Σε αυτήν τη συγκυρία και η τελευταία δημιουργική σταγόνα μετράει. Ακόμα και σήμερα, όμως, η Ελλάδα αφήνει πολύτιμο υλικό ανεκμετάλλευτο. Με την εγχώρια βιομηχανία να πνέει τα λοίσθια, οι λιγοστοί Ελληνες δημιουργοί και εταιρείες που παράγουν νέα βιομηχανικά σχέδια (την εξωτερικά ορατή εικόνα του συνόλου ή μέρους ενός βιομηχανικού ή βιοτεχνικού προϊόντος, π.χ. τη γραμμή, το σχήμα, το χρώμα κ.λπ.) δεν φροντίζουν να τα κατοχυρώνουν στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, με αποτέλεσμα να παραμένουν εκτεθειμένοι στον αθέμιτο ανταγωνισμό, κοινώς τις αντιγραφές, και κατά συνέπεια να μη μπορούν να αξιοποιήσουν στο έπακρον τα επιτεύγματά τους.
Η εθνική πιστοποίηση κατοχυρώνει το σχέδιο στη χώρα μας, ωστόσο, οι δημιουργοί μπορούν να υποβάλλουν αιτήσεις και στον αντίστοιχο ευρωπαϊκό οργανισμό, προστατεύοντας το σχέδιό τους σε όλη την Ε.Ε., όπως αντίστοιχα και στον διεθνή φορέα. Κάθε χρόνο, υποβάλλονται στον ΟΒΙ περί τις 215 αιτήσεις για προστασία βιομηχανικού σχεδίου (πολλές από τις οποίες αφορούν περισσότερα από ένα σχέδια), τη στιγμή που σε επίπεδο Ευρώπης τα αντίστοιχα πιστοποιητικά προστασίας μετρούνται σε εκατοντάδες χιλιάδες ετησίως. Το 2011 κατατέθηκαν στον Οργανισμό 157 αιτήσεις που αφορούσαν την προστασία 855 σχεδίων. Συνολικά στην Ελλάδα υπάρχουν αυτή τη στιγμή 17.488 προστατευμένα σχέδια. Κατά κύριο λόγο, οι «ελληνικές» αιτήσεις αφορούν υφάσματα, κοσμήματα, έπιπλα και διακοσμητικά, ενώ μικρή παρουσία έχει και ο κλάδος του αλουμινίου. Αντίθετα, απουσιάζουν τα ηλεκτρονικά είδη.
Ελλειψη ενημέρωσης
Σύμφωνα με την προϊσταμένη του τμήματος επικοινωνίας του ΟΒΙ κ. Ερη Μανούσου, η οικονομική ύφεση έχει επηρεάσει και τον σχεδιασμό νέων προϊόντων, ωστόσο το κύριο πρόβλημα δεν είναι η μικρή παραγωγή βιομηχανικών σχεδίων, αλλά η έλλειψη ενημέρωσης για τη χρησιμότητα της «πατέντας». «Σημαντικοί κλάδοι της οικονομίας μας, όπως ο κλάδος του επίπλου, της ένδυσης, του προφίλ αλουμινίου, της συσκευασίας κ.λπ., δεν έχουν κατανοήσει τα πλεονεκτήματα του βιομηχανικού σχεδίου και της κατοχύρωσής του. Δεν υπάρχει η σχετική κουλτούρα στη χώρα. Δηλαδή, η επιχειρηματικότητα δεν έχει μάθει να στηρίζεται στην καινοτομία, στην εφευρετικότητα, στην κατοχύρωση, στην προστασία. Οι δημιουργοί δεν γνωρίζουν ότι πρέπει να “πατεντάρουν” το σχέδιό τους». Σημειώνεται ότι το κόστος της διαδικασίας είναι χαμηλό και δεν ξεπερνάει τα 130 ευρώ για κατοχύρωση βάθους πενταετίας. Στη δεύτερη αίτηση του δημιουργού, στην οποία μπορεί να συμπεριλάβει μέχρι και 50 σχέδια, η χρέωση είναι 10 ευρώ για το κάθε ένα.
Η αμέλεια του δημιουργού ή της εταιρείας αφήνει ελεύθερο χώρο σε επίδοξους αντιγραφείς, που κοπιάρουν το σχέδιο και βγάζουν στην αγορά το δικό τους προϊόν, που είναι συχνά χαμηλότερης ποιότητας. «Η αντιγραφή αποτελεί τεράστιο πρόβλημα τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Με απλά λόγια, οι αντιγραφείς εισπράττουν τα κέρδη που δικαιούνται δημιουργός ή εταιρεία. Η αδυναμία προστασίας του βιομηχανικού σχεδίου στην πρώτη φάση οδήγησε στην απώλεια του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τον ίδιο το δημιουργό και την επιχείρηση».
Οπως αναφέρει η κ. Μανούσου, οι δημιουργοί πρέπει να μάθουν να αντιμετωπίζουν τη δραστηριότητά τους με επιχειρηματική προοπτική. «Δηλαδή, το δημιούργημα του νου τους να αποκτά τη δυνατότητα να δημιουργήσει πλούτο και για τους ίδιους και για την οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να στοχεύουν σε εμπορεύσιμα προϊόντα που θα έχουν προστασία. Και φυσικά, οι επιχειρήσεις να θεωρήσουν το design ουσιαστικό κομμάτι της δραστηριότητάς τους και στοιχείο μεγάλης προστιθέμενης αξίας. Χάνουμε ή χαρίζουμε πλούτο. Η Ελλάδα έχει μεγάλο δημιουργικό δυναμικό που μένει ανεκμετάλλευτο».
Καλύτερα είναι, πάντως, τα πράγματα στον τομέα των ευρεσιτεχνιών (επινοήματα για προϊόν ή μέθοδο που είναι επιδεκτικά βιομηχανικής εφαρμογής). Κάθε χρόνο κατατίθενται στον ΟΒΙ περί τις 800 σχετικές αιτήσεις, όχι μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.