Οι χειρότεροι φόβοι της τελευταίας 10ετίας έγιναν το βράδυ της Δευτέρας πραγματικότητα, όταν ένα βουνό από σκουπίδια και μπάζα κατέρρεε στη χωματερή των Ανω Λιοσίων. Και καθώς πρόκειται για τη μοναδική χωματερή της Αττικής, από προχθές το βράδυ οι περισσότεροι δήμοι του λεκανοπεδίου -μεταξύ των οποίων και η Αθήνα- «κρατούν» τα απορρίμματα στους δρόμους τους ή -στην καλύτερη περίπτωση- στα απορριμματοφόρα, που βέβαια δεν μπορούν να αδειάσουν πουθενά. H χωματερή των Ανω Λιοσίων παραμένει κλειστή από προχθές το βράδυ και τα πιο αισιόδοξα σενάρια θέλουν την επαναλειτουργία της αύριο, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει εξέλιξη του φαινομένου κατολίσθησης. Για την προοπτική αυτή, μέχρι και χθες το βράδυ, δεν μπορούσαν να διαβεβαιώσουν οι ειδικοί που συμμετείχαν σε αλλεπάλληλες συσκέψεις παρότι ήταν αισιόδοξοι, καθώς κατά τη χθεσινή μέρα δεν παρατήρησαν ανησυχητικά φαινόμενα.
Με ζητούμενη τη συντομότερη επαναλειτουργία του Χώρου Υγειονομικής Ταφής των Απορριμμάτων (XYTA), πραγματοποιείται σήμερα μεγάλη σύσκεψη με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων, μεταξύ των οποίων ο Ιταλός καθηγητής κ. Κόσον, «γκουρού» όπως τον ονομάζουν σε θέματα υγειονομικής ταφής, και του κ. Παπακυριακόπουλου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Θράκης.
Τόσο από τον Ενιαίο Σύνδεσμο Δήμων και Κοινοτήτων για τα Απορρίμματα (ΕΣΔΚΝΑ) όσο και από τους ειδικούς μελετητές αναζητείται νέο σημείο στη χωματερή για την ταφή των απορριμμάτων, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί το σημείο που έγινε η κατολίσθηση.
Οι πρώτες εκτιμήσεις των ειδικών αποδίδουν την προχθεσινή κατολίσθηση στις έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων μηνών. Ωστόσο, είναι «κοινό μυστικό» ότι ο χώρος στον οποίο εναποτίθενται τα απορρίμματα έχει φτάσει στα όριά του, παρότι τυπικά η λειτουργία του δεν έχει υπερβεί τις προδιαγραφές της μελέτης. Με την καθίζηση που σημειώθηκε στο «βουνό των σκουπιδιών» ύψους περίπου 200 μέτρων (η υπέρβασή τους, σύμφωνα με τη σχετική μελέτη, θα το καθιστούσε επικίνδυνο), προκλήθηκαν ζημιές και σε άλλες εγκαταστάσεις του XYTA. Με σκουπίδια και υλικά επικάλυψής τους έκλεισε ο ένας από τους δύο δρόμους πρόσβασης στους χώρους υγειονομικής ταφής, ενώ καταπλακώθηκε και ο υποσταθμός της ΔΕΗ που ηλεκτροδοτεί το εργοστάσιο ανακύκλωσης.
Προβλήματα μπορεί να ανακύψουν και από πιθανή έκλυση μεγαλύτερων ποσοτήτων βιοαερίου, καθώς πλέον τα απορρίμματα είναι εκτεθειμένα και δεν επικαλύπτονται από τα ειδικά υλικά. Για τον λόγο αυτόν σήμερα θα γίνουν ειδικές μετρήσεις του βιοαερίου από το τμήμα Χημικών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πάντως, τόσο οι εργαζόμενοι στο XYTA όσο και ο Δήμος Ανω Λιοσίων απειλούν ότι δεν θα επιτρέψουν την επαναλειτουργία του XYTA, αν δεν διασφαλισθεί η ασφαλής λειτουργία του, τόσο για τους κατοίκους της περιοχής όσο και για τους εργαζομένους.
Από τον ΕΣΔΚΝΑ, πάντως, σημείωναν ότι «το πρόβλημα είναι κυρίως ψυχολογικό», καθώς τόσο οι τεχνικοί του ΥΠΕΧΩΔΕ όσο και του Συνδέσμου, καθώς και ειδικοί μελετητές δεν διαπιστώνουν εξέλιξη του φαινομένου.
Μάλιστα σημείωναν ότι 2-3 ώρες μετά την κατολίσθηση έγιναν στον χώρο εργασίες ταφής των απορριμμάτων.
Ωστόσο, ο δήμαρχος Ανω Λιοσίων κ. N. Παπαδήμας σε συνέντευξη Τύπου χθες το απόγευμα χαρακτήρισε «την κατάσταση τραγική» και το φαινόμενο της κατολίσθησης «δυναμικό». Στην έκτακτη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου αύριο το μεσημέρι, ο κ. Παπαδήμας θα εισηγηθεί την επαναλειτουργία της χωματερής μόνο στην περίπτωση που υπάρχουν διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξουν νέες κατολισθήσεις και ότι είναι υπό έλεγχο οι ποσότητες βιοαερίου που εκλύονται.
Επίσης, ο Δήμος Αθηναίων σε χθεσινή του ανακοίνωση επισημαίνει ότι «οι πολυετείς παλινωδίες και συνεχείς αναβολές για τις κρίσιμες αποφάσεις από την πλευρά της πολιτείας, φέρνουν την αυτοδιοίκηση και τους κατοίκους του λεκανοπεδίου για άλλη μια φορά μπροστά σε απαράδεκτες συνθήκες για την ποιότητα ζωής του».
Να σημειώσουμε ότι ο χώρος που έγινε η προχθεσινή κατολίσθηση επρόκειτο να κλείσει σε δύο περίπου μήνες, οπότε και θα παραδοθεί το δεύτερο κύτταρο του XYTA, τα έργα του οποίου ξεκίνησαν πρόσφατα.
Αυτός ο νέος χώρος θα έχει χρονικό ορίζοντα μέχρι το τέλος του 2004. Στο διάστημα που μεσολαβεί θα πρέπει να έχουν χωροθετηθεί οι νέοι XYTA και σε ορισμένους από αυτούς να έχουν ολοκληρωθεί και τα έργα.
Το αμέσως επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ. B. Παπανδρέου, αλλά και σύμφωνα με τον περιφερειακό σχεδιασμό της Αττικής θα πρέπει να συζητηθεί μελέτη που μεταξύ άλλων προτείνει νέους XYTA, στη Φυλή και στην Κερατέα.
Εν όψει αυτών των εξελίξεων, ήδη ορισμένοι δήμοι -κατά την προσφιλή τους μέθοδο τα τελευταία χρόνια- κινητοποιούνται για να αποτρέψουν τη λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας απορριμμάτων στην περιοχή τους. Σήμερα ο Δήμος Κερατέας για τον λόγον αυτό θα κλείσει στις 11 το πρωί τον δρόμο Κερατέας-Λαυρίου.