Ενα δημοψήφισμα που θα οδηγεί σε μια τολμηρή συνταγματική αναθεώρηση θα είναι, όπως όλα δείχνουν, η απόπειρα απάντησης της κυβέρνησης στις αλλαγές που αξιώνει το κίνημα των «Αγανακτισμένων» στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Αυτό διεφάνη από τον τρόπο που περιέγραψε στη Βουλή τη θεματολογία του δημοψηφίσματος ο πρωθυπουργός, αλλά κυρίως από τις χθεσινές επεξηγήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου ο οποίος ενθυμούμενος τον κινηματικό χαρακτήρα που είχε κάποτε το ΠΑΣΟΚ προανήγγειλε ότι το κυβερνών κόμμα θα πρωτοστατήσει στην αναμορφώση της λειτουργίας της Βουλής, της κυβέρνησης και της Δικαιοσύνης. Ο κ. Ηλ. Μόσιαλος μάλιστα προανήγγειλε ότι θα συγκροτηθεί 25μελής επιτροπή από διακεκριμένες προσωπικότητες ανεξαρτήτως ιδεολογικής προέλευσης και ότι του δημοψηφίσματος θα προηγηθεί από τον Σεπτέμβριο ένας ανοιχτός διάλογος όπου όλοι οι πολίτες θα μπορούν να καταθέτουν τις απόψεις τους και ακολούθως αντίστοιχη συζήτηση στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για τη διαμόρφωση των ερωτημάτων που θα τεθούν.
Σημειώνεται ωστόσο ότι πέραν δύο – τριών πολιτικών μεταρρυθμίσεων που θα μπορούσαν να συναποφασισθούν και αμέσως από τα δύο κόμματα, όπως π. χ. η αλλαγή του εκλογικού νόμου ή η μείωση των βουλευτών σε 200, για όλες τις άλλες αλλαγές που υπαινίχθηκε ο πρωθυπουργός, με κυριότερη τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση. Επομένως, τόσο ο διάλογος που εξήγγειλε χθες η κυβέρνηση όσο και το δημοψήφισμα δεν μπορούν να έχει πρακτικό αποτέλεσμα πριν από το 2013. Επιπροσθέτως, οι απαντήσεις των πολιτών στο δημοψήφισμα ούτε την ολομέλεια δεσμεύουν ούτε και τη διαδικασία αναθεώρησης. Οι συνταγματικές αλλαγές, ούτως ή άλλως, δεν μπορούν να αρχίσουν να σηζητιούνται πριν από τον Ιούνιο 2013 και η πρώτη φάση της διαδικασίας να ολοκληρωθεί με την έγκριση από την ολομέλεια των υπό αναθεώρηση διατάξεων με αυξημένη ή όχι πλειοψηφία (180 ή λιγότερων ψήφων), κάτι που θα καθορίσει και την απαιτούμενη πλειοψηφία της δεύτερης φάσης που θα πρέπει να γίνει από την επόμενη Βουλή (το 2017). Αν τον Ιούνιο του ’13 δεν υπάρχει η σημερινή κυβέρνηση, τότε η δεύτερη φάση ούτως ή άλλως θα ολοκληρωθεί από τη μεθεπόμενη Βουλή.
Γι’ αυτούς προφανώς τους λόγους διερωτήθηκε χθες και ο βουλευτής της Ν. Δ. κ. Πρ. Παυλόπουλος, τι εννοεί ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας ότι αναθεώρηση διά δημοψηφισμάτων συνιστά εκτροπή. Σημειώνεται, τέλος, ότι ο συνταγματικός νομοθέτης (αρθ. 44 παρ 2) προσέδωσε στο δημοψήφισμα τον χαρακτήρα έκτακτης διαδικασίας για κρίσιμα εθνικά θέματα ή για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρά κοινωνικά ζητήματα, πλην των δημοσιονομικών. Και αυτός ο διλημματικός χαρακτήρας δεν υπάρχει σε κανένα από τα ζητήματα που έθεσε ο πρωθυπουργός.