Εξω από τον Βελβεντό πριν από κάποια χρόνια είχα σταματήσει για να συμβουλευτώ τον χάρτη, όταν με πλησίασε ένας κύριος γύρω στα 40 και μου είπε: «Βλέπω είστε ξένος στα μέρη μας. Μπορώ να σας βοηθήσω; Προς τα πού θέλετε να πάτε;». Η ευγένεια υποχρεώνει!
Ο Βελβεντός είναι μια κωμόπολη του νομού Κοζάνης κτισμένη στους πρόποδες των δυτικών Πιερίων σε 450 μ. υψόμετρο. Βρίσκεται 33 χλμ. νοτιοανατολικά της Κοζάνης κι ακριβώς στα «πόδια» της βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου που σχηματίζει ο Αλιάκμονας. Πάνω στα δυτικά Πιέρια βρίσκονται απλωμένοι οι μικροί οικισμοί της Αγίας Κυριακής, του Καταφυγίου, του Παλαιογρατσάνου και του Πολυφύτου κι όλοι μαζί αποτελούν τον Δήμο Βελβεντού.
Μέσα στην κωμόπολη θα δείτε στενά σοκάκια, πλατείες με πλατάνια, αυλές και παράθυρα καταστόλιστα με λουλούδια, δίπατα παραδοσιακά σπίτια, νεοκλασικά αλλά και μη απευκταία σύγχρονα σπίτια. Το σύνολο, όμως, είναι αρμονικό και δεμένο μεταξύ του.
Ο κάμπος είναι γεμάτος ροδακινιές και μηλιές. Οι κάτοικοι ζουν κυρίως με τη γεωργία αλλά και με ασχολίες οικοδομικές. Ο Βελβεντός έχει δύο κύριους αγροτικούς συνεταιρισμούς κι έναν συνεταιρισμό γυναικών.
Πριν από 200 χρόνια…
Το 1806 ο Γάλλος γιατρός, ιστοριογράφος και περιηγητής Φραγκίσκος Πουκεβίλ, εντυπωσιασμένος από τον Βελβεντό, έγραφε: «Δύο λεύγες από τα Σέρβια, συνεχίζοντας τη γραμμή του Αλιάκμονα απ’ το δεξί του όχτο, φτάνουμε στον Βελβεντό, μια κωμόπολη με 428 σπίτια, μισή ώρα δρόμο απ’ το ποτάμι. O Θεός φαίνεται να έχει ευλογήσει αυτή την περιοχή και την προστατεύει μέσα στην αναρχία. Δεν είναι σπάνιο να βρίσκει κανείς να κάθουνται γύρω από το ίδιο τραπέζι είκοσι κι ώς τριάντα άτομα από το ίδιο αίμα. Πατεράδες, μάνες, γιοι, εγγόνια, μικρανεψιοί που λατρεύουν τον ίδιο Θεό, μιλούν το ίδιο γλωσσικό ιδίωμα, ασκούν επαγγέλματα ειρηνικά και προσφέρουν στον ταξιδιώτη τον πίνακα των πατριαρχικών ηθών που ο τύπος τους έχει χαθεί απ’ τη γριά Ευρώπη. Γεροδεμένοι, δουλευτάρηδες, διψασμένοι για μάθηση, οι Βελβεντινοί παρουσιάζουν στον κόρφο της Αρχαίας Πιερίας ένα θέαμα που δεν το συναντάς σε κανένα άλλο μέρος».
Τόσα περίπου σπίτια θα βρείτε ακόμα, αλλά όχι τόσο μεγάλες οικογένειες. Θα βρείτε έναν ευλογημένο από τον Θεό τόπο μέσα σ’ έναν κατάφυτο κάμπο γεμάτο μυρωδάτα φρούτα και πολλά νερά. Θα βρείτε τις καφετέριες, τα μπαράκια και τις ταβέρνες του Βελβεντού κάθε βράδυ γεμάτα. O κόσμος κυκλοφορεί και οι άνθρωποι είναι κοινωνικότατοι.
