Ενας πρώην πράκτορας των ΗΠΑ που είχε αφιερώσει τη ζωή του να δυσφημεί την υπηρεσία στην οποία εργαζόταν, σιώπησε για πάντα. Ο Φίλιπ Εϊτζί (Agee), πρώην πράκτορας της CIA, που έγινε σφοδρός επικριτής των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών και της αμερικανικής πολιτικής στην Κούβα, πέθανε χθες σε κλινική της Αβάνας, ύστερα από εγχείρηση έλκους. Ηταν 72 ετών.
Ο Εϊτζί παραιτήθηκε από τη CIA το 1969, μετά 12 χρόνια εργασίας στην Ουάσιγκτον, στο Εκουαδόρ, στην Ουρουγουάη και στο Μεξικό, την περίοδο που αυξανόταν η δημοτικότητα των αριστερών κινημάτων στη Λατινική Αμερική. Στο βιβλίο του «Μέσα στην Εταιρεία, Ημερολόγια της CIA», που κυκλοφόρησε το 1975 και μεταφράστηκε σε 27 γλώσσες, ο Εϊτζί κατηγορούσε τη CIA για βιαιότητες εναντίον των αριστερών και έδινε μια λίστα 22 σελίδων με ονόματα ατόμων που σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του συνεργάζονταν με τη CΙΑ.
Η «Γκράνμα», η εφημερίδα του κομμουνιστικού κόμματος της Κούβας περιέγραψε τον Εϊτζί ως «πιστό φίλο της Κούβας και ένθερμο υπερασπιστή της μάχης των λαών για έναν καλύτερο κόσμο». Οπως είπε η χήρα του, η Γερμανίδα χορεύτρια του μπαλέτου Γκιζέλ Ρομπέργκε σε Κουβανό δημοσιογράφο, ο Εϊτζί βρισκόταν στο νοσοκομείο από τις 15 Δεκεμβρίου και είχε υποβληθεί σε μια σειρά επεμβάσεων έλκους. «Δεν μπόρεσε να τις αντέξει όλες», είπε ο δημοσιογράφος, προσθέτοντας ότι ο Εϊτζί πέθανε τη Δευτέρα και η τελετή καύσης της σορού του έγινε την Τρίτη. Οι φίλοι του επρόκειτο να τελέσουν επιμνημόσυνη δέηση στο διαμέρισμά του την Κυριακή.
Τάγματα θανάτου
Ο Εϊτζί είχε δηλώσει ότι η δουλειά του για τη CIA στη Λατινική Αμερική τον έκανε να δει ποιος ήταν ο ψυχροπολεμικός στόχος των ΗΠΑ στην περιοχή: να ενισχύουν τις τοπικές ελίτ απέναντι στις θεωρούμενες ως απειλές εξ αριστερών, χρησιμοποιώντας την πολιτική καταπίεση και τα βασανιστήρια.
«Κάποια εποχή τη δεκαετία του ’70 συνέβαιναν στη Λατινική Αμερική οι χειρότερες ωμότητες. Οι δικτατορίες της Αργεντινής, της Βραζιλίας, της Χιλής, της Ουρουγουάης, της Παραγουάης, της Γουατεμάλας και του Ελ Σαλβαδόρ συντηρούσαν τάγματα θανάτου με την υποστήριξη της CIA και της αμερικανικής κυβέρνησης», έγραψε.
«Αυτό ήταν το κίνητρο για μένα να δώσω όλα τα ονόματα και να συνεργαστώ με τους δημοσιογράφους που ήθελαν να ξέρουν ποιοι είναι οι συνεργάτες της CIA στη χώρα τους».
Η αμερικανική κυβέρνηση τον αποκάλεσε προδότη και είπε ότι κάποιοι από τους πράκτορες των οποίων την ταυτότητα αποκάλυψε αργότερα δολοφονήθηκαν. Ο Εϊτζί αρνείται ότι κάτι τέτοιο συνέβη.
Η αποκάλυψη του Γουέλς
Το 1976, η Βρετανία απέλασε τον Εϊτζί, που ζούσε στο Λονδίνο, κατόπιν αιτήματος τού τότε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ. Τρία χρόνια αργότερα του αφαιρέθηκε το αμερικανικό διαβατήριο.
