόμο μέχρι το λύκειο της Σάντα Φε ακολούθησε και ο συμμαθητής της Δημήτρης Παγουρτζής. Στην καμπαρντίνα του έκρυβε ένα 38άρι πιστόλι και μία καραμπίνα, όπλα των γονιών του.
Μισή ώρα αργότερα η Σαμπίκα βρέθηκε νεκρή μέσα σε μια σχολική ντουλάπα όπου είχε προσπαθήσει να κρυφτεί. Εφερε εννέα τραύματα από σφαίρες. Συνολικά οκτώ μαθητές και δύο καθηγητές σκοτώθηκαν και άλλοι 13 άνθρωποι τραυματίστηκαν από τα πυρά του Παγουρτζή.
Εκτοτε ακολούθησαν και άλλα παρόμοια περιστατικά στις ΗΠΑ, με πιο πρόσφατα τις δύο πολύνεκρες επιθέσεις σε Τέξας και Οχάιο. Η ιστορία της Σάντα Φε, όμως, δεν έχει περάσει στη λήθη. Στα μέσα Ιουλίου η οικογένεια της Σαμπίκα επισκέφθηκε για πρώτη φορά τη σκηνή του εγκλήματος. Πρόσφατα ορίστηκαν η ημερομηνία και ο τόπος της δίκης του νεαρού δράστη, ενώ συγγενείς θυμάτων ζητούν με αγωγές τους αποζημίωση από την οικογένεια των Ελλήνων μεταναστών. Μέσα από τις 28 σελίδες σχετικών δικαστικών εγγράφων που κατατέθηκαν τον περασμένο Ιούνιο, η «Κ» παρουσιάζει το βαρύ φορτίο που κουβαλούν οι επιζήσαντες και οι συγγενείς των νεκρών.
Το χρονικό
Ηταν 7.30 το πρωί όταν ο Δημήτρης Παγουρτζής άνοιξε πυρ στο λύκειο της Σάντα Φε. Μία σφαίρα βρήκε τον μαθητή Κλέιτον Χορν στο αριστερό του χέρι. Οσο εκείνος βρισκόταν στο έδαφος ο δράστης τον σημάδεψε με το 38άρι πιστόλι για τη χαριστική βολή. Ενστικτωδώς ο Κλέιτον ελίχθηκε και η δεύτερη σφαίρα τον πέτυχε στο πόδι. Επέζησε. Αλλοι δεν στάθηκαν το ίδιο τυχεροί.
Κάποιοι μαθητές μπήκαν μέσα σε ντουλάπες. Ανάμεσά τους ήταν και η Σαμπίκα, η οποία σύμφωνα με μαρτυρίες διασωθέντων προσευχόταν κρυμμένη. Ο Παγουρτζής, σύμφωνα με τους ενάγοντες, πυροβόλησε τις κλειστές πόρτες σκοτώνοντας τους συμμαθητές του. Η καθηγήτρια Φλο Ράις βρισκόταν στο γυμναστήριο του σχολείου όταν ήχησε ο συναγερμός για φωτιά. Ο δράστης την πρόλαβε. Την πυροβόλησε πέντε φορές στα πόδια. Φοβούμενη μήπως επιστρέψει για να την αποτελειώσει, υποδύθηκε τη νεκρή. Γύρω στις 8, έπειτα από διαπραγματεύσεις, ο Παγουρτζής παραδόθηκε στους αστυνομικούς.
Εκπροσωπούμενοι από δικηγόρους της οργάνωσης κατά της οπλοκατοχής «Everytown», συγγενείς θυμάτων και επιζήσαντες κατηγορούν τους γονείς του δράστη για βαριά αμέλεια. Υποστηρίζουν ότι δεν είχαν λάβει βασικά μέτρα ώστε τα δύο όπλα να μην είναι προσβάσιμα στον γιο τους. Αναφέρουν ακόμη, σύμφωνα με τα δικαστικά έγγραφα, ότι δεν έδειξαν τη δέουσα προσοχή στα ύποπτα σημάδια και στην αποκλίνουσα συμπεριφορά του παιδιού τους, εβδομάδες πριν από τις ανθρωποκτονίες στο σχολικό συγκρότημα.
Οπως επισημαίνουν στα σχετικά δικαστικά έγγραφα, ο Παγουρτζής φαίνεται ότι είχε εμμονή με την πολύνεκρη επίθεση στο λύκειο του Κολουμπάιν, όπου το 1999 δύο μαθητές σκότωσαν 12 συμμαθητές τους και έναν καθηγητή. Παρά τις υψηλές θερμοκρασίες στα νότια της πολιτείας του Τέξας ο Παγουρτζής ντυνόταν συχνά σαν εκείνους τους δράστες πηγαίνοντας στο σχολείο με καμπαρντίνα και στρατιωτικές μπότες. Ακόμη και ο τρόπος που φέρεται να έφτιαξε εκρηκτικά με τα οποία παγίδευσε έπειτα το σχολείο θυμίζει κατά τους ενάγοντες εκείνο το συμβάν.
Αλλο κρίσιμο στοιχείο, που όπως υποστηρίζουν οι ενάγοντες θα έπρεπε να είχε θορυβήσει τους γονείς του, ήταν η παρουσία του νεαρού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Από τις σχετικές διαδικτυακές ομάδες που ακολουθούσε φαινόταν ότι ήταν λάτρης των όπλων. Στα τέλη του Απριλίου του 2018, λίγες εβδομάδες πριν από την επίθεση, είχε ανεβάσει στο Instagram μια φωτογραφία με ένα πιστόλι και ένα μαχαίρι. Την ίδια περίοδο στο Facebook είχε αναρτήσει μία φωτογραφία με ένα μπλουζάκι που είχε την επιγραφή: «Born to kill» («Γεννημένος για να σκοτώνω»). Την ίδια μπλούζα φορούσε την ημέρα των ανθρωποκτονιών. Δεν έλειπαν από το προφίλ του και παραπομπές σε ναζιστικά σύμβολα. Οι ενάγοντες θεωρούν ότι οι γονείς τού κατηγορουμένου γνώριζαν πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Επικαλούνται σχετικά μια τηλεοπτική συνέντευξη που έδωσε ο πατέρας του Παγουρτζή σε ελληνικό σταθμό μετά το συμβάν. Σε αυτήν είπε ότι λίγες εβδομάδες νωρίτερα δεν είχε πάει στη δουλειά του για να μείνει μαζί με τον γιο του στο σπίτι.
Ζητούν ακόμη απαντήσεις
Ο πατέρας του κατηγορουμένου, Αντώνης Παγουρτζής, γεννήθηκε στο χωριό Μαγουλίτσα της Καρδίτσας και στα μαθητικά του χρόνια μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Εκεί διατηρεί επιχείρηση κατασκευής και επιδιόρθωσης μηχανών για σκάφη. Οι συνήγοροι της οικογένειας έχουν αρνηθεί ότι οι γονείς είχαν παρατηρήσει κάτι ύποπτο στη συμπεριφορά του γιου τους και ισχυρίζονται ότι τα όπλα, για τα οποία είχε άδεια ο πατέρας, ήταν σωστά αποθηκευμένα και δεν ήταν εύκολα προσβάσιμα. Σύμφωνα με τους ενάγοντες, διασωθείσα καθηγήτρια ακόμη και σήμερα δεν μπορεί να περπατήσει χωρίς δεκανίκι. Αλλοι επιζήσαντες πάσχουν από μετατραυματικό στρες.
Οι γονείς της Σαμπίκα, αλλά και οι υπόλοιπες οικογένειες των θυμάτων αναζητούν ακόμη απαντήσεις. Θέλουν να μάθουν την ακριβή ώρα που μπήκε ο δράστης στο σχολείο, πώς κινήθηκε, πώς επέλεξε τους στόχους του. Οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές παραμένουν φειδωλές. Ενας από τους λόγους είναι ότι ο κατηγορούμενος ήταν ανήλικος, 17 ετών, την ημέρα της επίθεσης. Γι’ αυτό και δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει τη θανατική ποινή. Στα τέλη Ιουνίου ορίστηκε ότι η δίκη θα ξεκινήσει τον Φεβρουάριο σε άλλη πόλη, στο Ρίτσμοντ. Ο πατέρας της Σαμπίκα σχεδιάζει να βρεθεί στο δικαστήριο για να απευθυνθεί, όταν του δοθεί ο λόγος, στον κατηγορούμενο.