Πριν από λίγες ημέρες η ABN AMRO, με αφορμή το Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερμανίας, ανακοίνωσε τα «Soccernomics 2006», μια διαφορετική «μακροοικονομική» ανάλυση που η τράπεζα συνηθίζει να εκπονεί τα τελευταία χρόνια πριν από σημαντικές αθλητικές διοργανώσεις, συνδέοντας έτσι, και με χιουμοριστική διάθεση, τον αθλητισμό και την οικονομία. Στην πρόσφατη έκθεση, οι συντάκτες της αποφαίνονται χαριτωμένα ότι Ιταλία και Γερμανία είναι οι δύο από τις ευρωπαϊκές χώρες που καίγονται περισσότερο να παίξουν στον τελικό λόγω των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
Η άλλοτε κραταιά γερμανική οικονομία έχει απολέσει τη δύναμή της, κινείται αργά, παρουσιάζοντας χαμηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης, της τάξεως του 0,8% -1%. Οι επιχειρήσεις συνεχώς μειώνουν προσωπικό, σημαντικές παραγωγικές μονάδες μετακομίζουν στο εξωτερικό προς ανεύρεση φθηνού εργατικού δυναμικού, πέντε εκατομμύρια είναι ήδη χωρίς εργασία, η ανεργία καλπάζει και αναδεικνύεται σε μείζον πρόβλημα για την πάλαι ποτέ χώρα υποδοχής των Ευρωπαίων ανέργων. Σε αυτή τη δύσκολη κοινωνική συγκυρία έρχεται το Παγκόσμιο Κύπελλο για να προσφέρει λίγη αισιοδοξία και να επαληθεύσει όσους υποστηρίζουν ότι η, τεραστίων μεγεθών, βιομηχανία του ποδοσφαίρου έχει διογκωθεί σε τέτοιο βαθμό τα τελευταία χρόνια, ώστε δύναται να προκαλεί ευθείες επιδράσεις στις εθνικές οικονομίες και γενικότερα στη διεθνή οικονομική πραγματικότητα.
Πέντε δισ. ευρώ αναμένεται να προστεθούν στο ΑΕΠ της Γερμανίας το 2006 (αύξηση ίσως και μεγαλύτερη του 0,25%) και περίπου 60 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας δημιουργούνται με άξονα τον τομέα των υπηρεσιών, το 1/3 εκ των οποίων εκτιμάται πως θα παραμείνει και μετά το πέρας της διοργάνωσης. Επιπλέον, από τα 3,5 εκατομμύρια των φιλάθλων που θα παρακολουθήσουν τους αγώνες, το ένα εκατομμύριο θα είναι ξένοι, οι οποίοι θα κατακλύσουν τη χώρα από τα τέλη Μαΐου προσφέροντας σημαντική ώθηση στον τουρισμό, καθώς ο αριθμός των διανυκτερεύσεων θα αυξηθεί κατά πέντε εκατομμύρια.
Ο χορός των δισεκατομμυρίων συνεχίζεται με τους σπόνσορες να έχουν ήδη καταβάλει το ποσό των 2,7 δισ. ευρώ για διαφημίσεις με φόντο το σήμα της διοργάνωσης, οι λιανικές πωλήσεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 500 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο και θα φθάσουν τα 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους χάρις στη χρυσοφόρα ποδοσφαιρική διοργάνωση, που αρχίζει στις 9 Ιουνίου.
Πιο επικερδές από τους Ολυμπιακούς
Με τη FIFA να συγκροτεί έναν πραγματικό κολοσσό, με χιλιάδες υπαλλήλους σε ολόκληρο τον κόσμο και ετήσιο τζίρο που υπερβαίνει τα 400 εκατομμύρια δολάρια, κανείς δεν αμφιβάλλει για τη δυναμική του ποδοσφαίρου και μάλιστα σε μια περίοδο που παρατηρείται ύφεση στις παγκόσμιες αγορές. Αιχμή του δόρατος αυτής της πλούσιας αγοράς και της πολυεθνικής που ονομάζεται FIFA ήταν, και παραμένει, η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, την οποία ο πρόεδρός της Ζεπ Μπλάτερ έχει χαρακτηρίσει «αθλητικό γεγονός μεγαλύτερο των Ολυμπιακών Αγώνων».
Εάν πράγματι το ποδόσφαιρο είναι πιο δημοφιλές από τον στίβο ή το μπάσκετ είναι ένα θέμα που χωράει πολλή συζήτηση, σίγουρα όμως το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου είναι μακράν πιο προσοδοφόρο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες για τις εθνικές οικονομίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, π.χ., ακόμη μετρούν τα κέρδη που τους απέφερε η διοργάνωση του 1994. Μόνον στην περιοχή του Λος Αντζελες εισέρρευσαν απ’ ευθείας στην τοπική οικονομία 623 εκατ. δολάρια, 452 εκατ. στη N. Υόρκη και το Νιου Τζέρσεϊ, 338 εκατ. στο Σαν Φρανσίσκο και 255 εκατ. στη Βοστώνη. Στα κέρδη των Αμερικανών δεν συνυπολογίζονται αυτά που προέκυψαν τα επόμενα χρόνια από τη νέα αγορά που δημιουργήθηκε στις ΗΠΑ, την ίδρυση ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και των παρελκόμενων αυτής (χορηγίες, θέσεις εργασίας, ακαδημίες, πωλήσεις ειδών κ.ά.).
Στη Γαλλία, το 1998 ο δείκτης κατανάλωσης σημείωσε αύξηση 1,8%. Στην Ιαπωνία, μια χώρα χωρίς ιδιαίτερη ποδοσφαιρική παράδοση και έφεση στο παιχνίδι, παρά τον λανθασμένο οικονομικό σχεδιασμό -απόρροια του ιαπωνικού υπερεθνικισμού- και τις υπερβολικές δαπάνες που έγιναν για την κατασκευή δέκα νέων πανάκριβων γηπέδων, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,6%. Στην Κορέα, όπου το ποδόσφαιρο είναι πιο δημοφιλές απ’ ό,τι στην Ιαπωνία, το ΑΕΠ σημείωσε αλματώδη αύξηση κατά 2,2% ενώ το κόστος για την κατασκευή των γηπέδων υπερκαλύφθηκε τα επόμενα χρόνια με την ενοικίασή τους σε ομάδες. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και στη Γερμανία, όπου δαπανήθηκαν περίπου 1,6 δισ. ευρώ για την κατασκευή ή ανακαίνιση των 12 γηπέδων όπου θα διεξαχθούν οι αγώνες – κόστος που αναμένεται να καλυφθεί από την εμπορική εκμετάλλευση στα επόμενα χρόνια, τους χορηγούς και τη μετονομασία των γηπέδων. Οσο για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010, ήδη, αρκετοί ειδικοί εκτιμούν πως θα είναι το πλέον κερδοφόρο παρά το ότι αναμένονται λιγότεροι επισκέπτες και θεατές για τους αγώνες -500 χιλιάδες επισκέπτες και 2,72 εκατ. θεατές- συγκριτικά με τη Γερμανία. Στη Νότιο Αφρική δρομολογούνται σταδιακά περίπου 160 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίες, οι περισσότερες εκ των οποίων στον κατασκευαστικό τομέα, καθώς, πέραν των νέων γηπέδων, θα κατασκευαστούν σημαντικά έργα υποδομής κυρίως στα δίκτυα μεταφορών: σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι που θα συνδέουν τις πόλεις, νέο διεθνές αεροδρόμιο, γέφυρες και η αφρικανική εκδοχή του «Αγάλματος της Ελευθερίας» στο Πορτ Ελίζαμπεθ, ένα μνημείο αφιερωμένο στον Νέλσον Μαντέλα. Πρόκειται, δηλ., για μια τεράστια επένδυση ισοδύναμη των Ολυμπιακών Αγώνων, που εν μέρει μόνον θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό και η οποία αναμένεται να αποφέρει στο ΑΕΠ της Νοτίου Αφρικής 3,5 δισ. δολάρια.
Το ποδόσφαιρο που οι φίλαθλοι αγάπησαν έγινε προϊόν. Και μάλιστα «εξαιρετικό προϊόν», κατά τον Μπλάτερ. Και εάν παλαιότερα γεννούσε μόνον μύθους, τώρα γεννά και μυθικά πλούτη…
Οικολογία αλλά και πορνεία
Οι Γερμανοί μερίμνησαν με σεβασμό για το περιβάλλον και δικαίως περηφανεύονται ότι προετοίμασαν το πρώτο «πράσινο» Παγκόσμιο Κύπελλο στην ιστορία του θεσμού. Στο γήπεδο Waldstadion της Φρανκφούρτης, λ.χ., το νερό της βροχής που κυλάει από τα 43.000 τ.μ. του στεγάστρου περισυλλέγεται σε 9.000 συνθετικούς χώρους με αποθηκευτική ικανότητα 1.715 κυβικών μέτρων. Στο Arena AufSchalke δεσπόζει το «Ηλιακό Πανί», μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση από 835 επιμέρους ηλιακούς συλλέκτες, μέσω της οποίας παράγονται 70.000 kW ηλεκτρικής ενέργειας. Το ίδιο και στο Westfalenhallen και στο γήπεδο της Γκλάντμπαχ.
Καθώς φαίνεται όμως, δεν μερίμνησαν με τον ίδιο σεβασμό στη γυναίκα. Οι περιοχές με τα κόκκινα φανάρια θεωρήθηκαν λίγες για τις χιλιάδες των ξένων επισκεπτών και προχώρησαν στην κατασκευή ενός ογκώδους πορνείου 3.000 τ.μ. στο Βερολίνο, του μεγαλύτερου της Ευρώπης, μερικές δεκάδες μόνον μέτρα από το στάδιο όπου θα φιλοξενηθεί ο τελικός, ενώ παράλληλα επέτρεψαν την είσοδο σε 40.000 ιερόδουλους από χώρες της A. Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. «Είναι μαζική εκμετάλλευση», λένε φορείς και πολίτες, που κάνουν λόγο για «καθαρό σεξοτουρισμό»…