Η Μπάρμπαρα Μπους, η σύζυγος του πρώην Αμερικανού προέδρου Μπους, που το 1976 έγινε αρχηγός της CIA κατηγόρησε τον Εϊτζί στην αυτοβιογραφία της ότι δημοσιοποίησε την ταυτότητα του σταθμάρχη της CIA Ρίτσαρντ Γουελς που δολοφονήθηκε από τους τρομοκράτες της οργάνωσης «17 Νοέμβρη» στην Αθήνα το 1975. Ο Εϊτζί αρνήθηκε κάθε σχέση με τη δολοφονία και ζήτησε από την Μπάρμπαρα Μπους αποζημίωση 4 εκατ. δολαρίων για συκοφαντική δυσφήμηση. Η σύζυγος του πρώην Αμερικανού προέδρου αναθεώρησε το βιβλίο για να έρθει σε διακανονισμό με τον Εϊτζί.
Πριν μετακομίσει στην Κούβα, ο Εϊτζί ζούσε επί χρόνια στο Αμβούργο της Γερμανίας, ενώ κατά καιρούς εξαφανιζόταν, φοβούμενος αντίποινα από τη CΙΑ.
Στη νεκρολογία του, η εφημερίδα «Γκράνμα» τονίζει ότι ο θανών παραδεχόταν ότι ως πράκτορας είχε βλάψει τα συμφέροντα της Κούβας, αλλά ότι στη συνέχεια είχε αλλάξει τελείως προσανατολισμό. Το 2002 ο Εϊτζί άνοιξε ταξιδιωτικό πρακτορείο, με το οποίο επιχειρούσε να παρακάμψει το αμερικανικό εμπάργκο κατά της Κούβας. Η ιστοσελίδα του www.cubalinda.com προσφέρει πακέτα διακοπών και άλλες διευκολύνσεις σε Αμερικανούς τουρίστες που επιθυμούν παρά τις απαγορεύσεις να επισκεφθούν την Κούβα.
«Ελεγχόμενοι οι αντιφρονούντες»
Ο Εϊτζί είχε γράψει πολλά βιβλία πέρα από το «Μέσα στην Εταιρεία». Ενα από τα τελευταία άρθρα του δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Γκράνμα Ιντερνάσιοναλ» το 2003. Λίγο νωρίτερα, η κουβανική κυβέρνηση είχε συλλάβει 75 κορυφαίους αντιφρονούντες και πολιτικούς ακτιβιστές.
«Είναι παράλογο να σκέφτεται κανείς ότι οι αντιφρονούντες δημιουργούσαν μια ανεξάρτητη ελεύθερη κοινωνία των πολιτών γιατί τους χρηματοδοτούσε και τους ήλεγχε μια ξένη δύναμη. Σε αυτό τον βαθμό, σε αυτόν τον απόλυτο βαθμό, δεν ήταν καθόλου ελεύθεροι ή ανεξάρτητοι», έγραψε. Υψηλόβαθμο στέλεχος των κουβανικών μυστικών υπηρεσιών που αυτομόλησε στη Δύση έχει κατηγορήσει τον Εϊτζί ότι έλαβε ως και 1 εκατ. δολάρια από τις κουβανέζικες μυστικές υπηρεσίες, κατηγορία που εκείνος αρνήθηκε.
Εξαιτίας των αποκαλύψεων του Εϊτζί, το αμερικανικό Κογκρέσο το 1982 ποινικοποίησε την αποκάλυψη των ονομάτων των συνεργατών των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Η νομοθεσία εκείνη είχε ψηφιστεί μετά από εισήγηση τού τότε αρχηγού της CIA, του πατρός Τζορτζ Μπους. Πάνω από δύο δεκαετίες αργότερα, η ίδια νομοθεσία δημιουργεί πονοκεφάλους στον Λευκό Οίκο του υιού Μπους. Η αμερικανική Δικαιοσύνη αναζητεί το όνομα του εργαζομένου του Λευκού Οίκου που ενημέρωσε τον Τύπο ότι η Βάλερι Πλέιμ, σύζυγος του επικριτή του Αμερικανού προέδρου, Τζο Γουίλσον ήταν κι αυτή υπάλληλος της CIA.