«Τσιγγάνικες διαδρομές» με πολλούς αρχηγούς έχει διανύσει κατά την, σχεδόν, 100ετή παρουσία του ο ελληνικός τουρισμός στην διοικητική δομή της χώρας. Τελευταίος του σταθμός το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού που προήλθε από την συγχώνευση των υπουργείων Πολιτισμού και Τουριστικής Ανάπτυξης. Πρόκειται για την 22η σημαντική δομική αλλαγή αρμοδιοτήτων υπό υπουργικό θώκο για τον τουριστικό τομέα από το 1914 οπότε καταγράφεται η κρατική του εκπροσώπηση στον διοικητικό χάρτη της χώρας. Μόνο τα τελευταία 18 χρόνια -συμπεριλαμβανομένης και της σημερινής ηγεσίας -έχουν τοποθετηθεί 44 πρόσωπα σε υπουργικές και υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις για τη χάραξη της τουριστικής πολιτικής.
Αρκετές φορές βρέθηκε ο τομέας υπό την ομπρέλα του υπουργού με αρμοδιότητα την οικονομία, συγκατοίκησε σε υπουργείο με τη βιομηχανία, το εμπόριο, την ενέργεια και τεχνολογία ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις πορεύθηκε αυτόνομα. Η μεγαλύτερη αυτόνομη υπουργική διαδρομή του τουρισμού ήταν στο τελευταίο διάστημα από το 2004 έως πρότινος. Είναι η πρώτη φορά τώρα που δοκιμάζεται το πείραμα συνάντησης του τουρισμού με τον πολιτισμό κάτω από την ίδια υπουργική στέγη. Την ίδια οδό ακολουθεί εδώ και 10 χρόνια η Τουρκία με το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού να χειρίζεται τις τύχες του τουριστικού τομέα στη γειτονική χώρα. Οπως ομολογούν εκπρόσωποι των τουριστικών φορέων όταν ο τουρισμός βρισκόταν μαζί με άλλους τομείς, υπό την αρμοδιότητα ενός υπουργού, αποτελούσε τον τελευταίο τροχό της αμάξης παρά τη διαπίστωση της μεγάλης συμβολής του στην εθνική οικονομία. Οταν, πάλι, αυτονομήθηκε λόγω των πολλών συναρμοδιοτήτων, ο υπουργός Τουρισμού ήταν δύσκολο να λάβει αποφάσεις καθώς διαπίστωνε στην πορεία της διακυβέρνησης ότι απαιτούνταν η συναίνεση από συναδέλφους του υπουργούς για την τελική προώθησή τους.
Η συγχώνευση του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης με το υπουργείο Πολιτισμού αντιμετωπίσθηκε με επιφυλακτικότητα από τους εκπροσώπους των τουριστικών φορέων οι οποίοι εξέφρασαν τους φόβους τους μήπως αναιρεθεί υπό αυτό το σχήμα η αναπτυξιακή συμβολή του τουρισμού στην εθνική οικονομία.
Από την άλλη αντιμετώπισαν θετικά την ανακοίνωση των Π. Γερουλάνου και Α. Γκερέκου που ανέλαβαν τις θέσεις του υπουργού και υφυπουργού, αντίστοιχα, στο νεοϊδρυθέν υπουργείο.
Ας δούμε όμως τις διοικητικές δομές του Τουρισμού από το 1914 έως σήμερα:
– 1914: Σύσταση «Γραφείου Ξένων και Εκθέσεων» στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (ΥΠΕΘΟ).
– 1922: Σύσταση Αυτοτελούς «Υπηρεσίας Ξένων και Εκθέσεων» στο ΥΠΕΘΟ.
– 1929: Ιδρυση «Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού» ως ΝΠΔΔ υπαγόμενου στο ΥΠΕΘΟ.
– 1936: Κατάργηση ΕΟΤ, ίδρυση υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού.
– 1941: Κατάργηση υφυπουργείου, σύσταση Διεύθυνσης Λουτροπόλεων και Τουρισμού στο ΥΠΕΘΟ.
– 1944: Μετατροπή της Διεύθυνσης σε Γενική Διεύθυνση Τουρισμού Λουτροπόλεων και Εκθέσεων.
– 1945: Σύσταση Γενικής Γραμματείας Τουρισμού υπαγόμενης στον πρωθυπουργό.
– 1946: Μεταβίβαση της εποπτείας της Γεν. Γραμματείας Τουρισμού στον υπουργό Συντονισμού.
– 1950: Επανασύσταση ΕΟΤ υπό την εποπτεία του υπουργού Εθνικής Οικονομίας.
– 1968: Ανάθεση εποπτείας στο υπουργείο Συντονισμού, όπου μεταφέρθηκε η Υπηρεσία Τουρισμού υπό τον υπουργό Προεδρίας.
– 1969: Ανάθεση εποπτείας στον αναπληρωτή υπουργό Συντονισμού.
– 1971: Εποπτεία από τον υπουργό Συντονισμού.
– 1974: Εποπτεία από τον υπουργό Προεδρίας Κυβερνήσεως.
– 1985: Εποπτεία από τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας.
– 1989: Σύσταση υπουργείου Τουρισμού.
– 1992: Κατάργηση του υπουργείου Τουρισμού και ανάθεση της εποπτείας στο ΥΠΕΘΟ.
– 1993: Ανασύσταση υπουργείου Τουρισμού.
– 1996: Συγχώνευση του υπουργείου Τουρισμού στο υπουργείο Ανάπτυξης.
– 1998: Σύσταση των εταιρειών «Αξιοποίηση περιουσίας ΕΟΤ» και «Ελληνικού Φεστιβάλ».
– 2000: Ιδρυση Γενικής Γραμματείας Τουρισμού, εταιρείας «Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα» ΑΕ, AE Καζίνο, αναδιάρθρωση της ΣΤΕ, μετατροπή του ΕΟΤ σε επιτελικό ΝΠΔΔ, μεταβίβαση αδειοδοτικών και ελεγκτικών αρμοδιοτήτων του ΕΟΤ στις Περιφέρειες.
– 2004: Σύσταση υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης, επαναφορά στον EOT των αρμοδιοτήτων που είχαν δοθεί στις Περιφέρειες.
– 2009: Σύσταση υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού.
Οι συχνές αλλαγές
Οι εκπρόσωποι των τουριστικών φορέων θέτουν το πρόβλημα της συχνής αλλαγής των προσώπων που ηγούνται του τομέα, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος για ενημερώσεις και επανακαθορισμό των εκάστοτε πολιτικών. Μάλιστα, για το συγκεκριμένο ζήτημα είχε ενημερωθεί πριν από τις εκλογές και ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου σε συνάντηση που είχε με το προεδρείο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων. Στο διάστημα 1991-2009, βρέθηκαν στο τιμόνι της ηγεσίας 44 πρόσωπα ή «κατασκευαστές» τουριστικής πολιτικής, όπως τους έχει χαρακτηρίσει ο ΣΕΤΕ.