Ο Γιώργος Θεοτοκάς επιστρέφει… στην πόλη όπου γεννήθηκε. Την Κωνσταντινούπολη. Αφορμή γι’ αυτήν την επιστροφή είναι η μετάφραση στα τουρκικά ενός από τα πιο δημοφιλή του βιβλία, του «Λεωνή», από τις εκδόσεις Can, σε μετάφραση της Damla Demirozu. Είναι η έβδομη γλώσσα στην οποία μεταφράζεται το βιβλίο του Γιώργου Θεοτοκά (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Εστία» και βρίσκεται στην 24η έκδοση, πουλώντας σταθερά περίπου 1.000 βιβλία τον χρόνο).
Στον «Λεωνή», που γράφτηκε το 1940, ο συγγραφέας περιγράφει την Κωνσταντινούπολη, τα παιδικά του χρόνια και την αναγκαστική φυγή του μετά το 1922. «Πρόκειται για αναμνήσεις από τον παράδεισο, έναν ύμνο στον χαμένο αυτόν παράδεισο. Τα πάντα είναι μαγικά. Ανθρωποι, γεγονότα, μέρη. Ολα παιδικά και παραμυθένια», σημειώνει η μεταφράστρια στον κατατοπιστικό αλλά και συναισθηματικό πρόλογό της. Το ένα κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι ο Λεωνής (περσόνα του συγγραφέα), που περιγράφει τη γενέθλια πόλη και την αναπολεί όταν αναγκάζεται να την εγκαταλείψει το 1922. «Ο άλλος ήρωας του βιβλίου είναι η Κωνσταντινούπολη. Η Κωνσταντινούπολη, όπως περιγράφεται στο βιβλίο, έχει άμεση σχέση με τον Λεωνή. Είναι η Πόλη μέσα από τα μάτια του Λεωνή και της υψηλής κοινωνίας, της οικογένειας του συγγραφέα που φαίνεται να υποστηρίζει τον Βενιζέλο. Η Πόλη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, της περιόδου 1919 – 1922 που θα διαμορφώσει τη ζωή του μικρού μας ήρωα. Στο κέντρο αυτής της Πόλης υπάρχει ο μικρόκοσμος του Λεωνή. Ο κήπος του Taksim απ’ όπου μπορει να δει κανείς το φωτισμένο Uskudar με τους δρόμους και τα δέντρα του. Τα παιδιά των διαφορετικών εθνοτήτων που μαζεύονται στα σχολεία και παίζουν διάφορα παιχνίδια. Η ζωή των μεγάλων, οι πόλεμοι μεταξύ των κρατών, η εκστρατεία, ο έρωτας, ο κόσμος των μικρών μας ηρώων, όλα αυτά αντανακλώνται στον κήπο του Taksim και έρχονται να αλλάξουν τη ζωή του Λεωνή. Το πάθος του ευαίσθητου ήρωα και το όνειρό του να γίνει ζωγράφος όταν μεγαλώσει, χρωματίζουν περισσότερο τις περιγραφές του για την Πόλη», συνεχίζει πάλι η Damla Demirozu στον πρόλογό της που είναι ταυτόχρονα και μια ξενάγηση του Τούρκου αναγνώστη. Χάρη στην αδελφή του Γιώργου Θεοτοκά, κ. Λιλή Αλιβιζάτου, μαθαίνουμε ότι το σπίτι του Λεωνή στο βιβλίο ήταν στο Siraselviler απέναντι από το Βελγικό Προξενείο, στην πολυκατοικία του Αποστολίδη. Οσο για τον συγγραφέα, πήγαινε στο Δημοτικό Σχολείο Ζαμαρία (1911 – 1913), το 1914 φοίτησε στο Ελληνο-Γαλλικό Κολέγιο και σε ηλικία 17 ετών, το 1922, αποχαιρέτισε την Πόλη.
Η πρώτη μετάφραση του «Λεωνή» κυκλοφόρησε το 1945 στα σουηδικά. Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι την επόμενη, την αμερικανική, το 1985. Η γαλλική ήρθε την ίδια χρονιά, η ισπανική το 1994, η σερβική το 1996 και η ιαπωνική το 2007.