Οταν γράφω είμαι σε μια ονειρική συνθήκη

Οταν γράφω είμαι σε μια ονειρική συνθήκη

6' 22" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Η πρώτη φορά που την είδα, ήταν σπίτι μου. Δεν ήξερα αν θα ταιριάξω με τον δυναμισμό της. Ηρθε με δικά της κομμάτια, κάθισε στο πιάνο κι έκανε ένα προσωπικό ρεσιτάλ ευαισθησίας και ερμηνείας. Ηταν γλύκας, μάγκας και ερωτεύσιμη». Ακόμη θυμάται έντονα ο Στάμος Σέμσης τις πρώτες του εντυπώσεις όταν συνάντησε τη Νατάσσα Μποφίλιου πριν από λίγα χρόνια. Και να τώρα που εκείνο το πρώτο τραγούδι που της έφτιαχνε, το «Unfinished song», ένα κινηματογραφικό μελό που είχε διάφορες εκδοχές στο μυαλό του, έγιναν πολλά, για να ηχογραφηθούν τελικά έξι με λόγια του Γεράσιμου Ευαγγελάτου.

Ηλεκτρονικό ύφος, ατμόσφαιρες, εικόνες, εναλλάσσονται με το ηχόχρωμα της τζαζ, άλλοτε τα βιολιά, τα πνευστά, και άλλοτε τις κιθάρες, την ένταση το κινηματογραφικό αίσθημα και τη φινέτσα. Και εκεί που λέγαμε ότι η δισκογραφία τελείωσε, να οι εκπλήξεις. «Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περάσουμε στην αδράνεια. Συνεχίζω να μελετάω και ας μην έχω πια δουλειά σε μια ορχήστρα συμφωνικής μουσικής, όμως συνεχίζω να γράφω. Ενα ωραίο τραγούδι παραμένει ωραίο. Το φορμάτ έχει απαξιωθεί. Ούτως ή άλλως, τη δουλειά μου δεν μπορούσα να την ελέγξω όχι μόνο τώρα, που είναι ανεξέλεγκτο το Διαδίκτυο, αλλά και παλιότερα με την πειρατεία των cd».

Μουσικός της κλασικής από τα γεννοφάσκια του, δεν είχε όνειρα για κάτι άλλο. «Ετσι κι αλλιώς, βρίσκομαι σε μια ονειρική συνθήκη όταν φτιάχνω ένα τραγούδι, όταν παίζω τη μουσική που μου αρέσει, όταν συνεργάζομαι με ανθρώπους που ευχαριστιέμαι». Δεν στήνει ατμόσφαιρες, δεν φτιάχνει άλλους κόσμους. «Η καθημερινότητά μου είναι δομημένη εντελώς πάνω στη μουσική. Ξυπνώντας αρχίζω να μελετάω πάντα βιόλα, που είναι η γυμναστική μου. Στον ίδιο χώρο έχω τα ηλεκτρονικά μου μηχανήματα κι έτσι όταν αφήνω τη βιόλα, χαζεύω ατμόσφαιρες στα μηχανήματα. Είναι σαν χάζι. Αλλος φτιάχνει τον χώρο του με τα λουλούδια, τα φροντίζει, τα κανακεύει. Εμένα ο τρόπος να φτιάχνω τον χώρο μου είναι μέσα από τα ηχεία μου». Απόδειξη το κομπιούτερ, τα συνθεσάιζερ και διάφορα άλλα μηχανήματα που καταλαμβάνουν το σαλόνι του.

Συνεργασία

Δημιουργός ή μουσικός σε μια ορχήστρα; «Και τα δύο με ευχαριστούν πολύ», απαντάει. Σε μια εποχή που «δεν έχουμε ουσιαστικό ρεύμα σε καμία μορφή τέχνης και σε καμία κοινωνική συνθήκη», πιστεύει πως όταν θέλεις βρίσκεις ανθρώπους που καταπιάνονται με ενδιαφέροντα πράγματα σε διεθνές επίπεδο. Ως παράδειγμα μου αναφέρει τη συνεργασία του με την Κατερίνα Φωτεινάκη, μια ταλαντούχο μελωδό που θήτευσε με την Αγγελική Ιονάτος, ζει στη Γαλλία και τώρα ξεκινάει σόλο καριέρα. «Κάναμε μια σειρά συναυλιών στην Αγγλία και την Ελβετία, αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι και ύστερα βρεθήκαμε να παίζουμε στο Chatelet σε μια συναυλία στήριξης στην ΕΡΤ. Ανοίγει ένα κανάλι συνεργασίας με την Κατερίνα και τους δικούς της, το οποίο αποδεικνύει ότι υπάρχουν πια δρόμοι συνεργασίας που δεν περιμένεις, και ανοίγονται εύκολα μέσα από το Διαδίκτυο».

Της έστειλε, λέει, ένα mail, «γεια σας είμαι μουσικός, παίζω βιόλα και θα ήθελα να επικοινωνήσουμε». Μαζί κι ένα παραμύθι, που εκείνη δεν ήξερε αν πρέπει να πάρει στα σοβαρά. «Τελικά βρεθήκαμε και γνωριστήκαμε. Η αλήθεια είναι ότι μπορείς πιο εύκολα πια να πλησιάσεις κάποιον έξω και να του δείξεις δείγματα της δουλειάς σου». Για τις ελληνικές ορχήστρες συμφωνικής μουσικής, πάντως, δεν έχει την ίδια αισιοδοξία. «Ημουν πρώτη βιόλα στην ορχήστρα της ΕΡΤ για δέκα χρόνια, ανανεώνοντας κάθε χρόνο τη σύμβασή μου. Και όταν έγιναν οι αιτήσεις για τον μεταβατικό φορέα, βρέθηκα να μην έχω τα απαραίτητα μόρια. Και να σκεφτεί κανείς ότι δούλεψα στην Ελληνική Καμεράτα, την οικογενειακή ορχήστρα που έδωσε τη μαγιά για την Καμεράτα Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής που ακολούθησε, επίσης στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και, παρότι ζω από παιδί ανάμεσά τους και έχω εμπειρία, ποτέ κανείς δεν ζήτησε τη γνώμη μου».

Με γενιές μουσικών στην πλάτη του –είναι γιος του Μιχάλη Σέμση (α΄ βιολί στην ΚΟΑ για χρόνια), εγγονός του Δημήτρη Σέμση, βιρτουόζου, παραδοσιακού βιολιστή, γνωστού και ως «Σαλονικιός»– ο Στάμος άρχισε βιολί με τον πατέρα του στα πέντε του χρόνια. Σπούδασε στο Βασιλικό Μουσικό Κολέγιο του Λονδίνου, πήρε δίπλωμα στο βιολί, συνέχισε μεταπτυχιακά στη βιόλα, στη Σχολή Γκίλντχολ, και έπειτα στις ορχήστρες της Ελλάδας. Το άλλο του πρόσωπο είναι αυτό του δημιουργού. Συνθέτης πολλών τραγουδιών (από τα πιο δημοφιλή «Τα βεγγαλικά σου μάτια»), ξεκίνησε με αγγλόφωνο δίσκο το 1988 και την Ελλη Πασπαλά, και συνέχισε τα επόμενα χρόνια, μεταξύ άλλων, με την Τάνια Τσανακλίδου, τον Γιώργο Νταλάρα, τον Γιώργο Μαρίνο, τη Μελίνα Κανά, την Ανδριάνα Μπάμπαλη.

«Με μένα συμβαίνει κάτι περίεργο». «Ο κλασικός χώρος που υποστηρίζει ότι έχει ανοίξει στις αντιλήψεις του και δεν έχει θέματα με το τραγούδι, έχει μια άρνηση με μένα επειδή έχω την ιδιότητα του δημιουργού, ενώ ο χώρος του τραγουδιού έχει επίσης ένα κράτημα, επειδή προέρχομαι από την κλασική μουσική. Και οι δύο χώροι είναι καχύποπτοι απέναντί μου. Δυσπιστούν ότι μπορεί κάποιος να καταπιαστεί σοβαρά και με τις δύο πλευρές».

Καμία προοπτική

Το παραδέχεται ότι του λείπει η ένταξή του σε μια ορχήστρα. «Είναι μέρος της ζωής μου. Παίζω α΄ βιόλα για χρόνια και νομίζω ότι μπορώ να είμαι χρήσιμος σε οργανωτικό επίπεδο. Ποτέ δεν σκέφτηκα να φύγω από τη χώρα μου, ενώ είχα επιλογές στην Αγγλία. Αγαπάω την Ελλάδα, απλώς τώρα μοιάζει να μην υπάρχει. Στα 49 δεν είναι εύκολο να κοιτάξεις αλλού, όμως από την άλλη η συνεργασία με την Κατερίνα Φωτεινάκη είναι σαν το ένα μου πόδι να πατάει ήδη έξω». «Οι ορχήστρες στη χώρα μας αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Το χειρότερο απ’ όλα πως είναι σαν να λένε στα παιδιά που σπουδάζουν κλασική μουσική στην Ελλάδα ότι δεν θα έχουν καμία προοπτική εργασίας στην πατρίδα τους»…

Τον ρωτάω για τη Λυρική Σκηνή, που έβγαλε τους καλλιτέχνες της στον δρόμο κάνοντας το ευρύ κοινό κοινωνό στις δράσεις της. «Υπάρχουν τρόποι να φέρεις τον κόσμο κοντά σε αυτή την υπέροχη τέχνη, αλλά δεν πρέπει να εξευτελίσεις την τέχνη για να την πας στον κόσμο», λέει φέροντας το παράδειγμα των Αυστριακών, «με τη μορφή του Μότσαρτ περιτύλιγμα σε σοκολατάκι». Είναι όμως παρακινδυνευμένο αυτό που κάνει η Λυρική; «Είναι δείγμα μιας τέχνης που το πραγματικό φορμάτ βρίσκεται στην αίθουσα. Στην ουσία δειγματίζουν σε μία συνθήκη που δεν είναι αληθινή. Είναι σαν ένα χαριτωμένο διαφημιστικό. Οι ορχήστρες μπορούν να κάνουν καταπληκτικά πράγματα. Ας στραφούν στους ανθρώπους των ορχηστρών. Σε μια συμφωνική, για παράδειγμα, μπορείς να επιλέξεις το μέρος των εγχόρδων της και να κάνεις ένα αφιέρωμα στον Βιβάλντι, που είναι μεσογειακός, κοντά μας και πιο κατανοητός».

Ο δίσκος «Ανω τελεία» κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες από τη Feelgood Records και είναι έξω από τη λογική των πολλών κομματιών σε μία συσκευασία. Εξι τραγούδια (τρία αγγλόφωνα, τρία σε ελληνικό στίχο) με τον στιχουργό Γεράσιμο Ευαγγελάτο και την ενορχηστρωτική βοήθεια του Ορέστη Πλακίδη, ο οποίος ανέλαβε την παραγωγή. Στο μεταξύ, από τις 26 Οκτωβρίου ο Σέμσης θα εμφανίζεται δίπλα στη Νατάσσα Μποφίλιου στο «Passport», ενώ την παρέα συμπληρώνει ο Θέμης Καραμουρατίδης.

«Η χώρα μου δεν αξιοποιεί όλα όσα γνωρίζω»

Σαν να αναθεώρησε πολλά πράγματα ο Στάμος Σέμσης στο πέρασμα των χρόνων. Η περιπέτεια υγείας που είχε το 2004 τον άλλαξε σε πολλά. «Το λέμφωμα εμφανίστηκε πάλι το 2010 μαζί με καρκίνο δέρματος. Ηταν από τα πιο ενδιαφέροντα και δύσκολα πράγματα της ζωής μου. Οτιδήποτε σε βάζει σε συνθήκη την οποία δεν περιμένεις, πρέπει να το δεις με ενδιαφέρον αν θες να κρατηθείς. Τη δεύτερη φορά είχα μεγάλη στήριξη από τους κοντινούς μου φίλους, ανάμεσά τους και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Σε τέτοιες καταστάσεις νιώθεις να βρίσκεσαι μπροστά σε μια πρόκληση, που είναι τελική: ή την περνάς ή πεθαίνεις. Εδώ δεν έχεις χαριτωμενιές και σίγουρα μαζί με τον τρόμο και τον πόνο που μου έδωσε όλη αυτή η ιστορία, με έκανε να αναθεωρήσω πολλά. Κάθε έξι μήνες, βέβαια, κάνω ένα πλήρες σκανάρισμα, αλλά έμαθα να βλέπω τα πράγματα πιο θετικά. Επίσης, θέλω να δώσω προς τα έξω. Το παράπονό μου, όμως, είναι ένα: δεν αξιοποιεί η χώρα μου όσα γνωρίζω».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή