ΛΟΝΔΙΝΟ. Με μάσκα στο ένα. Με δάκρυα σε άλλο. Γνέφοντας σε ένα τρίτο. Κοιμισμένη σε ένα τέταρτο. Παρουσιάζεται επίσης με μουστάκι, βγάζοντας έξω τη γλώσσα, με ψεύτικη μύτη και με το πρόσωπο να σπάει σε κομμάτια, να μετατρέπεται σε πέτρα, να βγάζει φτερά πεταλούδας και γιρλάντες με φτερά. Αυτές είναι ορισμένες από τις 350 αναγνώσεις του προσώπου της ίδιας γυναίκας που έχει την ίδια έκφραση σε κεραμικά πιάτα που δημιουργήθηκαν από τον Ιταλό σχεδιαστή του 20ού αιώνα, Πιέρο Φορνασέτι. Η σειρά «Θέμα και παραλλαγές», όπως ονομάζονται αυτά τα πιάτα, ήταν μόνο ένα μικρό μέρος του έργου του Φορνασέτι στα κεραμικά.
Εχοντας ξεκινήσει την καριέρα του σαν καλλιτέχνης, διακοσμητής και δημιουργός μοτίβων, δεν ασχολήθηκε με τα κεραμικά μέχρι την ηλικία των 33 ετών, όταν έφτιαξε μια σειρά από 30 πιάτα για μια έκθεση του 1947, στο Μιλάνο, για τον φίλο του και συνάδελφο Gio Ponti. Οταν όλοι οι κατασκευαστές απέρριψαν τα σχέδιά του, ο Φορνασέτι αποφάσισε να τα φτιάξει μόνος του. Εχοντας κάνει έρευνα στη βιομηχανία με επισκέψεις σε εργοστάσια, στούντιο και αρχεία, αγόρασε τον απαραίτητο εξοπλισμό για να τον βάλει στο ατελιέ του στο Μιλάνο και προσέλαβε ειδικούς για κεραμική παραγωγή, εκτύπωση και διακόσμηση. Στις αρχές του ’60, όταν άνοιξε αίθουσα επιδείξεων στη via Montenapoleone στο Μιλάνο, ο Φορνασέτι είχε σχεδιάσει χιλιάδες κεραμικά κομμάτια στο χαρακτηριστικό στυλ του με περίπλοκες, παιχνιδιάρικες, σουρεαλιστικές, συχνά μελαγχολικές εικονογραφήσεις, και συνέχισε να δημιουργεί μέχρι τον θάνατο του το 1988. Εκατοντάδες κεραμικά του παρουσιάζονται μαζί με το ισότιμα πλούσιο έργο του Φορνασέτι σε εσωτερική διακόσμηση, έπιπλα, γυαλί, κρύσταλλα, μετάξι, ρούχα, σκηνικά, ζωγραφική, ποίηση στο «Fornassetti: The Complete Universe», βιβλίο που έγραψε ο γιος του, Μπαρνάμπα.
Ο Φορνασέτι ανήκε σε μια χρυσή γενιά Ιταλών σχεδιαστών που καθιέρωσαν τη χώρα τους ως το παγκόσμιο κέντρο ντιζάιν στα μέσα του 20ού αιώνα. Εκείνο που έκανε τον Φορνασέτι ασυνήθιστο ήταν η έμφαση που έδινε στο να χρησιμοποιεί ξεχωριστές εικονογραφήσεις, αντί να δημιουργεί νέες φόρμες και τυπολογίες, όπως έκαναν άλλοι σχεδιαστές. Με το να παράγει διαρκώς τα ίδια αντικείμενα στα ίδια σχήματα και μεγέθη, τα μετέτρεψε σε μαύρο καμβά για τις εικονογραφήσεις του. Από τεχνικής πλευράς, μπορούσε να είναι δαιμόνιος. Οταν αποφάσισε να σχεδιάσει δίσκους, σκέφτηκε πώς να σιδερώσει ένα φύλλο μετάλλου σε μια ξύλινη φόρμα και να πλαισιώσει τον καθένα με συρματόπλεγμα. Υστερα παρήγαγε περίπου 430 σχέδια, από αρχαιολογικά σύμβολα και αερόστατα μέχρι πλάσματα της θάλασσας, βενετσιάνικες σκηνές δρόμου και το θέατρο Λα Σκάλα. Αυτό ήταν το ναδίρ του. Το διακοσμημένο στυλ του Φορνασέτι έμοιαζε ακόμη πιο επιπόλαιο, στο επαναστατικό κίνημα κατά του ντιζάιν της δεκαετίας του ’70, από εκείνο των Μοντερνιστών του ’50 και του ’60. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας, είχε «ξαναανακαλυφθεί» από τους μεταμοντερνιστές, που θαύμαζαν τη μεγαλοσχημοσύνη και την αγάπη του στολιδιού. Μέχρι το 1983, η δουλειά του ήταν τόσο της μόδας, που ο οίκος Sotheby’s πούλησε ένα από τα κομμάτια του για 15.000 δολάρια – ρεκόρ της εποχής για καλλιτέχνη εν ζωή.
Από τότε ο Φορνασέτι έχει τιμηθεί για τις ίδιες τεχνοτροπίες που οι μοντερνιστές απεχθάνονταν, αλλά ποτέ δεν είχε αποθεωθεί όπως τώρα. Μπορεί να δει κανείς σημάδια από τα σουρεαλιστικά γραφιστικά του στη δουλειά σύγχρονων σχεδιαστών, αλλά η αληθινή του κληρονομιά είναι η αγάπη του για προσωπική έκφραση, που θεωρείται τώρα απαραίτητη για τους νέους σχεδιαστές.