Ενα μεγάλο αφιέρωμα με την πλήρη φιλμογραφία του Φριτς Λανγκ φέρνει από την επόμενη εβδομάδα το σινεφίλ κοινό της Αθήνας σε επαφή με το σύνολο του έργου του Αυστριακο-αμερικανού σκηνοθέτη. Με το «Metropolis», ταινία αναφοράς μέχρι σήμερα για το σινεμά επιστημονικής φαντασίας, το «M, O δράκος του Ντίσελντορφ», πορτρέτο του φονιά και των τύψεών του, το «Ζεις μονάχα μια φορά», κλασικό αμερικάνικο φιλμ νουάρ και τη «Μεγάλη κάψα», από τα σπουδαία θρίλερ της δεκαετίας του ’50, ο Λανγκ κατάφερε να θεωρείται από τους δημιουργούς με τη μεγαλύτερη ποικιλία έκφρασης σε κινηματογραφικά είδη. Στο αφιέρωμα, που διοργανώνεται από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και αρχίζει την Παρασκευή στον «Απόλλωνα» με διάρκεια δύο εβδομάδες, θα προβληθεί το σύνολο των 44 ταινιών, στις οποίες ο Φριτς Λανγκ εργάστηκε ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος ή ηθοποιός. Από το πρώτο διασωθέν σενάριό του «H Χίλντε Γουόρεν και ο θάνατος» του 1919 και την πρώτη σκηνοθεσία του, το «Χαρακίρι» της ίδιας χρονιάς, μέχρι τα «Χίλια μάτια του Δρος Μαμπούζε», τελευταία σκηνοθεσία του.
Από το Παρίσι στην Αμερική
Γεννημένος στη Βιένη το 1890, ο Λανγκ σπούδασε αρχικά αρχιτεκτονική και έπειτα από ένα μεγάλο ταξίδι από τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Ιαπωνία, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ως ζωγράφος. Με το ξέσπασμα του A΄ Παγκοσμίου πολέμου επέστρεψε στη Βιέννη, κατατάχθηκε στον στρατό, πολέμησε και τραυματίστηκε τέσσερις φορές. Αρχισε να γράφει σενάρια κατά την περίοδο της ανάρρωσής του και στη συνέχεια πήγε στο Βερολίνο, όπου μπήκε στον χώρο του κινηματογράφου. Γύρισε την πρώτη του ταινία το 1919. Προσωπική του επιτυχία ήταν το «Metropolis», όμως το μέγεθος της παραγωγής (συμμετείχαν 35.000 ηθοποιοί και κομπάρσοι) χρεοκόπησε το στούντιο της UFA και ο Λανγκ έκανε τη δική του εταιρεία παραγωγής, με σημαντικότερη ταινία το «M», την πρώτη γερμανική ταινία με ήχο. Μετά τη «Διαθήκη του Δρος Μαμπούζε», τον πλησίασε ο Γκέμπελς, ο οποίος τον κάλεσε να επιβλέψει την παραγωγή ναζιστικών ταινιών. Την επόμενη ημέρα, ο Λανγκ εγκατέλειψε τα πάντα και έφυγε για το Παρίσι και στη συνέχεια για την Αμερική.
Εκεί γύρισε έναν μεγάλο αριθμό σημαντικών και πολύ διαφορετικών μεταξύ τους ταινιών και έγινε από τις κυρίαρχες μορφές του Χόλιγουντ. Διάσημος για τον δύσκολο χαρακτήρα του και τη σκληρή συμπεριφορά του απέναντι στους ηθοποιούς, ο Φριτς Λανγκ κάποτε αντιμετώπισε μέχρι και τη φήμη ότι είχε σκοτώσει την πρώτη του γυναίκα, η οποία πέθανε κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες. H ισχυρή προσωπικότητά του και οι προστριβές που συχνά είχε με τους παραγωγούς και τα στούντιο, ήταν και ο βασικός λόγος για την επιστροφή του στην Ευρώπη το 1956. Γύρισε δύο ταινίες χαμηλού προϋπολογισμού στην Ινδία και το 1959 επέστρεψε στη Γερμανία, όπου έκανε την τελευταία του ταινία, τα «Χίλια μάτια του Δρος Μαμπούζε». H τελευταία του κινηματογραφική εμφάνιση ήταν στην «Περιφρόνηση» του Ζαν Λικ Γκοντάρ. Πέθανε στην Αμερική το 1976, σε ηλικία 85 ετών.
Ο Σκορσέζε για τον Λανγκ
Οι ταινίες του Φριτς Λανγκ έχουν αποτελέσει μάθημα κινηματογράφου για τους περισσότερους σκηνοθέτες του σύγχρονου σινεμά. Οπως αναφέρει για τον Λανγκ ο Μάρτιν Σκορσέζε, «Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν τις ταινίες του τόσο δυνατές και τόσο μοντέρνες; Τρεις λέξεις έρχονται στο μυαλό μου: Διαύγεια, ακρίβεια και ωμότητα. Οι δύο πρώτες απευθύνονται στην ικανότητά του ως αφηγητή της εικόνας. Σε όλες σχεδόν τις ταινίες του, ακόμη και τις πιο αδύναμες, το ταίριασμα μεταξύ του μηχανισμού της πλοκής της ψυχολογικής έντασης μεταξύ των χαρακτήρων και του φυσικού χώρου, είναι απίστευτα καθαρό και ακριβές. Στις βωβές του ταινίες η αίσθηση του θεάματος είναι τόσο ακριβής που διυλίζεται στο επίπεδο της πούρας φόρμας. Πολύ συχνά η δράση φαίνεται να ελκύεται, παρά να κινηματογραφείται. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί είχε τέτοια επίδραση στον Χίτσκοκ και πιστεύω ότι οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για μια καριέρα ως κινηματογραφιστής, καλά θα κάνει να μελετήσει το έργο του». Το πρόγραμμα των προβολών -οργανώνονται από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Γκαίτε- συνδυάζονται με μια έκθεση multimedia στο Μουσείο Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζονται οπτικά και ηχητικά ντοκουμέντα από το έργο και τη ζωή του σκηνοθέτη. και με την έκδοση μιας πλήρους μονογραφίας. Μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου οι ταινίες του Φριτς Λανγκ θα προβάλλονται στον «Απόλλωνα» της οδού Σταδίου, ενώ αμέσως μετά το αφιέρωμα θα μεταφερθεί στον «Παύλο Ζάννα» της Θεσσαλονίκης μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου.