Καρπενήσι – Προυσός – Φιδάκια

Εν αρχή ην το Καρπενήσι, η μικρή κωμόπολη και διοικητικό κέντρο της Ευρυτανίας, μιας από τις πιο αραιοκατοικημένες και ορεινές περιοχές της Ελλάδας. Χτισμένο στα 980 μ., έχει το προνόμιο να αγναντεύει την κοιλάδα του ποταμού Καρπενησιώτη και τα βουνά Καλιακούδα και Χελιδώνα, να συγγενεύει με το χιονοδρομικό κέντρο Τυμφρηστού (Βελούχι), αλλά και να μπορεί να παίξει το ρόλο του ορμητηρίου για μερικές από τις πιο όμορφες διαδρομές της ορεινής Ελλάδας. Εμείς ακολουθούμε τον ρου των δύο βασικών ποταμών της περιοχής και ανεβαίνουμε στις πλαγιές της Καλιακούδας, για να επιστρέψουμε στο Καρπενήσι, έχοντας διαγράψει έναν κύκλο περίπου 100 χιλιομέτρων.

ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ

Καθώς παίρνεις το δρόμο προς τα νότια, προς τον Προυσό, και κινείσαι δίπλα στον Καρπενησιώτη ποταμό, σου δημιουργείται από την πρώτη στιγμή η αίσθηση της «πυκνότητας», καθώς φύση, ιστορία και παράδοση συναγωνίζονται ποια θα κλέψει την παράσταση. Τα βουνά, γεμάτα έλατα, δεν παύουν να υπενθυμίζουν το υψόμετρο, ενώ το ποτάμι που ελίσσεται δίπλα στο δρόμο δικαιολογεί τα πλατάνια που υπάρχουν και αυτή την εποχή κρατούν τα τελευταία, καφεκίτρινα φύλλα τους. Τα 32 χιλιόμετρα μέχρι τον Προυσό είναι τα πιο εύκολα που θα βρείτε στο νομό. Δεν τους λείπουν οι στροφές, όμως συνθέτουν μια γενικά ήπια διαδρομή, χωρίς δραματικές αλλαγές στο υψόμετρο, και επί της ουσίας αυτό που απαιτεί κάποια επιπλέον προσοχή είναι οι περιστασιακές κατολισθήσεις -ιδιαίτερα έπειτα από βροχή-, κάτι που χαρακτηρίζει εξάλλου ολόκληρο το οδικό δίκτυο της Ευρυτανίας.

Πριν καλά-καλά αφήσεις πίσω σου το Καρπενήσι, συναντάς το Κεφαλόβρυσο, τόπο θυσίας του Μάρκου Μπότσαρη, που έχειδιαμορφωθεί σε έναν όμορφο χώρο αναψυχής. Ωστόσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι Γοριανάδες, το Κλαυσί και ιδιαίτερα οι Κορυσχάδες, ο οικισμός με τη βαριά κληρονομιά της Εθνικής Αντίστασης. Το δημοτικό σχολείο, που χρησίμευσε το 1944 ως έδρα του Εθνικού Συμβουλίου -ή, αν θέλετε, της Βουλής της Ελεύθερης Ελλάδας, στις 14 Μαΐου του 1944-, λειτουργεί ως μουσείο και εντάσσεται αρμονικά στον μικρό οικισμό, που είναι ό,τι πιο ομοιογενές και παραδοσιακό θα βρείτε στη διαδρομή. Σε αυτούς τους οικισμούς, όπως άλλωστε και στους περισσότερους της πορείας προς τον Προυσό, θα βρεθείτε με παρακάμψεις 2 – 3 χιλιομέτρων. Η επιλογή του πλήθους των παρακάμψεων έχει να κάνει κυρίως με το χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας.

