H εκθρόνιση του βασιλιά Τυραννόσαυρου

H εκθρόνιση του βασιλιά Τυραννόσαυρου

5' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εφτασε το πλήρωμα του χρόνου για να μπουν στο περιθώριο ο τρομερός Τυραννόσαυρος, ο Βροντόσαυρος, ακόμα και ο Τρικέρωψ.

Αυτά τα ζώα, και κυρίως ο Tyrannosaurus Rex, που κάποτε κυριάρχησε στον πλανήτη, ασκούν τεράστια γοητεία σε μεγάλους και παιδιά. Ωστόσο, οι νέες ανακαλύψεις των παλαιοντολόγων σιγά σιγά τα εξωθούν στο περιθώριο του ενδιαφέροντος. O Βροντόσαυρος ήδη επισκιάζεται από άλλες φυτοφάγες, τερατόμορφες και πελώριες σαύρες, που ζύγιζαν πέντε φορές περισσότερο. Γιατί, όμως, γινόμαστε μάρτυρες της ανακατάταξης της ιεραρχικής δομής των δεινοσαύρων; Το φαινόμενο έχει εν μέρει γεωγραφική ερμηνεία. Ολοι οι «αστέρες» του είδους έζησαν και πέθαναν σε αυτό που ύστερα από χιλιάδες χρόνια έγινε αμερικανική Δύση και υπήρξε ένας από τους πρώτους τόπους όπου οι παλαιοντολόγοι πραγματοποίησαν ενδελεχή και σοβαρή έρευνα, συνήθως υπό το βλέμμα της κοινής γνώμης. Μόνο πρόσφατα οι ενδιαφερόμενοι άρχισαν να ερευνούν άλλες ηπείρους. Μεγάλες ανακαλύψεις στην Κίνα, την Αφρική και τη Νότια Αμερική έριξαν φως στο νέο κόσμο των δεινοσαύρων.

Ο βασιλιάς του τρόμου

Πολλά από τα γιγαντιαία ζώα που μπορεί να κατονομάσει ο μέσος Αμερικανός ως σημαντικότερα μέλη της οικογένειας των δεινοσαύρων -που εμφανίζονται ξανά και ξανά σε ταινίες, μυθιστορήματα και κινούμενα σχέδια- δεν οφείλουν τη φήμη τους στο επιστημονικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν. Αντιθέτως, ήταν τα ευρήματα που έφεραν στο φως, στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού, παλαιοντολόγοι των μεγάλων αμερικανικών μουσείων, οι οποίοι δεν άφησαν ανεξερεύνητη ούτε σπιθαμή γης της αμερικανικής Δύσης. Το μεγαλύτερο πυροτέχνημα αυτού του μίγματος επιστημονικής έρευνας και θεάματος ήλθε στο φως το 1905, όταν ο Μπάρνουμ Μπράουν, του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, εντόπισε στη Μοντάνα τα οστά ενός πελώριου σαρκοβόρου, του T.rex.

O T.rex, με τα κοφτερά σαν μαχαίρια δόντια και το βαρύ περπάτημα στα δύο πόδια, αποτέλεσε την απόλυτη απεικόνιση της κακίας και της αγριότητας των ερπετών. Δεν είναι τυχαίο ότι διεκδίκησε πρωταγωνιστικό ρόλο σε πλήθος κινηματογραφικών ταινιών.

Με το πέρασμα των χρόνων οι επιστήμονες επαναξιολόγησαν τις απόψεις τους περί βιολογίας και συμπεριφοράς των δεινοσαύρων, και έτσι ο T.rex εξελίχθηκε στα επιστημονικά δοκίμια και τις ταινίες. Ετσι από ένα αργό και αδηφάγο πρασινογκρί ερπετό μετατράπηκε σε θερμόαιμο, ταχύ, οξύνοο και πιθανώς πολύχρωμο σαρκοφάγο. Οι επιστημονικές υπόνοιες ότι ο τρομερός δεινόσαυρος δεν ήταν παρά ένα πελώριο όρνιο που τρεφόταν με ψοφίμια και εκινείτο εξαιρετικά αργά, δεν μείωσε τη φήμη του. O T.Rex ήταν και εξακολουθεί να είναι βασιλιάς των δεινοσαύρων.

Οι αντικαταστάτες

Οι νέες ανακαλύψεις, ωστόσο, καθιστούν επισφαλή την παραμονή του στο θρόνο. «Εχω κάτι που θα διώξει από το προσκήνιο τον T.rex», υποστηρίζει ο Πολ Σερένο, παλαιοντολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Οι παλαιοντολόγοι που αναζήτησαν απολιθώματα τόσο στην Αφρική όσο και τη Νότιο Αμερική ανακάλυψαν αρκετούς σαρκοφάγους δεινόσαυρους, πολύ πιο δυνατούς και άγριους από τον T.rex. (Οι περισσότεροι έζησαν κατά τη μεσοζωική περίοδο, αλλά σε διαφορετικούς τόπους ή χρονικά διαστήματα.)

Ο Σερένο, λόγου χάριν, δεν πιστεύει ότι ο T.rex είχε ισχυρά άκρα. Ηταν, λοιπόν, ένα πελώριο ζώο, ύψους 13 μέτρων, με άνω άκρα μικρά και αδύναμα που κατέληγαν σε δύο δάκτυλα, όχι μεγαλύτερα από αυτά ενός αγοριού 15 ετών; Συγκρίνετε την εικόνα, λέει ο επιστήμονας, με τη μαχητική ετοιμότητα του Suchomimus, ενός σαρκοφάγου δεινόσαυρου, με ρύγχος κροκοδείλου, τεράστια ουρά που καταβρόχθιζε μεγάλα ψάρια. H ομάδα του Σερένο εντόπισε το πρώτο απολίθωμα τέτοιου ζώου το 1997 στον Νίγηρα. O Suchomimus έζησε εκεί πριν από 100 εκατ. χρόνια, δηλαδή, 30 εκατ. χρόνια προτού εμφανιστεί ο T.rex. Πρέπει να είχε περίπου το μέγεθος του T.rex, αλλά διέθετε τα πιο ισχυρά άνω άκρα από όλα τα άλλα δίποδα που περπάτησαν στον πλανήτη. Επίσης διέθετε ένα τεράστιο νύχι μήκους 30 εκατοστών σε κάθε αντίχειρα.

Ο Suchomimus πρέπει να είχε έναν απόγονο, που εμφανίστηκε έπειτα από δέκα εκατομμύρια χρόνια και ήταν ακόμα μεγαλύτερος. Πρόκειται για τον Σπινόσαυρο (Spino saurus). Δυστυχώς οι βομβαρδισμοί του Μονάχου από τα συμμαχικά αεροσκάφη κατά το B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατέστρεψαν το πρώτα απολιθωμένα οστά του ζώου, που είχε εντοπίσει ο Ερνστ Στρόμερ στην Αίγυπτο το 1912. Εκτοτε, οι επιστήμονες βρήκαν νέα θραύσματα οστών τα οποία αποδεικνύουν ότι ο Spinosaurus αναμφίβολα ήταν μεγαλύτερος από τον T.rex. «Ηταν ένα πραγματικό τέρας», εξηγεί η Αντζελα Μίλνερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, η οποία μελετά ένα τμήμα της γνάθου του, μήκους 60 εκατοστών, που βρέθηκε στο Μαρόκο. Από αυτό μπορεί κανείς να υπολογίσει ότι το ζώο ξεπερνούσε σε μήκος τα 21,6 μέτρα.

Ενα άλλος διεκδικητής του θρόνου του T.rex βρέθηκε από την ομάδα του Σερένο στο Μαρόκο το 1995. Πρόκειται για τον Καρχαροδοντόσαυρο (Carcharodosaurus), που θυμίζει όσον αφορά τη σωματική διάπλαση τον T.rex, αλλά ήταν περισσότερο μυώδης και πιθανώς μερικά μέτρα πιο μακρύς. Επίσης το 1993 στην Παταγονία βρέθηκε ένα ακόμα πελώριο Θερόποδο (Theropod) που ονομάστηκε Γιγαντόσαυρος (Giganoto saurus). «Το κρανίο του θα μπορούσε να χωρέσει εκεί μια ολόκληρη αγελάδα», εξηγεί ο Αργεντινός παλαιοντολόγος Ροντόλφο Κόρια.

Δεν είναι μόνο οι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι που προκαλούν τόση εντύπωση. O Απατόσαυρος (Apatosaurus), που ζύγιζε μόλις 20 τόννους, και ο Βραχιόσαυρος (Brachio saurus), με βάρος πενήντα τόννων, «έσβησαν από τον χάρτη». Τα πρωτεία πλέον κατέχει ο Αργεντινόσαυρος (Argentinosaurus), ένας πραγματικός γίγαντας που βρέθηκε στην Παταγονία το 1987. Παρότι δεν στάθηκε δυνατό να αναπλαστεί η φιγούρα του ζώου, ο Κορία υπολογίζει ότι το μήκος του ξεπερνούσε τα 30 μέτρα και το βάρος ήταν μεγαλύτερο από 100 τόννους. Παλαιοντολόγοι εντόπισαν στην Οκλαχόμα ένα πελώριο σπόνδυλο από τον αυχένα του Σαυροποσειδώνα (Sauropo seidon), ενός ζώου αναλόγου μεγέθους με τον Αργεντινόσαυρο. Ετσι, λοιπόν, και ενώ αυτά τα πελώρια όντα αρχίζουν να ελκύουν το ενδιαφέρον του κοινού, παρουσιάστηκε η ανάγκη επαναξιολόγησης της ιεράρχησης του κόσμου των δεινοσαύρων.

Μια θέση στον… τοίχο

Πιθανώς, όντα όπως ο Suchomimus, Αργεντινόσαυρος και ο T.Rex θα κατακτήσουν επάξια μια θέση στην πελώρια τοιχογραφία, μήκους 36,3 μέτρων και ύψους 5,3 μέτρων που θα κοσμεί το Μουσείο Πίμποντι στο Γέιλ. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1947 από τον ζωγράφο Ρούντολφ Ζάλιγκερ και αποτελεί το απόσταγμα των γνώσεων των παλαιοντολόγων εκείνης της εποχής. O Ζάλιγκερ, που ξεκίνησε το έργο όταν ήταν ακόμα φοιτητής, δημιούργησε όχι μόνο μια υπέροχη σύνθεση αλλά και την αρτιότερη απεικόνιση των πιο σημαντικών μελών της οικογένειας των δειονοσαύρων. H τοιχογραφία αναπαράχθηκε το 1953 από το περιοδικό Life και έγινε γραμματόσημο το 1970. Κοιτώντας το έργο από αριστερά προς τα δεξιά, μπορεί κανείς να δει την εξελικτική πορεία των γιγάντων αυτών, ενώ το τοπίο μεταβάλλεται από την προ-δεινοσαύρων εποχή μέχρι την εξαφάνισή τους πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια.

Ασφαλώς το έργο είναι πανέμορφο, αλλά βέβαια δεν περιέχει τις πιο πρόσφατες ανακαλύψεις. Κανείς, όμως, δεν τολμά να μεταβάλει την πρωτότυπη τοιχογραφία, αλλά όπως λένε οι έφοροι του μουσείου, αν εμφανιζόταν κάποιος χορηγός θα μπορούσε να κατασκευαστεί ένα νέο έργο, με νέα όντα. Σε αυτό το καινούργιο έργο θα πρέπει να απεικονιστούν και εντελώς νέοι τύποι όντων, όπως είναι ο Velocicaptor, μια μεγάλη κατηγορία δεινοσαύρων-κυνηγών όχι πολύ μεγαλύτεροι από τον άνθρωπο. Μετά υπάρχουν οι therizinosaurs. O Κέβιν Πάντιαν, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στο Μπέρκλεϊ, τους χαρακτηρίζει ως τους «πλατύποδες των δεινοσαύρων» και τονίζει ότι είναι σαν να πρόκειται για μια συρραφή διαφόρων χαρακτηριστικών δεινοσαύρων.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή