Δάφνη ντυ Μωριέ
Μετά τα μεσάνυχτα (Don’t Look Νow)
Μετ. Γιώτα Αρβανίτη
Εκδόσεις Μελάνι, σελ. 128, τιμή 11 ευρώ
Είναι εντυπωσιακό το χρηματιστήριο αξιών των συγγραφέων. Η Δάφνη ντι Μωριέ έχει ανέβει μερικά σκαλοπάτια και πλέον όχι μόνο θεωρείται «κλασική» αλλά και «σημαντική» στο είδος της. Η «Ρεβέκκα», το πιο γνωστό της μυθιστόρημα, πολυδιαβασμένο σε όλο τον κόσμο, είναι μονάχα ένα από τα πολλά καλά που έχει γράψει και ίσως υποδεέστερο από το «Η ξαδέλφη μου Ραχήλ» (που αρχίζει με μία από τις πιο ατμοσφαιρικές φράσεις). Η Δάφνη ντι Μωριέ είναι ένα ολόκληρο σύμπαν πέρα από το ευγενές γοτθικό μυστήριο. Και φυσικά, την αγάπησε ο κινηματογράφος. Και όχι μόνο ο Χίτσκοκ αλλά και ο Νίκολας Ρεγκ που το 1973 μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το «Don’t Look Now» με την υπέροχη Τζούλι Κρίστι και τον Ντόναλντ Σάδερλαντ.
Με ελληνικό τίτλο «Μετά τα μεσάνυχτα», η νουβέλα αυτή της Δάφνης ντι Μωριέ (πρωτοκυκλοφόρησε στη Βρετανία το 1966) είναι ένα δυνατό ψυχολογικό δράμα που βγήκε τώρα στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Μελάνι» σε μια κομψή έκδοση με όμορφο εξώφυλλο (θα ήταν ωραίο αυτό το φορμά να γίνει μια σειρά ψυχαγωγικής λογοτεχνίας). Η νουβέλα διαβάζεται πολύ γρήγορα, αλλά αυτό που μένει είναι το ξανακοίταγμα σε συγγραφείς της κατηγορίας της Δάφνης ντι Μωριέ, που για πολλά χρόνια στην Ελλάδα είχαν υποτιμηθεί (στη Γαλλία και στη Γερμανία, π.χ. όλα τα βιβλία της είναι διαρκώς σε κυκλοφορία). Υπήρξε ένας πολυσύνθετος άνθρωπος η Δάφνη ντι Μωριέ και ιδιαίτερα καλλιεργημένη. Λάτρεψε την Κορνουάλη και άφησε παρακαταθήκη την αγωνία της στο «Vanishing Cornwall». Ο πατέρας της ήταν ο Τζορτζ ντι Μωριέ, ηθοποιός της βικτωριανής και εδουαρδιανής περιόδου, και θεατρικός παραγωγός και η μητέρα της Muriel Beaumont ήταν επίσης ηθοποιός. Ο παππούς της, Τζέραλντ ντι Μωριέ, προσωπικότητα του 19ου αιώνα, μεγάλος εικονογράφος και συγγραφέας του «Trilby». Μέσα σε αυτό το περιβάλλον μεγάλωσε η Δάφνη ντι Μωριέ, γεννημένη το 1907. Η ζωή της είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και την αφηγείται αριστοτεχνικά σε μία υποδειγματική βιογραφία η συγγραφέας Μάργκαρετ Φόστερ, μεγάλη πένα και αυτή, που παραμένει παραδόξως αμετάφραστη στην Ελλάδα (Margaret Foster, «Daphne du Μaurier»).
Δεν είναι περίεργο, αν δει κανείς το περιβάλλον της Ντι Μωριέ, ότι ασχολήθηκε τόσο πολύ με τον 18ο αιώνα που τον ζωντάνεψε με τρομερή μαστοριά σε μυθιστορήματα όπως «Η ταβέρνα της Τζαμάικα». Η γενιά του 1900 εκτός από την πρωτοπορία με την οποία φλέρταρε είχε ακόμη την κληρονομιά του ρομαντισμού της αμέσως προηγούμενης γενιάς, για την οποία ο 18ος αιώνας ήταν η επιτομή του ηρωισμού και της σκέψης. Αλλωστε, όλο το γοτθικό είδος των μυστηρίων, με τη «Ρεβέκκα» στην πρώτη γραμμή, έλκει την καταγωγή από τον έρωτα του 19ου αιώνα για τον Μεσαίωνα, που σταδιακά άρχισε να αναβιώνει ως νοσταλγική επιστροφή μετά το 1720.
Πάντως, το «Μετά τα μεσάνυχτα» είναι ένα ωραίο ανάγνωσμα, που δίνει μια γεύση του ταλέντου της Δάφνης ντι Μωριέ. Το γεγονός ότι τα βιβλία της διαβάζονται ακόμη έχει κάτι να μας πει για τη διαχρονικότητά τους.