Αξίζει να επισκεφθείτε
– Ο Βελβεντός. Εκτός από τα όμορφα δρομάκια, ταβερνάκια, μπαράκια και τις γειτονιές που αν τις περπατήσετε σίγουρα θα σας φωνάξουν να σας τρατάρουν γλυκό ή τσίπουρο, αξίζει μια βόλτα στο μικρό λαογραφικό μουσείο. Και βέβαια αξίζει το «Βελβεντό by night»!
– Το Σκεπασμένο. Πέντε χιλιόμετρα από τον Βελβεντό βρίσκεται ο καταρράκτης του Σκεπασμένου. Με μια μικρή πορεία από σηματοδοτημένο μονοπάτι φτάνετε πάνω από τον μεγάλο καταρράκτη όπου θα βρείτε άλλους μικρότερους καθώς και μικρές λιμνούλες.
– Το Παλαιογράτσανο. Γραφικότατος οικισμός που είναι λίγο «σκαρφαλωμένος» στα Πιέρια κι έχει καταπληκτική θέα.
– Το φράγμα του Αλιάκμονα. Είναι επιβλητικότατο τόσο το ίδιο, όσο και η γέφυρα που διασχίζει τη λίμνη.
– Τα Δυτικά Πιέρια. Από το Βελβεντό υπάρχει βατός χωματόδρομος (με κανονικές καιρικές συνθήκες) που διασχίζει τα Πιέρια και βγάζει στην Κατερίνη μέσω Φτέρης και Μόρνας. Είναι μια πανέμορφη διαδρομή όπου θα απολαύσετε όλα τα είδη της δασικής χλωρίδας, ενώ στη Μόρνα θα δείτε και μια πανέμορφη μικρή τεχνητή λίμνη.
– Τα Σέρβια και το βυζαντινό Κάστρο.
– Τα Οινοποιεία. του Βογιατζή, του Ζάνδε και του Καμκούτη. Θα βρείτε ωραιότατα κρασιά και θα αποκτήσετε καλούς φίλους!
Τι πρέπει να γνωρίζετε
Πώς να πάτε: Αποκλειστικά με αυτοκίνητο. H διαδρομή είναι Λάρισα – Τύρναβος – Ελασσόνα – Σέρβια – Βελβεντός. Μόνον 460 χαρούμενα χιλιόμετρα!
Πού να μείνετε: Εννέα Μούσες, τηλ. 24640- 49012. Νεότευκτος ξενώνας με 9 δωμάτια στο κέντρο του Βελβεντού. Κάθε δωμάτιο ονοματισμένο από μια μούσα. Αγνάντι, τηλ. 24640- 49002. Πάνω από το χωριό στα ριζά ακριβώς των Πιερίων με εξαιρετική θέα στο χωριό, τον κάμπο και τη λίμνη.
Πού να φάτε: Εν Βελβεντώ, δίπλα στην κεντρική πλατεία θα βρείτε «ονειρεμένα» μαγειρευτά. Ο Βασίλης είναι εγγύηση! Μετόχι, πάνω ψηλά στα ριζά των Πιερίων ψητά της ώρας και της σούβλας. Ρέμβη, καλά κρέατα της ώρας και μαγειρευτά. Νερόμυλος, της ώρας και ενίοτε της σούβλας.
Τι να ψωνίσετε: Τα προϊόντα των συνεταιρισμών είναι εξαιρετικά. Πραγματικά πολλών αστέρων. Ειδικά οι μαρμελάδες είναι η μία καλύτερη από την άλλη. Και σε πολύ συμπαθητικές τιμές. Θα βρείτε επίσης πολύ καλά κρασιά. Πολύ γνωστό το Κτήμα Βογιατζή και αξίζει να δοκιμάσετε τα κρασιά των Ζανδέ και Καμκούτη. Τέλος, η Βελβενδός φημίζεται για τις τουλούμπες της (Ζανδέ).