Πες μου τ’ όνομά σου ***
ΚΟΜΕΝΤΙ
Σκηνοθεσία: Μισέλ Λεκλέρκ
Ερμηνεία: Σάρα Φορεστιέ, Ζακ Γκαμπλέν, Ζινεντίν Σουαλέμ.
ΚΡΙΤΙΚΗ. Ευχάριστο ξάφνιασμα είναι η κομεντί του Μισέλ Λεκλέρκ «Πες μου τ’ όνομά σου» – «Το όνομα των ανθρώπων» κατά το πρωτότυπο «Le nom des gens». Το «Πες μου τ’ όνομά σου» αντιμετωπίζει δίχως ταμπού το σεξ (φέρνει στο προσκήνιο με ειλικρίνεια, χιούμορ, αλλά κι αποδομητική διάθεση, το χίπικο σλόγκαν «κάντε έρωτα κι όχι πόλεμο»), καθώς πραγματεύεται το ζήτημα του διαφορετικού και του ξένου με πρωτοτυπία που σπανίζει στις μέρες μας.
Τα ονόματα ενίοτε μας ξεγελούν για την αληθινή ταυτότητα των ανθρώπων. Η Μπαΐα έχει βραζιλιάνικο όνομα, αλλά στην καταγωγή είναι μισή Αλγερινή και μισή Γαλλίδα. Ο Αρτίρ, που τ’ όνομά του προδίδει «καθαρόαιμο» Γάλλο, είναι Εβραίος, αλλά έχει απωθήσει ό,τι έχει σχέση με το Ολοκαύτωμα. Ενίοτε όμως απατούν και τα φαινόμενα. Πίσω από τη συμπεριφορά της Μπαΐας και του Αρτίρ κρύβονται τραύματα ή απωθημένες καταστάσεις που δύσκολα υποψιάζεται κανείς. Η Μπαΐα έχει άστατη ερωτική ζωή για… ιδεολογικούς λόγους, χρησιμοποιεί το σεξ σαν ένα μέσο… πλύσης εγκεφάλου. Είναι ακτιβίστρια (όπως και η παλαιοχίπισσα μητέρα της) και πλαγιάζει με τους πολιτικούς της αντιπάλους για να τους αλλάξει μυαλά. Ο Αρτίρ είναι γιος μικροβιομηχάνου οικιακών συσκευών, όμως δεν ασχολείται ιδιαίτερα με την επιχείρηση. Δηλώνει φανατικός ζοσπενιστής (ο Λιονέλ Ζοσπέν, που λατρεύεται από τον Αρτίρ, κάνει ένα πέρασμα από την ταινία) κι έχει αφιερωθεί ασκητικά σε έναν ακτιβισμό διαφορετικού τύπου. Είναι ερασιτέχνης ορνιθολόγος και μελετά σαν ιατροδικαστής νεκρά πουλιά. Η σχέση του Αρτίρ και της Μπαΐας αρχίζει όταν αυτή τον καταγράφει στο τεφτέρι των αντιπάλων της και εκτυλίσσεται σαν ψυχοθεραπεία και για τους δύο. Η Μπαΐα αλλάζει τη ζωή του άκαμπτου και συνεσταλμένου Αρτίρ που αντιμετωπίζει τον έρωτα σαν νεκρή φύση. Παράλληλα, αλλάζει και η ίδια ξεπερνώντας το τραυματικό της παρελθόν – μικρή κακοποιήθηκε σεξουαλικά από έναν δάσκαλο πιάνου.
Το κωμικό στοιχείο, που βασίζεται σε καταστάσεις σχεδόν σουρεαλιστικές, τοποθετείται απέναντι στο δράμα και στο τραύμα, συλλογικό ή προσωπικό. Παράλληλα, το σεξ, που λειτούργησε σαν πλήγμα στο παρελθόν, χρησιμοποιείται άλλοτε σαν διαφυγή από το πλήγμα κι άλλοτε σαν εργαλείο για την αποδόμηση του «ζοσπενιστή» Αρτίρ.
Το «Πες μου το όνομά σου» ανήκει σε μια κατηγορία απρόβλεπτων ταινιών, όπως η «Αμελί». Εχει τη ζωντάνια και την ευαισθησία μιας γαλλικής μπαλάντας για τον άνθρωπο πίσω από ταυτότητες. Εχει μια υβριδική ζωτικότητα γιατί δεν φοβάται τις διασταυρώσεις.