Π. Μάρκαρης: «Φάουστ», η μεγαλύτερη αναμέτρηση με τη μετάφραση

Π. Μάρκαρης: «Φάουστ», η μεγαλύτερη αναμέτρηση με τη μετάφραση

2' 40" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ξεπέρασε λίγο το προσχεδιασμένο χρονικό διάστημα της έκδοσης, αλλά εδώ και λίγες μέρες, ο «Φάουστ» του Γκαίτε, η μετάφραση ολόκληρου του κορυφαίου έργου του Γερμανού ποιητή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γαβριηλίδης» δίγλωσση, σε εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια Πέτρου Μάρκαρη. Ενας τόμος 1.169 σελίδων (παρ’ όλα αυτά κομψός) -οι 150 από τις οποίες είναι σχόλια- σε έμμετρη απόδοση των 12 χιλιάδων περίπου στίχων του «Φάουστ», δεν είναι και… μικρό εγχείρημα. O Πέτρος Μάρκαρης μετά από αυτό αισθάνεται «πράγμα που εύχομαι να μη μου μείνει, να μη θέλω πια να κάνω μετάφραση. Νιώθω ότι έκλεισα το μεταφραστικό μου έργο. Ελπίζω να μου περάσει. Ηταν όμως η μεγαλύτερη αναμέτρησή μου με τη μετάφραση», λέει στην «K». Ολο αυτό το διάστημα ο συγγραφέας και μεταφραστής ένιωθε ότι ζούσε «μια σύγκρουση με τον Γκαίτε. Κάθε λίγο κα λιγάκι μου έστηνε μια παγίδα. Αλλά εγώ απαντούσα «δεν θα σ’ αφήσω να με τσακίσεις, θα τα καταφέρω»». Παραδέχεται όμως ότι «ήταν μια σχέση εποικοδομητική, γιατί ξεκινούσε από τον υπέρμετρο θαυμασμό προς το μεγαλείο όχι μόνο της ποίησης, αλλά και της γνώσης του Γκαίτε. H αίσθηση του τέλειου που έχει κανείς όταν διαβάζει τον Φάουστ ήταν πρωτόγνωρο συναίσθημα».

Ο Πέτρος Μάρκαρης στέκεται εντυπωσιασμένος στη γνώση για την αρχαιότητα που είχε ο Γκαίτε, για την παρουσία συχνά της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στον «Φάουστ». «Για τον Ελληνα μεταφραστή υπάρχει ευχέρεια αφού υπάρχουν τα πρότυπα. Οταν όμως πηγαίνουμε στο οικουμενικό, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Τι κάνεις με τις αναφορές και τις ρήσεις από την Καινή Διαθήκη και τις διαφορετικές μεταφράσεις που χρησιμοποιούνται στο πρωτότυπο;» Πώς αντιμετωπίζεις την έκδοση, πλέον, του «Φάουστ» ο Πέτρος Μάρκαρης; «Ακόμα δεν τολμάω να την αγγίξω. Την βλέπω τυπωμένη, διαβάζω τα σχόλια -για τα οποία καμαρώνω- αλλά το ποιητικό κείμενο ακόμα δεν το ανοίγω από φόβο, μήπως βρω κάτι που δεν μου αρέσει». Τις 150 σελίδες των σχολίων δεν τις καμαρώνει μόνο? τις θεωρεί απαραίτητες για όλα τα σημαντικά έργα της ξένης γραμματείας. Πώς θα μπορούσε να κατανοήσει ο σημερινός αναγνώστης την αναφορά του Γκαίτε στην Επανάσταση του ’21 και τους λόγους για τους οποίους τάχθηκε υπέρ του ελληνικού αγώνα. H απάντηση δίνεται στα σχόλια: «Δύο στοιχεία τον έστρεψαν υπέρ της Επανάστασης: πρώτον ότι κατέβηκε ο Βύρωνας στην Ελλάδα (τον οποίο θεωρούσε πολύ μεγάλο ποιητή) και δεύτερο τα δύο βιβλία του Ιάκωβου Ρήσου Νερουλού (την «Ιστορία της νεότερης Ελλάδας» και την «Ιστορία της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας») που διάβασε στα γαλλικά».

Μετά την ολοκλήρωση της πλήρους μετάφρασης του «Φάουστ», το μόνο έργο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας που απομένει να περάσει δημιουργικά στην ελληνική γραμματεία είναι «H Θεία Κωμωδία» του Δάντη. Θα ήθελε να καταπιαστεί αργότερα και μ’ αυτό το έργο ο Πέτρος Μάρκαρης; «Οχι, και χαίρομαι που δεν ξέρω ιταλικά», απάντησε αυθόρμητα. Προς το παρόν ασχολείται με το τρίτο του αστυνομικό μυθιστόρημα. «Με τον ίδιο στυλ και τον ίδιο ήρωα, τον αστυνόμο Χαρίτο».

Το Theatre Lab Company που δρα στο Λονδίνο και προβάλλει εκεί το σύγχρονο ελληνικό θεατρικό έργο -έχει μεταφράσει, εκδώσει και ανεβάσει αρκετά ελληνικά έργα- παρουσιάζει από προχθές στα φημισμένα Riverside Studios το έργο του Γιάννη Χρυσούλη «Ιστορίες της πόλης», που είχε ανεβάσει στην Αθήνα το θέατρο «Σημείο». Το UrbaStories, όπως είναι ο αγγλικός τίτλος, παίζεται στο Λονδίνο σε σκηνοθεσία Αναστασίας Ρεβή, σκηνικά-κοστούμια Ερωφίλης Πολιτοπούλου, μουσική Τζόναθαν Μπρατόεφ και φωτισμούς Πίτερ Χάρισον.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή