Νέο «Ονειρο» για την Πειραματική

Νέο «Ονειρο» για την Πειραματική

4' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε νέα φάση περνάει η Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, που υπό την καθοδήγηση του Στάθη Λιβαθινού έχει αναδειχτεί στον πιο δημιουργικό νέο πυρήνα του θεάτρου μας τα τελευταία χρόνια. Αφήνοντας πίσω της τα υπόγεια γκαράζ στο πίσω μέρος του Εθνικού, η Πειραματική άρχισε ήδη να λειτουργεί στις δύο μικρές, ζεστές σκηνές του «Από Μηχανής Θεάτρου», στο Μεταξουργείο (οδός Ακαδήμου), το οποίο ενοικίασε το Εθνικό λόγω των έργων ριζικής ανακαίνισης που αναμένεται (ακόμη…) να αρχίσουν στο κτίριο της Αγίου Κωνσταντίνου.

Στη μικρότερη σκηνή του «Από Μηχανής», στον επάνω όροφο, παίζεται ήδη μια παράσταση τριών νέων ελληνικών έργων, ενδιαφέρουσα δουλειά νέων καλλιτεχνών, ενώ στη μεγαλύτερη σκηνή, κάτω, ανεβαίνει απόψε το έργο του Στρίντμπεργκ «Ονειρο» (γνωστού ως «Ονειρόδραμα»), σε σκηνοθεσία Λιβαθινού, με τη βασική ομάδα ηθοποιών της Πειραματικής, τους οποίους γνωρίσαμε, και εκτιμήσαμε, από τις 18 παραστάσεις που έχει ανεβάσει μέχρι σήμερα το ανήσυχο αυτό θεατρικό κύτταρο.

Η μεταστέγαση, η προσαρμογή σε νέους χώρους και η προετοιμασία του «Ονείρου» έχουν συσσωρεύσει κούραση στα στελέχη της Πειραματικής, που συχνά χρειάζεται να κάνουν ακόμη και χειρωνακτικές εργασίες. «Αλλά έτσι είναι· για να φτιάξεις ένα «Ονειρο», περνάς πρώτα από τον εφιάλτη» αστειεύεται μ’ ένα κουρασμένο χαμόγελο ο Στ. Λιβαθινός. Πίσω από το χαμόγελο κρύβεται κάτι σοβαρότερο από την κόπωση: η πίκρα για τη μη λειτουργία της Σχολής Σκηνοθεσίας, τη δημιουργία της οποίας είχε αποφασίσει ο Νίκος Κούρκουλος ως φυσική εξέλιξη του τριετούς Εργαστηρίου Σκηνοθεσίας που είχε λειτουργήσει πολύ αποδοτικά στην Πειραματική. «Αστάθμητοι παράγοντες» όμως -κυρίως τα στενά οικονομικά, κατά τον κ. Κούρκουλο- δεν επέτρεψαν τη δημιουργία της Σχολής Σκηνοθεσίας, την οποία άλλωστε προβλέπει ο ιδρυτικός νόμος του Εθνικού και έχει απόλυτη ανάγκη το ελληνικό θέατρο, αφού δεν υπάρχει καμία στη χώρα.

«Αν κάτι δίνει ιδιαίτερη αξία στην προσπάθεια που κάναμε μέχρι σήμερα στην Πειραματική είναι το εκπαιδευτικό μέρος της δουλειάς μας, η σύνδεση της εκπαίδευσης με τη σκηνική πράξη» λέει ο κ. Λιβαθινός. «Και όλη αυτή η πολύτιμη εμπειρία πάει χαμένη αν δεν συνεχιστεί και δεν επενδυθεί σε ένα θεσμό, που τον έχει και τόση ανάγκη το ελληνικό θέατρο».

Ωστόσο «ένας κύκλος έκλεισε, άλλο κεφάλαιο αρχίζει» και η Πειραματική έχει στρωθεί με κέφι στη δουλειά. Ιδού, το «Ονειρο» του Στρίντμπεργκ απόψε. Γιατί αλήθεια το έργο αυτό; «Γιατί είναι έργο για τα όνειρα των ανθρώπων και για το τίμημα που πληρώνει κανείς για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του» λέει ο κ. Λιβαθινός. «Το διαλέξαμε επίσης γιατί ο καινούργιος χώρος πρέπει να στεγάσει καινούργια όνειρα – αφού πολλά μένουν απραγματοποίητα…» λέει με το ίδιο μελαγχολικό χαμόγελο.

Αλλά η νέα παράσταση έρχεται: «Στην αρχή με απώθησε το έργο αυτό: η χύμα αφήγηση, η άναρχη δομή, η τρομερή ελευθερία, η ασυδοσία με την οποία χειρίζεται ο συγγραφέας πρόσωπα, καταστάσεις, ιδέες… Αλλά μετά διάβασα μια εισαγωγή στο έργο που είχε γράψει ο Στρίντμπεργκ και τότε φωτίστηκε πόσο σπουδαίο είναι αυτό που επιχειρεί εδώ αυτός ο ανανεωτής του θεάτρου: προσπαθεί να μιμηθεί το όνειρο, να εξερευνήσει τη μορφή του, που δεν έχει ούτε χώρο ούτε χρόνο, τίποτα, μόνο τους δικούς του νόμους! Επιχειρεί δηλαδή κάτι εξαιρετικά προκλητικό, κάτι που ουσιαστικά θέτει τα θεμέλια για ό,τι πιο ελεύθερο κι εκρηκτικό μπορεί να ζητήσει κανείς στην τέχνη. Το έργο αυτό είναι στην ουσία το πρώτο στην ιστορία του θεάτρου γραμμένο σαν όνειρο. Δεν είναι έργο που μέσα σε πλαίσιο ρεαλιστικό έχει και μια σκηνή ονείρου, είναι έργο σαν όνειρο από την αρχή ώς το τέλος, χωρίς μάλιστα ξύπνημα!».

Και η μορφή αυτή ήρθε την κατάλληλη στιγμή: «Χρειαζόμασταν ένα έργο που θα μας βοηθούσε να περάσουμε σε μια θεατρική γλώσσα διαφορετική απ’ ό,τι έχουμε κάνει ώς τώρα. Να προχωρήσουμε. Δεν ξέρω ακόμα η γλώσσα που αρθρώνουμε στην παράσταση τι ακριβώς είναι, αλλά σίγουρα προσπαθεί να αιχμαλωτίσει κάτι από την πρόθεση του συγγραφέα, που προσπαθεί να αποδώσει σκηνικά τον μηχανισμό των ονείρων. Πράγματα ασυνάρτητα, περίεργα, ιδιαίτερα -δηλαδή πολύ πολύ ανθρώπινα. Γιατί τα όνειρα είναι επιθυμίες απραγματοποίητες. Που ντύνονται διάφορα χρώματα ή πρόσωπα και μας παρουσιάζονται το βράδυ στον ύπνο μας. Σαν να σηκώνει η ψυχή αυλαία και να βλέπεις τι κρύβεται εκεί μέσα. Αυτό το πράγμα, για να το αντιμετωπίσεις σκηνικά, πρέπει να ανακαλύψεις μιαν άλλη γλώσσα, άλλον τρόπο αφήγησης».

Μέσα από αυτήν τη «δομή» των ονείρων ο Στρίντμπεργκ αφηγείται την ιστορία ενός αγγέλου, της Αγνής (Ναταλία Στυλιανού), «που επιχειρεί ένα ταξίδι μέσα στις ζωές των ανθρώπων» λέει ο σκηνοθέτης. «Το ελπιδοφόρο ξεκίνημα της ζωής μιας νέας γυναίκας, η χαρά της αγάπης, ο πόνος της ματαίωσης, η επάνοδος στον ουρανό. Μια διαδρομή. Ολα μέσα από τον μεγεθυντικό φακό του ονείρου. Ενα έργο που μιλάει για την αξία που έχει να κάνει κανείς όνειρα και να προσπαθεί να τα πραγματοποιήσει, όσο ακριβά κι αν το πληρώνει».

Περισσότερο τον ενδιέφερε το θέμα «όνειρο» ή η ελευθερία της φόρμας που χαρακτηρίζει το έργο αυτό; «Και τα δύο εξίσου, και πάρα πολύ. Κι ακόμη το ότι ο Στρίντμπεργκ χρησιμοποιεί μια μείξη θεατρικών ειδών -δράμα, κωμωδία, γκροτέσκο, όλα! Γι’ αυτό, απαιτεί να ξεπεράσεις τα συνηθισμένα και κεκτημένα για να τον προσεγγίσεις. Κατά βάθος καίει μια φλόγα πολύ ανθρώπινη· πολύ ευαίσθητη, ευάλωτη…».

Τους 30 τόσους ρόλους του έργου ερμηνεύουν 15 ηθοποιοί – ο «βασικός πυρήνας» της Πειραματικής, συν μερικά καινούργια πρόσωπα: Δημήτρης Ημελλος, Νίκος Καρδώνης, Δέσποινα Κούρτη, Δημήτρης Παπανικολάου, Στάθης Γράψας, Αρης Τρουπάκης, Βασίλης Ανδρέου, Μαρία Σαββίδου, Σοφία Τσινάρη, Νίκος Πυροκάκος, Στρατής Πανούριος, Σοφιάνα Θεοφάνους, Κανελλίνα Μενούτη, Νάντια Παπαθεοδώρου. «Ποτέ δεν είχαμε τόσες μεταμορφώσεις όλων των ηθοποιών μέσα σε μια παράσταση» επισημαίνει ο σκηνοθέτης.

Η καινούργια μετάφραση του έργου είναι του Γιώργου Δεπάστα, τα σκηνικά και τα κοστούμια («δουλειά λιτή, εξαιρετικά ευαίσθητη και ακριβής») είναι του ζωγράφου Αλέκου Λεβίδη, η «πολλή και ζωντανή» μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, η χορογραφία της Σεσίλ Μικρούτσικου και οι φωτισμοί του Φίλιππου Κουτσαφτή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή