Αλήθειες και μύθοι για τις Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες

Αλήθειες και μύθοι για τις Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες

3' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι αντιδράσεις από εργατικούς φορείς και από… επιχειρηματίες κάνουν το θέμα της δημιουργίας Ελεύθερων Οικονομικών Ζωνών (ΕΟΖ) να «παγώνει», κάθε φορά που το υπουργείο Ανάπτυξης ή το υπ. Οικονομικών προσπαθεί να το ξεπαγώσει. Οι αντιδράσεις, μάλιστα, δεν προέρχονται πάντα από το εσωτερικό, αλλά κάποιες φορές και από την Κομισιόν με τη μορφή επιφυλάξεων ή συστάσεων.

Τι είναι οι Ελεύθερες Οικονομικές Ζώνες, τι θέλει να φτιάξει η ελληνική πολιτεία και γιατί θεωρούνται κάτι κακό για τις εργασιακές σχέσεις και τους μισθούς, οδηγώντας τους σε τριτοκοσμικά επίπεδα;

Ο πιο ασφαλής τρόπος για να απαντήσει κάποιος στα ερωτήματα αυτά είναι να ανατρέξει σε όλες τις ΕΟΖ του κόσμου και να δει τι επιπτώσεις είχαν στις οικονομίες. Αν γίνει αυτό, θα διαπιστώσει ότι σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 5.000 ΕΟΖ, σε 125 χώρες, όπου απασχολούνται 52 εκατομμύρια εργαζόμενοι και από όπου προέρχεται ετήσιος όγκος εξαγωγών ύψους 700 δισ. ευρώ, σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου. Ωστόσο, η Πολωνία αποτελεί σήμερα τη μοναδική χώρα-μέλος της Ε.Ε. στην οποία λειτουργούν ΕΟΖ, οι οποίες προϋπήρχαν της ένταξής της στην Ε.Ε. Στην Πολωνία υπάρχουν 14 ΕΟΖ περιορισμένης χρονικής διάρκειας, με κάποιες να ισχύουν έως τις 23/12/2012 και κάποιες άλλες έως τις 31/12/2017.

Ελεύθερη ή Ειδική Οικονομική Ζώνη είναι ένα τμήμα του εδάφους μιας χώρας, όπου τα εμπορεύματα θεωρούνται αντικείμενα πέρα από τα όρια του εθνικού τελωνειακού εδάφους και, ως εκ τούτου, δεν υπόκεινται στον κοινό τελωνειακό έλεγχο και στη φορολογία. Πολλά κράτη προκειμένου να δώσουν κίνητρα στις ΕΟΖ, ώστε να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις για να ενισχύσουν τις εξαγωγές και να εισαγάγουν τεχνογνωσία, προσφέρουν παράλληλα σειρά κινήτρων, κυρίως φορολογικών.

Το ελληνικό σχέδιο

Στο σχέδιο που εξετάζει η ελληνική κυβέρνηση, εξετάζονται τα εξής κίνητρα και προϋποθέσεις:

– Μειωμένοι συντελεστές φορολόγησης των κερδών, της τάξης του 8%-9%. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να παρέχεται και πλήρης φοροαπαλλαγή για κάποιες δραστηριότητες (π.χ. παραγωγή προϊόντων τεχνολογίας για εξαγωγές εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης).

– Απλές διαδικασίες αδειοδότησης.

– Πρόβλεψη ρήτρας σύνδεσης της παραγωγικότητας με την αμοιβή των εργαζομένων.

– Οι επιχειρήσεις στις ΕΟΖ θα υποχρεούνται να απασχολούν κατά προτεραιότητα εργατικό δυναμικό που θα προέρχεται από τις περιοχές όπου λειτουργούν οι ζώνες αυτές.

Μολονότι το θέμα των ΕΟΖ «ζεστάθηκε» αρκετές φορές μέσα στο 2012 (το τελευταίο «ζέσταμα» ήταν πέρυσι το φθινόπωρο) η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι ακόμα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο διαβούλευσης με τους κοινοτικούς μηχανισμούς. Ετσι, ανάλογα με το πού και το πώς θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., θα εξαρτηθεί η ειδική νομοθετική ρύθμιση για τη δημιουργία των ΕΟΖ στην Ελλάδα.

Μύθοι και αλήθειες

Απαντήσεις για τους μύθους και τις αλήθειες γύρω από τις ΕΟΖ μπορούμε να πάρουμε από την πρόσφατη τεχνική έκθεση που είχε εκπονηθεί από την Capital Markets για τη δημιουργία ΕΟΖ Αν. Μακεδονίας και Θράκης.

l Αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων εντός και εκτός ΕΟΖ. Οι ζώνες αυτές έχουν κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό και η οικονομική τους δράση στο πλαίσιο της εγχώριας αγοράς γίνεται κατά κύριο λόγο μετά την επιβολή δασμών, οι οποίοι εξαλείφουν το συγκριτικό πλεονέκτημα που απολαμβάνουν οι εταιρείες που λειτουργούν εντός της ΕΟΖ, έναντι αυτών που λειτουργούν εκτός αυτής.

l Μισθοί πείνας. Το ότι οι Κινέζοι εργάζονται στις ΕΟΖ της χώρας τους με 40 δολάρια τον μήνα και 60 ώρες εργασίας την εβδομάδα, ή το ότι οι Τούρκοι εργάζονται στις αντίστοιχες ζώνες με 240 δολάρια τον μήνα και 45 ώρες δουλειάς την εβδομάδα, οφείλεται στο γεγονός ότι αυτές είναι οι γενικότερες εργασιακές συνθήκες που ισχύουν στη χώρα τους και όχι εξαιτίας του καθεστώτος που διέπει την εκάστοτε τοπική ΕΟΖ. Ελάχιστες είναι σε παγκόσμια κλίμακα οι εφαρμογές χαλαρότερων εργασιακών όρων εντός των ΕΟΖ και η φιλοσοφία τους αντίκειται στις συνθήκες της Ε.Ε. Αλλωστε, η τρέχουσα οικονομική συγκυρία αποδεικνύει ότι για τη χειροτέρευση των εργασιακών συνθηκών δεν είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν ΕΟΖ.

Οπου δημιουργήθηκαν ΕΟΖ, μειώθηκαν οι μισθοί. Αντίθετα, όπου δημιουργήθηκαν ΕΟΖ, επέφεραν λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, προσφέροντας αρκετές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Η λειτουργία των ΕΟΖ μάλλον ενισχύει την τοπική κατανάλωση, μέσω της αύξησης των εισοδημάτων που προκύπτουν από την αύξηση του εργαζόμενου πληθυσμού.

l Θα πιάσουν τις δουλειές οι αλλοδαποί. Το εργασιακό δυναμικό στις κατά τόπους ΕΟΖ είναι κατά κύριο λόγο τοπικό και η «εισαγωγή» εργαζομένων αφορά κυρίως εξειδικευμένους εργοδηγούς των μητρικών πολυεθνικών εταιρειών, οι οποίες επενδύουν στη ζώνη. Η παρουσία τους κατά κύριο λόγο υφίσταται για περιορισμένο διάστημα, ο δε λόγος ύπαρξής τους συνδέεται με θέματα οργάνωσης και εκπαίδευσης.

l ΕΟΖ υπάρχουν όπου τα ημερομίσθια είναι χαμηλά. Ειδικές ζώνες υπάρχουν και σε χώρες με υψηλά ημερομίσθια (π.χ. Ιρλανδία), ενώ σε αυτές εντάσσονται εταιρείες με μητρική έδρα από χώρες με εξαιρετικά χαμηλά ημερομίσθια (π.χ. ινδικές εταιρείες σε ευρωπαϊκές ΕΟΖ).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή