H συνοικία της Πλάκας, είκοσι χρόνια μετά

H συνοικία της Πλάκας, είκοσι χρόνια μετά

3' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H δημοσίευση, το 1979, από τον Στέφανο Μάνο, των Διαταγμάτων για το Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας και για την εφαρμογή ενός νέου συστήματος κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων στην Πλάκα, έκανε πολλούς Αθηναίους να διερωτηθούν. Ηταν πράγματι, αλήθεια πως η πόλη τους διέθετε ένα Ιστορικό Κέντρο; Και η επέμβαση στην Πλάκα θα προχωρούσε άραγε ή ήταν μια πράξη εντυπωσιασμού;

Οι απορούντες Αθηναίοι δεν είχαν άδικο. H πέρα από κάθε όριο αλλοίωση του ιστορικού χαρακτήρα της Πλάκας και η μέχρι τότε αδράνεια των Αρχών ήταν μοιραίο να γεννά την αμφιβολία ως προς τη δυνατότητα της πολιτείας να παρέμβει με δραστικό τρόπο και να προτείνει κάτι διαφορετικό. Ευτυχώς τα πράγματα σύντομα έδειξαν πως επρόκειτο για μια καλά σχεδιασμένη επέμβαση που είχε δύο κύριους και συμπληρωματικούς στόχους.

– Να αναστείλει τη διαδικασία της περαιτέρω πολεοδομικής, αρχιτεκτονικής και λειτουργικής παραμόρφωσης της Πλάκας και του ευτελισμού της και

– Να δημιουργήσει συνθήκες ικανές να οδηγήσουν στην ανάκτηση της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την αναβίωση και την ισόρροπη ανάπτυξή της.

Οι υπουργοί που διαδέχθηκαν τον Στ. Μάνο συνέχισαν το έργο της επέμβασης και πήρα τα απαραίτητα για την ολοκλήρωσή της μέτρα. Ετσι, η κατά στάδια διαμόρφωση των πεζόδρομων συμπληρώθηκε με την αντικατάσταση όλων των υπογείων δικτύων. Κηρύχθηκαν διατηρητέα όλα τα σημαντικά κτίρια, γύρω στα πεντακόσια. Θεσπίστηκαν όροι για την τοποθέτηση επιγραφών και διαφημίσεων. Καθορίστηκαν οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης και οι ειδικοί όροι δόμησης για την Πλάκα.

Στην όλη εξέλιξη του προγράμματος ιδιαίτερα πρέπει να τονισθεί η συμβολή του Αντώνη Τρίτση που δημοσίευσε, το 1982, το Διάταγμα για της χρήσεις γης και απελευθέρωσε την Πλάκα από την πλημμυρίδα των νυχτερινών κέντρων, τον αφόρητο θόρυβο και την εξίσου αφόρητη κακογουστιά τους.

Στο χρονικό διάστημα, από το ’82 μέχρι το ’87, έγιναν και άλλα πρωτοφανή για την εποχή πράγματα. Οι κάτοικοι απέκτησαν κάρτες που επέτρεψαν στα αυτοκίνητά τους να σταθμεύουν στην Πλάκα.

Τοποθετήθηκε υπόγειο δίκτυο καλωδιακής κεραίας τηλεόρασης. Εγινε υπόγειο το δίκτυο ηλεκτροφωτισμού των δημόσιων χώρων και τα κρεμασμένα στη μέση των δρόμων φωτιστικά, αντικαταστάθηκαν με αντίγραφα των φωτιστικών του γκαζιού.

Παράλληλα, άρχισε η επισκευή των ιστορικών κτιρίων της Πλάκας, έτσι ώστε σήμερα δεκάδες κτιρίων να έχουν αποκατασταθεί και επανακατοικηθεί, βελτιώνοντας σημαντικά την εικόνα της περιοχής.

Φαίνεται, ωστόσο, πως τα τελευταία χρόνια, κάτι δεν πηγαίνει καλά στην Πλάκα. H αναμφισβήτητη επιτυχία του αρχικού σχεδιασμού που ομαλά εξελίχθηκε για δεκαπέντε περίπου χρόνια έχει αρχίσει να υποχωρεί. O θόρυβος της μουσικής των κέντρων αυξάνεται και τα ωράρια καταστρατηγούνται. Τα «γαλακτοπωλεία» που σερβίρουν ουίσκι πληθύνονται. Οι πραμάτειες των καταστημάτων τουριστικών ειδών καταλαμβάνουν τα πλακόστρωτα και τα τραπεζοκαθίσματα κάθε διαθέσιμο τετραγωνικό μέτρο. Αυτοσχέδιες τέντες, μόνιμες ή ημιμόνιμες κατασκευές κάθε είδους και γούστου αλλοιώνουν τη μορφή των ελάχιστων ελεύθερων χωρών της Πλάκας, θυμίζοντας την Πλάκα του τέλους του ’70, ενώ τα αυτοκίνητα κυκλοφορούν και σταθμεύουν κατά τον πιο ασύστολο και ασύδοτο τρόπο.

Από την άλλη μεριά η νομοθεσία που προβλέπει τη σφράγιση κάθε παράνομα λειτουργούσας χρήσης έχει ξεχαστεί, ενώ η εισαγωγή χρήσεων που δεν προβλέπονται από το Διάταγμα νομιμοποιούνται με την εξαιρετικά αμφιλεγόμενη πρακτική των «ειδικών ρυθμίσεων».

Στις αρχές Μαρτίου η Επιτροπή Πρωτοβουλίας των κατοίκων της Πλάκας οργάνωσε στα γραφεία της ελληνικής εταιρείας για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς μιαν ημερίδα με τίτλο τον τίτλο αυτού του σημειώματος. Πλάκα, είκοσι χρόνια μετά.

Εκεί, παρουσία μεγάλου αριθμού κατοίκων, ακούστηκαν όσα θετικά έγιναν τα τελευταία είκοσι χρόνια, αλλά ακούστηκαν και όσα αρνητικά παρατηρούνται εκεί την τελευταία πενταετία.

Αλλά γιατί; H επέμβαση στην Πλάκα αποτέλεσε γεγονός που ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα, πέρασε στη διεθνή βιβλιογραφία και τιμήθηκε με διεθνή διάκριση (Europa Nostra 1982). H επέμβαση στην Πλάκα στοίχισε στο Δημόσιο πολλά εκατομμύρια. H επέμβαση στην Πλάκα απέδειξε ότι και εδώ μπορούν να πραγματοποιηθούν πολύπλοκα προγράμματα σε επίπεδο αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού προστασίας ιστορικών κέντρων και οικισμών. H επέμβαση στην Πλάκα έπεισε πολλούς Αθηναίους να κατοικήσουν και πάλι εκεί και να ξοδέψουν χρήματα για να αποκαταστήσουν τα σπίτια που είχαν ή που αγόρασαν.

Γιατί όλα αυτά που λειτούργησαν για δεκαπέντε χρόνια και είχαν τα θεαματικά αποτελέσματα που είχαν, πρέπει τώρα να ξεχασθούν; Ποιους συμφέρει και πόσους κάτι τέτοιο;

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή