Αν ρωτήσετε τους φιλάθλους, ποιο αγώνισμα του στίβου προτιμούν, οι περισσότερoι θα σας απαντήσουν, «τα 100 μ.». Οι κορυφαίοι αθλητές του αγωνίσματος αυτού περιβάλλονται από την αίγλη του ταχύτερου ανθρώπου του κόσμου. Τουλάχιστον, επισήμως. Διότι, ποιος ξέρει αν κάπου στα βάθη της Αφρικής ή στη δυτική ακτή της «Μαύρης Ηπείρου» δεν υπάρχει κάποιος άλλως πραγματικά ταχύτερος, που δεν έχει ακούσει για στίβο και αθλητισμό και ουδέποτε θα μάθει ποια αθλητικά προσόντα είχε…
Τα 100 μ. συγκινούν ακόμη και αυτούς που δεν είναι φίλοι του στίβου. Τα ονόματα των κορυφαίων σπριντερ είναι ευρέως γνωστά ακόμη και στις τάξεις των ποδοσφαιρόφιλων ή των φύλων άλλων αθλημάτων. Συχνά τα μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουν έναν επικείμενο αγώνα 100 μ. σε ολυμπιακό ή σε παγκόσμιο πρωτάθλημα, ως «κούρσα του αιώνα», ασχέτως του τι συμβαίνει τελικά. Ισως θυμάστε τι λεγόταν και τι είχε γραφεί για τον τελικό του παγκόσμιου πρωταθλήματος της Αθήνας, το 1997.
Τελικά ο «αγώνας του αιώνα» είχε γυνή την επομένη ημέρα στη σφυροβολία, όπου το χρυσό και τ’ άλλα μετάλλια άλλαζαν συνεχώς χεριά, πριν το χρυσό να καταλήξει ακριβώς στο τέλος στον Γερμανό, Χάιντς Βάις, ο οποίος το γιόρτασε με μια κούρσα περίπου 120 μ. και με… βουτιά στη λίμνη των στιπλ. Το 1997 στα 100 μ. είχε νικήσει εύκολα ο Αμερικανός, Μόρις Γκριν, με πολύ καλό χρόνο, αλλά χωρίς ρεκόρ κόσμου.
Και εφέτος πολλοί περίμεναν ξανά μια «κούρσα» του αιώνα, αλλά αθλητής – φαινόμενο, ο Τζαμαϊκανός, Γιουσέιν Μπολτ φρόντισε να απογοητεύσει όσους προέβλεπαν και επιθυμούσαν έναν συγκλονιστικό αγώνα.
Φυσικά, εφέτος έγινε, κατά μια έννοια, «κούρσα του αιώνα». Οχι από πλευράς συναγωνισμού, αλλά από την άποψη της απίστευτης επίδοσης που σημείωσε ο Μπολτ (9.58), αλλά και ο δεύτερος, ο Αμερικανός, Τάισον Γκέι, που, με 9.71, έγινε ο δεύτερος ταχύτερος άνθρωπος όλων των εποχών.
Τα 100 μ. κυριαρχούνται εδώ και δεκαετίες από δρομείς με καταγωγή από την Αφρική, ασχέτως αν είναι Αμερικανοί, Τζαμαϊκανοί, Καναδοί, Βρετανοί, από τον Τρινιντνάντ και Τομπάγκο, τις Μπαχάμες, το Σεντ Κιτς και Νέβις. Ειδικά, από τότε, που καθιερώθηκε επισήμως η ηλεκτρονική χρονομέτρηση, την 1η Ιανουαρίου 1977, όλοι οι κάτοχοι του ρεκόρ κόσμου έχουν καταγωγή από τη Δυτική Αφρική.
Ο πρόεδρος της Ουρολογικής Ενωσης της Τζαμάικα, δρ Γουίλιαμ Αϊκεν υποστηρίζει πως οι «Αφρο-Καρίμπιαν» δρομείς έχουν ένα γενετικό πλεονέκτημα, που πηγάζει από το εμπόριο των σκλάβων. Οι άνθρωποι των περισσότερων δυτικών περιοχών της Καραϊβικής είναι απόγονοι των καλύτερων, από σωματικής πλευράς, από τους πιο γερούς σκλάβους.
Και ο Μπολτ δήλωσε, ότι πιστεύει πως το γονίδια και το εμπόριο των σκλάβων είναι παράγοντες, που εξηγούν τη διαφορά μεταξύ των δρομέων ταχύτητας.
Ο δρ Αϊκεν, πάντως, διευκρινίζει, ότι η υπόθεση, που εξηγεί τη διαφορά των σπριντερ της Καραϊβικής από τους άλλους, κατ’ ουδένα τρόπο μειώνει τη σπουδαιότητα της συνεισφοράς παραγόντων, όπως η εξαιρετική προπονητική, η σωστή διατροφή, η καλή αθλητική διοίκηση. «Είναι, όμως ένα σημαντικό κόμματι του παζλ της προσπάθειας να εξηγήσουμε το αθλητικό ταλέντο, που φαίνεται να είναι ασυνήθιστα υψηλό στους Τζαμαϊκανούς».
Η Τζαμάικα είναι η χώρα, που έχει ανάδειξη τις τελευταίες δεκαετίες τους περισσότερους από τους κορυφαίους σπριντερ, ασχέτως αν πολλοί από αυτούς αγωνίσθηκαν η αγωνίζονται με τις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία ή τον Καναδά.
Η υπόθεση που κάνουν ο δρ Αϊκεν και ο Μπολτ δεν έχει κάποια εμπειρική βάση και η επιστημονική κοινότητα είναι διαιρεμένη επί του θέματος αυτού.
Από τα 11΄΄0 στα 9΄΄58 του Μπολτ
Από τον Βρετανό, Γουίλιαμ ΜακΛάρεν και τα 11 δευτερόλεπτα, που είχε σημειώσει το 1867, φθάσαμε στα 9.58 του Μπολτ. Η διαφορά μπορεί να φαίνεται μικρή, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ μεγάλη για τη φύση του αγωνίσματος. Ως και τον Ιούνιο του 1912 δεν υπήρχε επισήμως αναγνωρισμένη παγκόσμια επίδοση. Η Διεθνής Ομοσπονδία αναγνωρίζει ως πρώτο επίσημο παγκόσμιο ρεκόρ την επίδοση (10.6), που πέτυχε στις 6 Ιουλίου 1912 ο Αμερικανός, Ντόναλντ Λίπινκοτ. Η πρώτη ηλεκτρονική επίδοση, η οποία καταγράφεται είναι τα 10.64, που σημείωσε ο Αμερικανός, Ραλφ Μέτκλαφ στις 16/7/1932. Την 1η Αυγούστου του ίδιου έτους ο συμπατριώτης, Εντι Τόλαν και ο Μέτκλαφ έκαναν 10.32. Ενας άλλος Αμερικανός, ο Τζιμ Χάινς, στις 14/10/1968 «σπάει», με 9.95, το φράγμα των 10.00, στο υψόμετρο της πόλης του Μεξικού. Στις 30/8/1987 ο Καναδός, Μπεν Τζόνσον τρέχει τα 100 μ. σε 9.83 και στις 24/9/1988 σε 9.79. Και οι δύο επιδόσεις ακυρώθηκαν λόγω ντόπινγκ. Ετσι, επισήμως, ο πρώτος που κατέβηκε τα 9.90 είναι ο Αμερικανός, Καρλ Λιούις, με 9.86 στις 28/8/1991, και τα 9.80, ο Γκριν με 9.79 στην Αθήνα, στις 16/6/1999. Μετά ανέλαβε ο Μπολτ: 9.69 στις 16/8/2008 και 9.58 ακριβώς εναν χρόνο μετά.