Αντιφατική πολιτική στο θέμα της καταγραφής παράνομων και νόμιμων γεωτρήσεων και πηγαδιών ακολουθεί η πολιτεία. Με πρόσφατη απόφαση μειώθηκε το κόστος αδειοδότησης γεωτρήσεων, πηγαδιών και άλλων πηγών απόληψης νερού, με σκοπό να διευκολυνθεί η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία αδειοδότησής τους. Ταυτόχρονα όμως μειώθηκαν δραστικά και τα πρόστιμα για όσους δεν ολοκληρώσουν τη διαδικασία εμπρόθεσμα -μέχρι τις 16 Ιουνίου- τα οποία θα λειτουργούσαν αποτρεπτικά σε περαιτέρω αναβολές. Σε κάθε περίπτωση, η ανταπόκριση των πολιτών παραμένει εξαιρετικά χαμηλή και στις περισσότερες περιφέρειες κυμαίνεται στο 10 – 15% του συνόλου.
Η καταγραφή όλων των πηγών απόληψης νερού είναι υποχρέωση της χώρας μας, στο πλαίσιο εφαρμογής της οδηγίας 2000/60 για την προστασία και διαχείριση των υδάτων. Στόχος είναι η πολιτεία να αποκτήσει εικόνα για τον πραγματικό αριθμό γεωτρήσεων, πηγαδιών και άλλων πηγών άντλησης νερού προκειμένου τα δεδομένα αυτά να χρησιμοποιηθούν κατά την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης του νερού.
Στη χώρα μας, όμως, όλα συμβαίνουν… α λά ελληνικά: η διαδικασία «δήλωσης» γεωτρήσεων καθυστέρησε τόσο, που δεν ολοκληρώθηκε πριν από τη διαδικασία κατάρτισης σχεδίων διαχείρισης, η οποία βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Περαιτέρω, η διαδικασία αδειοδότησης συναντά πολλά προβλήματα, με κύριο την απροθυμία των πολιτών να συμμετάσχουν. Οι αιτίες είναι πολλές, μεταξύ των οποίων το υψηλό κόστος των δικαιολογητικών που απαιτούνται (λ.χ. εξέταση δείγματος νερού από πιστοποιημένο εργαστήριο). Επισημαίνεται ότι τη διαδικασία πρέπει να φέρουν σε πέρας οι υποστελεχωμένες διευθύνσεις υδάτων των αποκεντρωμένων διοικήσεων.
Πριν από λίγες ημέρες, τα συναρμόδια υπουργεία (Περιβάλλοντος, Αγροτικής Ανάπτυξης, Υποδομών, Εσωτερικών, Οικονομικών και Πολιτισμού) τροποποίησαν τη διαδικασία αδειοδότησης, χωρίς όμως να κάνουν σαφείς τις προθέσεις τους. Από τη μια πλευρά, αναγνώρισαν το υψηλό κόστος της διαδικασίας και μείωσαν τον αριθμό των προαπαιτουμένων: για παράδειγμα, όρισαν ότι ο έλεγχος ποιότητας του νερού θα γίνεται δειγματοληπτικά από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις, ενώ οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να αποδεικνύουν ότι έχουν δικαίωμα χρήσης νερού ακόμα και με μια απλή υπεύθυνη δήλωση. Ταυτόχρονα όμως μείωσαν δραστικά τα πρόστιμα σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής του φακέλου της γεώτρησης, υποδεικνύοντας στους αγρότες ότι μπορούν… να σπεύσουν βραδέως.
Οι πολίτες, πάντως, και οι φορείς που έχουν στην ιδιοκτησία τους μια πηγή απόληψης νερού δείχνουν απρόθυμοι να συμμετάσχουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Κρήτη, όπου οι γεωτρήσεις υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 2.500. «Μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί 292 αιτήσεις. Το ενθαρρυντικό είναι ότι έχουν αρχίσει να δραστηριοποιούνται οι δήμοι που έχουν πολλές γεωτρήσεις», λέει ο διευθυντής υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, κ. Μαν. Μαυράκης.