Αντρέ Ζιντ: αδέσμευτος στην Κόκκινη Πλατεία

Αντρέ Ζιντ: αδέσμευτος στην Κόκκινη Πλατεία

2' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η οξυδέρκεια του Αντρέ Ζιντ και το ερευνητικό του πνεύμα τον έκαναν να σκύψει με μεγάλο ενδιαφέρον πάνω στις ελπιδοφόρες πολιτικές θεωρίες και τα κοινωνικά πειράματα της Σοβιετικής Ενωσης. Ο Ζιντ εδραιώνει τη φήμη του ως δηκτικός ταξιδιώτης από το 1925 κιόλας με το ταξίδι του στη Γαλλική Ισημερινή Αφρική, αλλά και το βελγικό Κονγκό, όπου πείθεται για τα δεινά της αποτρόπαιης και συστηματικής εκμετάλλευσης των τοπικών πληθυσμών.

Η αφρικανική του εμπειρία τον ωθεί σε σαφείς αντι-καπιταλιστικές θέσεις και στο Κομμουνιστικό Κόμμα, όπου στρατεύονται δεκάδες Γάλλοι διανοούμενοι τη δεκαετία του 1930. Τα «κοινωνικά ερωτήματα» που τον απασχόλησαν στο Κονγκό τον κάνουν να στραφεί με ελπίδα προς την ΕΣΣΔ. «Το πυκνό δάσος που με θέλγει και με κάνει να χάνομαι στο εσωτερικό του είναι αυτό των κοινωνικών ζητημάτων. Στην ΕΣΣΔ, τα κοινωνικά αυτά ζητήματα δεσμεύουν την προσοχή σας και σας καταπιέζουν αφόρητα για να σας ξυπνήσουν», γράφει λίγο καιρό πριν επισκεφθεί τη χώρα. Το 1934 ο Ζιντ πηγαίνει στο Βερολίνο, μαζί με τον Αντρέ Μαλρό, για να καταθέσουν ως μάρτυρες υπεράσπισης στη δίκη των κομμουνιστών, που κατηγορούνται για τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ τον Φεβρουάριο του 1933, μεταξύ τους και ο Βούλγαρος ηγέτης, Γκιόργκι Ντιμιτρόφ.

Δύο χρόνια αργότερα, υποχωρεί στις εκκλήσεις της Μόσχας συγκινημένος από τις καλές πωλήσεις των βιβλίων του στην ΕΣΣΔ (400.000 αντίτυπα σε λίγους μήνες) και αποφασίζει να ταξιδέψει στη χώρα. Το ταξίδι έχει σαν κεντρικό του άξονα συνάντηση του Ζιντ με τον Μαξίμ Γκόρκι. Ο Γκόρκι, όμως, πεθαίνει την ημέρα άφιξης του Ζιντ στη σοβιετική πρωτεύουσα. Η εκτίμηση που νιώθει ο Στάλιν για το πρόσωπό του είναι τέτοια, που ζητεί από τον Ζιντ να εκφωνήσει τον επικήδειο στην Κόκκινη Πλατεία.

Ο Ζιντ μοιάζει αρχικά να μην έχει αντιληφθεί τις Μεγάλες Δίκες που διχάζουν τη σοβιετική κοινωνία και στέλνουν στον θάνατο πολλούς παλιούς Μπολσεβίκους, προτιμώντας να περιγράψει τις κατασκηνώσεις πιονιέρων, τα πολιτιστικά πάρκα και τα πρότυπα εργοστάσια. Σταδιακά, όμως, η ανοησία του σταχανοφισμού, η ασφυκτική γραφειοκρατεία, η αποτυχία του σχολικού συστήματος και η φίμωση διανοουμένων και επιστημόνων κάνουν την αμφιβολία να φωλιάσει στο μυαλό του πάντοτε αντικομφορμιστή Ζιντ.

Στο βιβλίο του «Επιστροφή από την ΕΣΣΔ», ο Ζιντ αποκαλύπτει την απογοήτευσή του, δίνοντας δίκιο στον Λέοντα Τρότσκι και τον Βικτόρ Σερζ, που τον είχαν προειδοποιήσει για τη σταλινική πραγματικότητα. Την τόλμη του Ζιντ, που βρέθηκε εξοστρακισμένος από τους προοδευτικούς κύκλους μετά τη δημοσίευση της «Επιστροφής», χαιρέτισαν ο Ζαν-Πολ Σαρτρ και ο Αλμπέρ Καμύ, χαρακτηρίζοντας τη στάση του Ζιντ πρωτοπόρα και γενναία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή