Τα τελευταία ευρήματα της αναλογιστικής μελέτης του Ινστιτούτου Εργασίας των ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ σόκαραν ακόμη και τους ερευνητές. Γι’ αυτόν το λόγο αποφάσισαν για πολλοστή φορά να επαληθεύσουν τους μαθηματικούς υπολογισμούς. Οι πρώτες εκτιμήσεις των ερευνητών καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το μακροχρόνιο αναλογιστικό έλλειμμα του ασφαλιστικού συστήματος θα φτάσει, το 2050, έως και τα 600 δισ. ευρώ. Δηλαδή υπερβαίνει την αξία δύο ΑΕΠ, όταν η προηγούμενη μελέτη του ΙΝΕ πριν από μερικά χρόνια κατέληγε σε έλλειμμα 150 δισ. ευρώ.
Επομένως, εάν σήμερα το σύστημα διέθετε τα χρήματα για να πληρώσει τις παροχές για όλους όσοι θα είναι συνταξιούχοι το 2050, θα έπρεπε να έχει ήδη στα ταμεία πάνω από 500 δισ. Εάν, όμως υπολογιστεί η πραγματική περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων σήμερα, θα αποδειχτεί ότι η κατάσταση είναι στην κυριολεξία δραματική, με αποθεματικά κατώτερα των 20 δισ. ευρώ.
Τότε πώς προκύπτει το στοιχείο που έδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση για αύξηση των αποθεματικών στο ύψος των 28 δισ. ευρώ τον Αύγουστο του 2009; Μια προσεκτική εξέταση των στοιχείων που δημοσιοποιούσε το ΙΚΑ μέσα από τη σελίδα του υπουργείου Απασχόλησης για την περιουσία των Ταμείων, αποδεικνύει ότι το Ιδρυμα εμφανίζεται να έχει περιουσία 6,1 δισ. ευρώ στις 31.12.2008, και οκτώ μήνες μετά -εν μέσω και της κρίσης- να αυξάνει την περιουσία στα 11,8 δισ. ευρώ. Πώς συνέβη αυτό το θαύμα; Ενδεχομένως με τον ίδιο τρόπο που υπολογίστηκε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν ήταν το 12,5% του ΑΕΠ αλλά μόλις 6%. Δηλαδή, συνειδητά ή ασυνείδητα και η μαύρη τρύπα των Ταμείων υποβαθμίστηκε -όπως φάνηκε από τις συμπληρωματικές διευκρινίσεις της διοίκησης του ΙΚΑ στη νέα ηγεσία του Εργασίας- και η περιουσία διογκώθηκε, ώστε να εμφανίζεται αυξημένο το ενεργητικό των Ταμείων και χαμηλά το έλλειμμα. Εάν, σε όλα αυτά, συνυπολογίσουμε τα χρέη του ΙΚΑ προς τους οργανισμούς και το επικουρικό του, είναι βέβαιο ότι έχει ήδη μηδενίσει την περιουσία του.
Αυτό σημαίνει ότι δεν θα καταβληθούν συντάξεις το 2010 και το 2011; Οχι, οι υποχρεώσεις ασφαλισμένων, εργοδοτών και κράτους για την καταβολή των εισφορών και της τριμερούς χρηματοδότησης θα εκπληρωθούν, αλλά το σύστημα θα εξαντλεί όλο και περισσότερο τους πόρους του. Σε αυτά τα δεδομένα, πρέπει να προστεθεί το αναπτυξιακό έλλειμμα της χώρας. Η πλήρης απασχόληση κλείνει τον ιστορικό της κύκλο, η μία στις δύο επιχειρήσεις δεν καταβάλλει εισφορές ενώ η μεγάλη έξοδος των Ελλήνων από τη δουλειά θα αρχίσει μετά το 2019. Υπό αυτές τις συνθήκες το σύστημα έπρεπε να έχει ήδη αναζητήσει τη δημιουργία αποθεματικών για τις επόμενες γενεές συνταξιούχων. Αλλωστε, στην Ελλάδα, η μεγάλη πίεση από τη μαζική έξοδο των ασφαλισμένων που συνταξιοδοτούνται (baby boom) εμφανίζεται με καθυστέρηση σε σύγκριση από την υπόλοιπη Ευρώπη, λόγω της «ανάσας» που έδωσε στο σύστημα η μαζική μετανάστευση από τα μέσα της δεκαετίας του ’50.
Για όλους αυτούς τους λόγους και βλέποντας τη μεγάλη κρίση να πλησιάζει, η ΓΣΕΕ ήδη επί της υπουργίας Πετραλιά είχε θέσει ως απαραίτητη προϋπόθεση στο διάλογο την επίλυση του χρηματοδοτικού προβλήματος. Αυτή η πίεση της ΓΣΕΕ είχε οδηγήσει και την κυβέρνηση της Ν. Δ. να θεσμοθετήσει και ορθώς τη δημιουργία αποθεματικού κεφαλαίου (ΑΚΑΓΕ) με πόρους και από τον ΦΠΑ. Ωστόσο, η ρύθμιση έμεινε μόνο στα χαρτιά.
Είναι προφανές πως η εισροή πόρων αναδεικνύεται σε ζήτημα πρώτης γραμμής για τα Ταμεία. Οι τρόποι εισφοροδότησης επαναξιολογούνται και η ΓΣΕΕ σκοπεύει να προτείνει στο διάλογο ακόμη και την απόσπαση των υπηρεσιών είσπραξης εισφορών και οικονομικών συναλλαγών από τα Ταμεία. Παλαιότερα στη Γερμανία, τη Γαλλία και προσφάτως στην Ισπανία, συστάθηκαν ειδικοί οργανισμοί που αναλαμβάνουν μόνο την είσπραξη εισφορών των ασφαλισμένων και των επιχειρήσεων, αφήνοντας στους ασφαλιστικούς φορείς μόνο το κομμάτι των παροχών. Γιατί να μην ακολουθήσει και η Ελλάδα αυτό το παράδειγμα;