Της Τανιας Γεωργιοπούλου
Προσοχή! Μην εφησυχάσουμε από τις βροχές και τα χιόνια των τελευταίων μηνών… H λειψυδρία είναι χρόνιο πρόβλημα και η περιστασιακή αύξηση των βροχοπτώσεων απλώς αναβάλλει την εκδήλωσή του. Αλλωστε στην Ελλάδα συχνά κάποιες περιοχές «πνίγονται» και άλλες δεν έχουν καθόλου νερό, εξαιτίας της… άνισης κατανομής των βροχοπτώσεων, αλλά και της έλλειψης έργων υποδομής. Φέτος, αν και τα μέχρι στιγμής δεδομένα δείχνουν ότι το πρόβλημα θα είναι πολύ μικρότερο, οι παραδοσιακά άνυδρες περιοχές παραμένουν προβληματικές. Φαίνεται πως η Λάρισα και η Καρδίτσα θα ερίζουν και φέτος για το λιγοστό νερό της λίμνης Πλαστήρα, ενώ η Κωπαΐδα και η περιοχή της Ροδόπης θα αντιμετωπίσουν επίσης ανεπάρκεια υδατικών αποθεμάτων. Για πρώτη φορά όμως, έπειτα από πολλά χρόνια, τα νησιά του Αιγαίου θα έχουν επάρκεια νερού, οι περισσότεροι από τους ταμιευτήρες του υπουργείου Γεωργίας παρουσιάζουν πληρότητα, ενώ αντίθετα τα νησιά του Ιονίου, που παραδοσιακά έχουν υγρό κλίμα, θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα λειψυδρίας. Το υπουργείο Γεωργίας, προκειμένου να καταγράψει τις περιοχές όπου τα υδρολογικά δεδομένα φανερώνουν ότι πρέπει να αναμένονται τα περισσότερα προβλήματα, πραγματοποίησε συσκέψεις μέσω των περιφερειών και με συμμετοχή των εμπλεκομένων φορέων. Με βάση τα αποτελέσματα αυτών των συσκέψεων αποφασίστηκε σειρά άμεσων παρεμβάσεων στις περιοχές -όπου αυτό είναι δυνατό- και θα διευκολύνει την άρδευση των καλλιεργειών. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Γεωργίας, κ. Γ. Δρυ, έχουν εξασφαλιστεί πόροι και οι παρεμβάσεις που θα γίνουν είναι:
– Πρόχειρα χωμάτινα φράγματα, ώστε να συγκεντρωθεί και να χρησιμοποιηθεί για άρδευση νερό που διαφορετικά θα χανόταν.
– Θα αντικατασταθούν γεωτρήσεις και θα επισκευαστούν ζημιές σε δίκτυα που έχουν αποτέλεσμα τις μεγάλες απώλειες νερού.
– Θα εγκατασταθούν αντλητικά συγκροτήματα ώστε να ανακυκλώνονται τα νερά που ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί.
– Θα δημιουργηθούν στραγγιστικά δίκτυα ώστε να αξιοποιούνται τα νερά που «φεύγουν» μετά το πότισμα.
– Θα δημιουργηθούν μικρά έργα άμεσης απόδοσης σε τοπικό επίπεδο.
Επίσης εγκύκλιος του υπουργείου Γεωργίας αποστέλλεται προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα παρουσιαστούν ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κατά τον μήνα Μάρτιο οι βροχοπτώσεις ήταν ιδιαίτερα σημαντικές στο σύνολο της χώρας. Αξιοσημείωτη αύξηση βροχοπτώσεων για φέτος σημειώθηκε στη Βόρεια και Ανατολική Πελοπόννησο, στη Μαγνησία, στα Δωδεκάνησα, στην Κρήτη, στις Κυκλάδες, στη Χίο ενώ η Εύβοια και η Μυτιλήνη κυριολεκτικά πνίγηκαν από τις βροχές. Αντίθετα, μείωση βροχοπτώσεων παρατηρήθηκε στη Θράκη, στην Ανατολική – Κεντρική – Δυτική Μακεδονία, στη Δυτική Ελλάδα, στη Φθιώτιδα, στη Θεσσαλία και στη Δυτική Πελοπόννησο. Από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάρτιο οι περισσότερες χιονοπτώσεις – βροχοπτώσεις παρατηρήθηκαν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο με τιμές που στη Μαγνησία, στην Εύβοια, στην Πελοπόννησο και στα νησιά του Αιγαίου ξεπέρασαν κατά πολύ τον μέσο όρο. Αντίθετα τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Φεβρουάριο έβρεξε πολύ λιγότερο απ’ ό,τι αναμενόταν από τις μέσες τιμές των τελευταίων χρόνων. Ειδικότερα:
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: Το ύψος της βροχόπτωσης ήταν 298,3 χιλιοστά, ενώ την αντίστοιχη εποχή πέρυσι ήταν 263 χιλιοστά. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι βροχοπτώσεις φέτος ήταν μειωμένες κατά 32% σε σχέση με τον μέσο όρο. Μάλιστα είναι η τρίτη κατά σειρά χρονιά που παρουσιάζεται μείωση των βροχοπτώσεων.
Κεντρική και Δυτική Μακεδονία: Οι βροχοπτώσεις είχαν ύψος 330,8 χιλιοστά φέτος σε σχέση με το προηγούμενο έτος που ήταν 316,6 χιλιοστά. Ολους τους μήνες του χειμώνα παρατηρήθηκε μείωση των βροχοπτώσεων κατά 15,2% σε σχέση με τον μέσο όρο.
Λάρισα – Τρίκαλα – Καρδίτσα: Φέτος σημειώθηκαν βροχοπτώσεις ύψους 413,8 χιλιοστών, ενώ πέρυσι το αντίστοιχο ύψος ήταν 433,9 χιλιοστά. Παρατηρείται μείωση 21,9% σε σχέση με τον μέσο όρο.
Μαγνησία: Αύξηση βροχοπτώσεων κατά 18,1% σε σχέση με τον μέσο όρο. Συγκεκριμένα οι βροχοπτώσεις στην περιοχή είχαν φέτος ύψος 502,4 χιλιοστά, ενώ αντίστοιχα πέρυσι 466,9 χιλιοστά.
Φθιώτιδα: Αν και τον Δεκέμβριο και τον Μάρτιο παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη αύξηση των βροχοπτώσεων, συνολικά ο νομός παρουσιάζει μείωση 7,15% από τον μέσο όρο. Το ύψος της βροχόπτωσης ήταν 438,2 χιλιοστά φέτος έναντι 375,7 χιλιοστών πέρυσι.
Δυτική Ελλάδα (Αρτα – Πρέβεζα): Οι συνολικές βροχοπτώσεις παρουσιάζουν σοβαρή μείωση της τάξης του 38,9% σε σχέση με τον μέσο όρο. Οι βροχοπτώσεις είχαν ύψος 623,9 χιλιοστά φέτος ενώ πέρσι 678,6 χιλοστά.
Βόρεια Πελοπόννησος: Αυξημένες βροχοπτώσεις σε ποσοστό 20%, ενώ το 92,5% των βροχοπτώσεων σημειώθηκε τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Μάρτιο.
Δυτική Πελοπόννησος: Μείωση βροχοπτώσεων σε ποσοστό 8,8% αλλά ιδιαίτερα αυξημένες βροχοπτώσεις τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο.
Ανατολική Πελοπόννησος: Σημειώθηκαν βροχοπτώσεις ύψους 637,5 χιλιοστών φέτος σε σχέση με 665,3 χιλιοστά πέρυσι.
Εύβοια: «Πρωταθλητής» των βροχών για φέτος η Εύβοια παρουσιάζει αύξηση βροχοπτώσεων σε ποσοστό 86,7%.
Δωδεκάνησα: Αύξηση βροχοπτώσεων κατά 10,4% ιδιαίτερα τους μήνες Νοέμβριο και Δεκεμβριο.
Κρήτη: Αύξηση βροχοπτώσεων κατά 23,5% ιδιαίτερα τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο και Ιανουάριο.
Χίος: Μεγάλη αύξηση βροχοπτώσεων κατά 42,8%, η μεγαλύτερη μηνιαία βροχόπτωση παρατηρήθηκε τον Νοέμβριο.
Λέσβος: Αύξηση των βροχοπτώσεων σε ποσοστό 107,1%. Σημειώθηκαν φέτος βροχοπτώσεις ύψους 1.070,9 χιλιοστών έναντι 411,6 χιλιοστών το προηγούμενο έτος.
Κυκλάδες: Οι βροχοπτώσεις αυξήθηκαν κατά 43,1%. Ιδιαίτερα βροχερός ήταν ο μήνας Δεκέμβριος.
Υδροφόροι ορίζοντες στο ναδίρ
Τα υπόγεια νερά της χώρας τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί πολύ λόγω της υπεράντλησης που «επέβαλαν» τα χρόνια χαμηλών βροχοπτώσεων. Αντίστοιχα βέβαια οι μειωμένες βροχοπτώσεις δεν βοήθησαν στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Ετσι, στην πεδιάδα της Ξάνθης παρατηρείται μείωση της στάθμης των υπόγειων υδάτων κατά 4 μέτρα. Μάλιστα, σε τρία σημεία παρατήρησης, η στάθμη του υπόγειου νερού βρίσκεται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας.
Στην Ανατολική Θεσσαλία (νομός Λάρισας – νομός Μαγνησίας) ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας έχει κατέβει από 0,5 έως 2,5 μέτρα, ενώ σε μερικά σημεία μέχρι και 8 μέτρα. Ομως, στην Κρήτη, όπου συνήθως η στάθμη του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα κάθε χρόνο κατεβαίνει, φέτος λόγω των σημαντικών βροχοπτώσεων υπάρχει πλήρης αναπλήρωση των υπόγειων αποθεμάτων.