Μια τεράστια έκταση στις διαστάσεις σχεδόν του Central Park της Νέας Υόρκης, με ένα από τα μεγαλύτερα οικοδομήματα του κόσμου, θα μπορούσε να είναι περιζήτηση, εφόσον βρίσκεται στην καρδιά μιας πρωτεύουσας.
Στο Βερολίνο, όμως, όπου τα οικόπεδα αφθονούν και τα ακίνητα είναι φθηνά βάσει των ευρωπαϊκών δεδομένων, το τεράστιο αεροδρόμιο Tempelhof με το επιβλητικό του τέρμιναλ, μια παρόμοια έκταση, απειλεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα για τις δημοτικές αρχές, όταν θα κλείσει στην αεροπορική κυκλοφορία, τον ερχόμενο χρόνο.
Ουδείς γνωρίζει τι θα γίνει με την τεράστια αυτή έκταση η οποία βρίσκεται στην καρδιά του Βερολίνου. Είναι η περιοχή όπου τα συμμαχικά αεροσκάφη Dakota και Skymasters προσγειώνονταν κάθε λίγα λεπτά της ώρας, το 1948 και το 1949, για να μεταφέρουν τρόφιμα στους κατοίκους του Βερολίνου, κατά τη διάρκεια του αποκλεισμού από τους Σοβιετικούς.
«Βλέπω ήδη τους εντοπίους να στέκονται μπροστά στους φράκτες, βγάζοντας τα κοφτερά τους μαχαίρια, να καταλαμβάνουν τον χώρο, όταν θα κλείσει το αεροδρόμιο», ανέφερε η Ελίζαμπεθ Τσίμερ, δημοτική σύμβουλος του κόμματος των «Πρασίνων» σε σεμινάριο με θέμα το μέλλον του αεροδρομίου της πόλης. «Θα δούμε ακριβώς αυτό που δεν θέλουμε να δούμε: παρόνομες αυτοκινητοδρομίες και χώρους για τον περίπατο των σκυλιών».
Το τι θα γίνει με το αεροδρόμιο Τempelhof, όταν θα σταματήσουν οι λιγοστές πτήσεις που εξυπηρετεί και επανασχεδιασθεί όταν θα ανοίξει το νέο αεροδρόμιο του Βερολίνου, είναι κάτι το περίπλοκο, τόσο λόγω της ιστορικής του όσο και της αρχιτεκτονικής του σημασίας.
Επονομαζόμενο «μητέρα όλων των αεροδρομίων» από τον αρχιτέκτονα σερ Νόρμαν Φόστερ, το νεοκλασικό τέρμιναλ σχεδιάσθηκε από τον Ερνστ Ζάγκαμπιλ και οικοδομήθηκε μεταξύ του 1936 και του 1941με καταναγκαστική εργασία, μονολιθικού στυλ αρεστού στον Χίτλερ.
Το πλινθόκτιστο κτίριο έχει μήκος 1,2 χλμ. και πλαισιώνεται από στέγαστρα σε σχήμα ημισελήνου που ακολουθούν την καμπύλη του ωοειδούς αερολιμένος. Η οροφή του κτιρίου έχει σχεδιασθεί για χώρο απ’ όπου μπορεί κανείς να αγναντεύει με ικανότητα φιλοξενίας 100.000 ατόμων.
«Είναι ένα μνημείο της εποχής των ναζιστών, του αποκλεισμού του Βερολίνου και της αερογέφυρας. Είναι επίσης σύμβολο του σημείου των αναχωρήσεων από το Βερολίνο» λέει ο ιστορικός της τέχνης Γκάμπι Ντολφ-Μπόνεκαμφ.
Στα τέλη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, το ημιτελειωμένο αεροδρόμιο κατελήφθη τελικώς από τις αμερικανικές συμμαχικές δυνάμεις.
Το 1948 οι σοβιετικές αρχές έκλεισαν όλους τους δρόμους που οδηγούν στο Δυτικό Βερολίνο σε μια προσπάθεια εξασφάλισης της κυριαρχίας στον τομέα που τελούσε υπό συμμαχική διοίκηση και ο οποίος ήταν γειτονικός προς την ανατολική Γερμανία.
Από τις αρχές Ιουνίου του 1948 περίπου 300.000 πτήσεις των αμερικανικών, βρετανικών και γαλλικών αεροπορικών δυνάμεων μετέφεραν στην αποκλεισμένη πόλη 2 εκατομμύρια τόνους τροφίμων, άνθρακος, γλυκισμάτων και άλλων εφοδίων. Ο Ιωσήφ Στάλιν διέταξε την άρση του αποκλεισμού το 1949.
Τώρα οι αρχές της πόλεως σκιαγραφούν την κοινή γνώμη προκειμένου να αποφασίσουν τι θα πράξουν με το Τemplehof. Οι σχετικές προτάσεις αναφέρουν, μεταξύ άλλων, ότι μέρος του αερολιμένος θα πρέπει να αφιερωθεί για γήπεδο γκολφ ή τη μεταστέγαση εκεί κυβερνητικών κτιρίων, την ίδρυση ξενοδοχείου ή πανεπιστημίου στον χώρο όπου βρίσκεται το τέρμιναλ του αεροδρομίου.
Οι προγραμματιστές προτείνουν, επίσης, να διατηρηθεί άθικτος ο αερολιμένας και να ανοίξουν ορισμένοι χώροι για δραστηριότητες αναψυχής και να παραμείνει ο υπόλοιπος για την προστασία του πρασίνου ως πνεύμονας καθαρού αέρα.
Σύμφωνα με άλλες ιδέες κατοίκων της περιοχής, η οροφή του κτιρίου θα μπορούσε να μετατραπεί σ’ ένα τεράστιο ηλιακό σύστημα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
«Είναι σωστό και ουσιώδες έπειτα από συζητήσεις δέκα ετών, να προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε τι θα γίνει μετά το κλείσιμο και τι θα κάνουμε και πώς θα χρησιμοποιήσουμε την τοποθεσία» λέει η Γιούνγκε Ρέγιερ υπεύθυνη για την ανάπτυξη της πόλης του Βερολίνου.
Ενα νέο αεροδρόμιο πρόκειται να ανοίξει το 2011 στην τοποθεσία Σένεφελντ, στο πεπαλαιωμένο αεροδρόμιο του Ανατολικού Βερολίνου. Στην τοποθεσία αυτή θα ενοποιηθούν τρία υπάρχοντα αεροδρόμια σε έναν ενιαίο κόμβο, καθιστώντας το Τempelhof και το διεθνές «ξαδελφάκι» του απαρχαιωμένο. Το Τempelhof αισθάνεται ήδη σαν λείψανο. Πολλοί εξοπλισμοί στο τέρμιναλ παραμένουν όπως ήταν ήδη τη δεκαετία του 1930, δημιουργώντας μια αίσθηση «ρετρό» στο σημερινό Βερολίνο, το οποίο στυλιστικώς είναι άψογο.
Στο περιβάλλον του αεροδρομίου ένας θεατρικός όμιλος ανέβασε μια παράσταση με θέμα την αεροπειρατεία σε ένα πολωνικό αεροσκάφος.
Η πόλη του Βερολίνου, η οποία έχει ανάγκη χρημάτων, επιθυμεί να κλείσει το Τempelhof για να απαλλαγεί από τις ζημίες, οι οποίες το 2005 έφθασαν τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πάντως, οι θιασώτες του αεροδρομίου υποστηρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια η κίνηση αναζωπυρώθηκε και ότι κατά την περίοδο της διεξαγωγής του Παγκοσμίου Ποδοσφαιρικού Κυπέλλου, υπήρξε ένας σημαντικός κόμβος για τα ιδιωτικά και επιχειρηματικά αεροσκάφη.
Στην επιχειρηματολογία τους προβάλλουν ότι το αεροδρόμιο θα πρέπει να διατηρηθεί ώστε να καταστεί εκ νέου δυνατή η επιστροφή του στην ενεργό υπηρεσία, επί παραδείγματι, όταν το Βερολίνο θα υποβάλει αίτηση για να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2016. Οι πτήσεις από το αεροδρόμιο εξυπηρετούν κυρίως άλλες γερμανικές πόλεις.
«Μπορώ να ταξιδέψω άμεσα από το Φριντρισχάφεν και μπορώ να πω ότι όλα είναι καλά» εκμυστηρεύεται ο Γκεόργκ Ράικσικ, διευθύνων σύμβουλος αεροπορικής εταιρείας, από την περιοχή της λίμνης της Κωνσταντίας, στη νότια Γερμανία.
Και οι απλοί ταξιδιώτες που ταξίδεψαν κάποτε από εκεί λένε: «Θα ήταν αμαρτία να κλείσει. Ισως οι ταξιδιώτες σήμερα δεν το υπολογίζουν, στις ημέρες μας, αλλά στην εποχή του το αεροδρόμιο Tempelhof υπήρξε πρωτοποριακό».