Έχω χρόνια να περπατήσω σε δάσος. Θυμάμαι παιδί, τις ατέλειωτες βόλτες που έκανα με τον πατέρα μου, έναν φυσιολάτρη-κυνηγό. Ακούγεται περίεργο, όμως τα χρόνια εκείνα, αν κάποιος περπατούσε στο δάσος χωρίς να έχει δουλειά ή να είναι κυνηγός, ή αλαφροΐσκιωτο θα τον περνούσαν ή ύποπτη φυσιογνωμία. Με το τουφέκι λοιπόν συνήθως κρεμασμένο στον ώμο κι εμένα να τρέχω πίσω του, γυρίσαμε απίστευτα μέρη της Ελλάδας.
Θυμάμαι τον Ερμή, το σκυλί μας, να χώνεται σε κάτι θάμνους και από μέσα να πετάγεται ένας αρσενικός φασιανός. Δεν θα ξεχάσω το γεμάτο απορία βλέμμα του σκυλιού που ενώ περίμενε σε στάση φέρματος να ακούσει την τουφεκιά, αυτή δεν ακούστηκε ποτέ. Ο μόνος που «στόχευσε» ήμουν εγώ, με μια παλιά Kodak, αυτή με το film σε κασέτες. Ο πατέρας μου καθόταν εκστασιασμένος από το θέαμα.
Κάπου κάπου στα δέντρα έβλεπα καρφωμένα κάποια ντενεκεδάκια και τον κορμό χαραγμένο για τη συλλογή ρετσινιού. Κοντά στις δημοσιές, ήταν στοιβαγμένα κούτσουρα, κομμένα από γέρικα δέντρα, ενώ στο δάσος ήδη αναπτύσσονταν ελεύθερα οι νεαροί κορμοί.
Σήμερα, τα δάση μας είναι πνιγμένα. Γεμάτα κορμούς ασθενικούς που, προσπαθώντας να κλέψουν λίγο φως, καλπάζουν κάθετα, θυμίζοντας πιο πολύ καλαμιώνα παρά δάσος. Σχεδόν ποτέ δεν θα συναντήσει κανείς ρυτινοσυλλέκτη, κι αν δει υλοτόμο μάλλον είναι λαθραίος.
Πόσο λάθος είναι τελικά η κοντόφθαλμη λογική που απαγορεύει τη λελογισμένη δασική εκμετάλλευση, κάτι που θα συνέβαλε στον καθαρισμό των δασών, την απομάκρυνση των νεκρών δέντρων και την υποβοήθηση της αναγέννησής τους. Τώρα τα δάση μας έχουν γεμίσει από εν δυνάμει αναπτήρες, ακόμη και τα παλιά μονοπάτια σιγά σιγά εξαφανίζονται και όλοι περιμένουμε τη στιγμή που θα γίνει η ανάφλεξη, για να ψάχνουμε συνωμοσίες.
Για δεκαετίες γινόταν αυτή η δασική εκμετάλλευση και δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Ξαφνικά, με μια άλογη αυστηροποίηση της νομοθεσίας, για μια κακώς εννοούμενη προστασία με την οποία επιβάλλουμε πλήρη απαγόρευση, ώστε να μη χρειάζεται να ασχολούμαστε και με ελέγχους, τα πράγματα εγκαταλείφθησαν στην τύχη τους. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τα δάση. Δεν είμαι δασολόγος. Και σίγουρα δεν θέλω να τον παραστήσω. Αναρωτιέμαι όμως αν προσφέρει καλύτερη προστασία στο δάσος η πλήρης απομάκρυνση της όποιας δραστηριότητας εκμετάλλευσής τους.
Σίγουρα θα υπάρξουν πολλοί ειδικοί και μη που θα με «βομβαρδίσουν» με την προστασία της Φύσης, την αλόγιστη εκμετάλλευση και άλλα όμορφα λόγια, αλλά στην πραγματικότητα ανούσια. Οπως γίνεται με τους νόμους για τα διατηρητέα, που τελικά αναγκάζουν τους ιδιοκτήτες τους, ακόμη κι αν θέλουν να τα επισκευάσουν, να προτιμούν να τα εγκαταλείπουν προκειμένου να μπλέξουν.
Φυσικά δε λέω ότι για την καταστροφή των δασών ευθύνεται μόνο η εγκατάλειψη της όποιας δραστηριότητας σε αυτά και ότι δεν υπεισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας. Απλώς πιστεύω ότι το να εντάξεις ανθρώπους στη ζωή του δάσους που ναι, δεν είναι κακό, θα έχουν όφελος από αυτό, θα δώσει κίνητρα σε περισσότερο κόσμο να ενδιαφερθεί για την προστασία του. Και βέβαια θα το κάνει πιο φιλικό και στους υπόλοιπους που θέλουμε απλώς να το απολαύσουμε.
Οταν δεν υπήρχαν όλα αυτά τα μέτρα «προστασίας», τα δάση μας ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Είναι καιρός να δώσουμε ένα τέλος στις ιδεοληψίες που μας βασανίζουν. Και ας πάψουμε επιτέλους να δαιμονοποιούμε τις έννοιες «κέρδος» και «εκμετάλλευση». Μέτρον άριστον έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, και έχει αποδειχθεί πως στα περισσότερα που έλεγαν είχαν ένα κάποιο δίκιο. Δεν νομίζετε;
* Ο κ. Ι. Β. Σίμος είναι αρχιτέκτων.