Το «Ρουλεμάν», η τελευταία (τηλε)ταινία του Πάνου Καρκανεβάτου, εντάχθηκε στο πειραματικό πρόγραμμα του περσινού Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης με ψηφιακές παραγωγές. Ο Καρκανεβάτος δεν είναι νέος σκηνοθέτης, φυσικά, με την έννοια του πρωτοεμφανιζόμενου. Ανήσυχος δημιουργός, ψάχνεται διαρκώς. Και αυτό έκανε και στο «Ρουλεμάν» που όπως λέει ο ίδιος, «ήταν περισσότερο ένα ψάξιμο αναζήτησης με τα νέα μέσα».
Αυτό κάνει και τώρα, προετοιμάζοντας την επόμενη δουλειά του. Και τον πετύχαμε σ’ ένα κρίσιμο σημείο. Μαζί με τους συνεργάτες του έχει να αποφασίσει αν θα στηριχθεί αποκλειστικά στην ψηφιακή τεχνολογία ή θα πρέπει να παντρέψει παράδοση (φιλμ) και νέα μέσα… «H ψηφιακή τεχνολογία είναι πολύ πιο ευέλικτη. Παίρνεις με μεγαλύτερη ακρίβεια αυτό που επιδιώκεις σαν πλάνο, σαν αισθητικό αποτέλεσμα». Προσοχή, όμως. «Το ίδιο το μέσο δεν κατοχυρώνει κάτι, ο χειρισμός του το κατοχυρώνει. Τα πλεονεκτήματα μπορούν εύκολα να γίνουν μπούμερανγκ για τον σκηνοθέτη, και το βλέπουμε γύρω μας. Η ευελιξία για την οποία μιλήσαμε μπορεί να οδηγήσει σε μία αντίληψη που θέλει τις ταινίες να γυρίζονται γρήγορα και εύκολα». Επομένως, είναι απαραίτητη μία παιδεία και συγκρότηση κινηματογραφική με όρους πέρα από το μέσο. Οι νέες δυνατότητες σε εκθέτουν σε σημαντικούς κινδύνους». Ως προς την τεχνική επάρκεια του νέου μέσου, συμφωνεί ότι «κάθε μέρα υπάρχουν εξελίξεις, λύσεις που αναβαθμίζονται, αλλά…». Αλλά; «Αυτή τη στιγμή που μιλάμε η ποιότητα του φιλμ είναι ακόμα αξεπέραστη. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ξεπεραστεί. Επίσης δεν θα πρέπει να υποτιμάμε έναν άλλο παράγοντα. Το φιλμ μας εκπαίδευσε σ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο να βλέπουμε ταινίες. Με την ψηφιακή τεχνολογία, είναι σαφές ότι θα δημιουργηθεί κάτι καινούργιο, μία νέα οπτική. Είναι ένας ανοιχτός δρόμος που δεν σταματάει με τίποτα. Οι δυνατότητες που σου προσφέρει ήδη το νέο μέσο στο post production, για παράδειγμα, είναι πολύ καλύτερες σε σχέσεις με τις αντίστοιχες του φιλμ. Επεμβαίνεις πολύ περισσότερο στην εικόνα, έχεις πολύ πιο μεγάλο και σε βάθος έλεγχο της σύνθεσης της εικόνας, έχεις τα γραφικά…».
Η ευκολία πρόσβασης στο νέο μέσο οδηγεί πιθανότατα στον εκδημοκρατισμό της παραγωγής αλλά, αν μιλάμε για έναν κινηματογράφο απαιτήσεων (η τηλεόραση είναι άλλο κεφάλαιο), τα πράγματα ίσως δεν αλλάζουν όσο νομίζουμε. «Ενα πιο ανοιχτό και ελεύθερο πλαίσιο», πιστεύει ο Πάνος Καρκανεβάτος, «δεν αναιρεί την ανάγκη για γνώση του αντικειμένου. H δομή και η φιλοσοφία των νέων μέσων απορρέουν και πατάνε στις ρίζες της προηγούμενης τεχνολογίας, δεν έχουμε να κάνουμε με παρθενογένεση· αν ένας σκηνοθέτης δεν ξέρει πώς δουλεύει η μουβιόλα, έχω την εντύπωση πως δεν θα μπορέσει να αντιληφθεί τον τρόπο που δουλεύουν οι νέες τεχνολογίες».
Ψηφιακά ντοκιμαντέρ στο Γκαίτε
Πέμπτη 4 Μαΐου (20:30): «White Diamond» του Werner Herzog. Επειτα από επιθυμία του κοινού ξαναπροβάλλεται το εξερευνητικό ταξίδι πάνω και κάτω από το θόλο που σχηματίζουν τα θεόρατα δέντρα των τροπικών δασών, μ’ ένα μοναδικό στο είδος του αερόπλοιο, ένα μίνι ζέπελιν που χωρά ίσα ίσα δυο άντρες και μια κάμερα.
Πέμπτη 18 Μαΐου (20:30): «Στη σκιά της ιστορίας – Ταξίδι στη Μαζουρία» του Volker Koepp. Ο μαέστρος των ντοκιμαντέρ της μεγάλης παράδοσης της DEFA (Κρατική Εταιρεία Παραγωγής Ταινιών της πρώην Αν. Γερμανίας) Volker Koepp ταξιδεύει στη Μαζουρία (Βορειοανατολική Πολωνία), στο κομμάτι αυτό της Ευρώπης που παραμένει «άγνωστη γη».
Πέμπτη 18 Μαΐου (22.00): «Τόσο κοντά κι όμως μακριά – Η Αντιγόνη των Πριγκιποννήσων» του Nedim Hazar. Ο Ελληνας γιατρός, ζωγράφος και ποιητής Γιώργος Αιμίλιος Εδεν, που ζει στην Αθήνα, συναντά έπειτα από πολλά χρόνια στο νησί Αντιγόνη (Μπούργαζ) τον Τούρκο φίλο του, τον ηθοποιό του θεάτρου Cnet Τrel.
Πέμπτη 1 Ιουνίου (20:30): «Βased on A True Story» του Walter Stokmann. Στην αληθινή αυτή ιστορία έχει βασιστεί η ταινία του Σίντνεϊ Λιούμετ «Σκυλίσια μέρα» (1975) με πρωταγωνιστή τον Αλ Πατσίνο. Ενα αυγουστιάτικο απόγευμα του 1972 ο John Wojtowicz επιχειρεί να ληστέψει μια τράπεζα στο Μπρούκλιν για να χρηματοδοτήσει την αλλαγή φύλου του αγαπημένου του.