Το μέλλον της διεθνούς ναυσιπλοΐας κρέμεται σήμερα από μία τρύπα στο έδαφος του Παναμά, λίγα χιλιόμετρα από τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού. Η τρύπα αυτή, όμως, δεν είναι συνηθισμένη. Πρόκειται για γιγάντιο όρυγμα πλάτους μερικών εκατοντάδων μέτρων και βάθους 30 μέτρων, το πρώτο βήμα στην κατασκευή νέα σειράς ανισοϋψών δεξαμενών για τη Διώρυγα του Παναμά, που θα επιτρέψει τον διπλασιασμό του όγκου των αγαθών που διέρχονται κάθε χρόνο από αυτό.
Το έργο, κόστους 5,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2014, είναι η πρώτη επέκταση στην ιστορία του αιωνόβιου πλέον έργου διασύνδεσης Ατλαντικού και Ειρηνικού. Η δυνατότητα διέλευσης πολύ μεγαλύτερων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (κοντέινερ) και άλλων εμπορικών σκαφών από τη διώρυγα αναμένεται με τη σειρά της να μεταβάλει τα εμπορικά πρότυπα της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ και να ασκήσει αφόρητες πιέσεις στις Αρχές των λιμανιών της Νέας Ορλεάνης και της Σαβάνα στη Τζόρτζια, μεταξύ άλλων, να προχωρήσουν σε αναγκαίες εκβαθύνσεις των λιμένων και βελτίωση των υποδομών τους.
Με τις σημερινές της διαστάσεις, η διώρυγα επιτρέπει τη διέλευση πλοίων τύπου «πάναμαξ», μήκους μέχρι 294 μέτρα, πλάτους μέχρι 32,6 μέτρα και με βύθισμα που δεν ξεπερνά τα 12 μέτρα. Η ικανότητα της διώρυγας να εξυπηρετήσει περί τα 35 πλοία ημερησίως σημαίνει ότι ανοιχτά κάθε ακτής της χώρας βρίσκονται εν αναμονή δεκάδες πλοία, με χρόνο αναμονής που ενίοτε ξεπερνά τα δύο 24ωρα.
Η νέα, τρίτη σειρά ανισοϋψών δεξαμενών θα βοηθήσει στην ελάφρυνση της συμφόρησης αυτής, ενισχύοντας την ικανότητα της διώρυγας κατά περίπου 15 πλοία την ημέρα. Ακόμη σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι οι νέες δεξαμενές θα είναι ικανές να εξυπηρετήσουν πλοία κατηγορίας «νέο πάναμαξ», κατά 25% μακρύτερα, 50% πλατύτερα και με μεγαλύτερο βύθισμα από τα σημερινά, ικανά να μεταφέρουν τρεις φορές περισσότερο φορτίο.
Για την ώρα, η εκσκαφή κοντά στη δεξαμενή του Ειρηνικού εμφανίζει φρενήρη δραστηριότητα. Στη μία μεριά του εργοταξίου, γιγάντιο υδραυλικό μηχάνημα εκσκαφής συλλέγει βράχους, για να τους τοποθετήσει σε ειδικά φορτηγά, που με τη σειρά τους μετακινούν το βαρύ φορτίο έξω από τον χώρο εργασίας. Οι εργάτες κατασκευάζουν αυτή τη στιγμή τα θεμέλια νέας μεγάλης ανισοϋψούς δεξαμενής. Οι δεξαμενές αυτές είναι στην πραγματικότητα υδάτινα ασανσέρ, που επιτρέπουν στα πλοία να «σκαρφαλώνουν» συνολικά 26 μέτρα από τον χαμηλότερο Ειρηνικό μέχρι τον υψηλότερο Ατλαντικό. Μόλις το πλοίο εγκαταλείψει τη νέα δεξαμενή του Ειρηνικού, θα ακολουθήσει το υπάρχον κανάλι της Παράκαμψης Κολέβρα, μήκους οκτώ ναυτικών μιλίων, προτού φθάσει στη λίμνη Γκατούν και στις νέες δεξαμενές του Ατλαντικού. Το ταξίδι των 51 μιλίων θα έχει διάρκεια μισή ημέρα, όσο είναι και σήμερα.
Οπως και η κατασκευή της αρχικής διώρυγας, που ολοκληρώθηκε το 1914, ύστερα από μία δεκαετία εργασιών από το Μηχανικό του αμερικανικού στρατού, το σημερινό έργο είναι κολοσσιαίο για διαφορετικούς, όμως, λόγους. Ο στρατός των ΗΠΑ είχε αναγκαστεί τότε να αντιμετωπίσει, εκτός από δυσεπίλυτα τεχνικά προβλήματα, τις τροπικές ασθένειες, που προκάλεσαν τον θάνατο χιλιάδων εργατών κατά την πρώτη -αποτυχημένη- προσπάθεια διάνοιξης της διώρυγας από τους Γάλλους.