Η μικρή ανάβαση προς χωριά όπως το Βουτύρο και το Νόστιμο προσφέρει κάθε φορά μια άλλη οπτική της κοιλάδας του Καρπενησιώτη, ενώ λίγο μετά, στο 12ο χιλιόμετρο, μας περιμένει η πιο χαρακτηριστική διασταύρωση της διαδρομής: αριστερά ο δρόμος οδηγεί προς το Μεγάλο Χωριό και δεξιά προς το Νέο και το Παλιό Μικρό Χωριό. Τα μεγέθη ανταποκρίνονται στα ονόματα, ωστόσο το Μικρό Χωριό κουβαλάει μια ιστορία δυσανάλογα μεγάλη, αφού όχι μόνο κάηκε από τους Ιταλούς το 1942 (σε αντίποινα για τα πλήγματα που κατάφεραν εναντίον τους οι αντάρτες του ΕΛΑΣ), αλλά χτυπήθηκε και από κατολισθήσεις τον Ιανουάριο του 1963. Αυτός είναι και ο λόγος που σήμερα υπάρχουν δύο μικρά χωριά, το εγκαταλελειμμένο αλλά όχι έρημο Παλιό και -σε απόσταση 2,5 χιλιομέτρων- το Νέο, στο οποίο μετακόμισαν οι κάτοικοι μετά την καταστροφή.

Το αμφιθεατρικά χτισμένο Μέγα Χωριό είναι, πάντως, αυτό που σε προσκαλεί από μακριά για μια βόλτα στα γραφικά πλακόστρωτα σοκάκια του. Μια βόλτα που μπορεί να σε φέρει και μέχρι το λαογραφικό μουσείο που λειτουργεί δίπλα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, αλλά που οπωσδήποτε θα καταλήξει στην πλατεία, όπου θα απολαύσεις την εξαιρετική θέα και ένα ρόφημα συνοδεία κάποιου παραδοσιακού γλυκού.

ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ

Τον Γάβρο -που ακολουθεί αμέσως μετά- και να θέλεις, δεν τον αποφεύγεις· βρίσκεται πάνω στο δρόμο, με την προφανή πρόθεση να σε κάνει να σταματήσεις για να ξεκινήσεις μια άλλη διαδρομή, στις γεύσεις που σου προσφέρουν οι ταβέρνες του, αλλά και για μια βόλτα στο τοπικό εκτροφείο πέστροφας.

Μετά τον Γάβρο αρχίζεις να έχεις πλέον έντονη την αίσθηση του φαραγγιού. Ο Καρπενησιώτης μοιάζει να χαμηλώνει και αριστερά-δεξιά σου ορθώνονται σχεδόν απειλητικά ογκώδεις βράχοι, με αποκορύφωμα την ιδιαίτερης ομορφιάς θέση «Κλειδί» (στο 15ο χιλιόμετρο), όπου τα αυτοκίνητα περνούν κάτω από ένα ιδιόρρυθμα σκαλισμένο στο βράχο σκέπαστρο. Λίγο μετά, τα «Πατήματα της Παναγίας» θα τραβήξουν την προσοχή όποιου θέλει να δώσει και μια θρησκευτική διάσταση σε αυτή την περιήγηση.

Τα Διπόταμα είναι το επόμενο χαρακτηριστικό σημείο της διαδρομής. Εδώ ο Καρπενησιώτης συναντά τον Κρικελοπόταμο, για να σχηματίσουν τον Τρικεριώτη και να συνεχίσουν από κοινού πλέον την πορεία τους μέχρι τη λίμνη των Κρεμαστών.

Τα τελευταία 2 χιλιόμετρα προς το κορυφαίο προσκύνημα της διαδρομής, τη Μονή Προυσού, ελίσσονται μέσα σε ένα τοπίο άγριας ομορφιάς, για να σε φέρουν σε πρώτη φάση αντιμέτωπο, από μακριά, με τον χαρακτηριστικό πύργο με το ρολόι, στη συνέχεια με τους Πύργους του Καραϊσκάκη και τελικά με το ίδιο το μοναστήρι, που αξίζει την προσοχή, ούτως ή άλλως. Σημειώστε ότι η μονή ιδρύθηκε στην αρχές του 9ου αιώνα, ενώ οι Πύργοι του Καραϊσκάκη λέγεται ότι φτιάχτηκαν για να προστατεύουν τον εθνικό μας ήρωα, όταν αυτός κατέφευγε -κατά διαστήματα- εκεί για να θεραπευτεί από τη θέρμη που τον τυραννούσε.

ΤΡΙΚΕΡΙΩΤΗΣ ΚΑΙ ΦΙΔΑΚΙΑ

Η πεπατημένη επιβάλλει στο σημείο αυτό τη χαλαρή επιστροφή στη «βάση», ωστόσο 5 χιλιόμετρα μετά τη μονή προς το Καρπενήσι σάς περιμένει η διασταύρωση, την οποία στην κάθοδο είχατε ενδεχομένως αγνοήσει. Η ταμπέλα δείχνει 35 χιλιόμετρα προς γέφυρα Επισκοπής, όλα ασφαλτοστρωμένα πλέον, και ιδού η Ρόδος: η ανάβαση στις πλαγιές της Χελιδώνας, συντροφιά με γκρεμούς αχανείς, είναι ομολογουμένως απότομη, όμως ήδη στο 2ο χιλιόμετρο παίρνετε την πρώτη δόση της αποζημίωσης για τον κόπο σας: τα δύο γεφύρια που κοσμούν τα Διπόταμα δείχνουν από δω ψηλά σαν σπιρτόξυλα, ενώ ο μικρός οικισμός Δερμάτι, στην απέναντι πλαγιά της Καλιακούδας, μοιάζει σαν ζωγραφικός πίνακας. Η πανέμορφη διαδρομή αγκαλιά με τις βουνοκορφές συνεχίζεται και κάποια στιγμή θα στρίψετε για να κατηφορίσετε προς τον Ασπρόπυργο, τον γραφικό και αυθεντικό οικισμό -11 χιλιόμετρα από τη διασταύρωση με το δρόμο του Προυσού και μακριά από οτιδήποτε τουριστικό-, στον οποίο θα σταματήσετε για ένα γευστικό «μούρο», το χαρακτηριστικό οινοπνευματώδες ποτό της περιοχής. Αν είστε τυχεροί, μπορεί να πετύχετε κάποιον από τους ελάχιστους κατοίκους του να σας μιλήσει για τα παλιά τα χρόνια, τότε που δεν υπήρχαν δρόμοι, τα χωριά είχαν από 600 κατοίκους (και όχι 20 όπως σήμερα) και έπρεπε, για να πας στο Καρπενήσι, να περπατήσεις στο μονοπάτι για να βγεις στο Μεγάλο Χωριό και από εκεί να πάρεις άμαξα…

Ακολουθούν Βελωτά και Σαρκίνη, για να περάσετε την τσιμεντένια γέφυρα πάνω από το ρέμα Κοριτσιάνο (στο χάρτη αναφέρεται ως Κορικιστιανό) και να φτάσετε, έπειτα από 2 χιλιόμετρα, στη χαρακτηριστική -στρατιωτικού τύπου- μεταλλική γέφυρα πάνω από τον Τρικεριώτη. Πριν συνεχίσετε προς τα Φιδάκια, που περιμένουν σε 12 χιλιόμετρα από τη μικρή αυτή γέφυρα, υπάρχει πάντα η πρόκληση για μια κοντινή επαφή με τη μεγάλη γέφυρα της Επισκοπής και τη λίμνη των Κρεμαστών, η οποία απέχει περίπου 7 χιλιόμετρα μέσω Αγαλιανού. Ωστόσο, ακόμη καλύτερη είναι η θέα προς τη λίμνη που θα έχετε από τα ίδια τα Φιδάκια και ιδιαίτερα από τη θέση «Τσαγκαράλωνο», λίγο πριν από τον οικισμό. Το σημείο δεν το χάνετε, καθώς έχει διαμορφωθεί σε τόπο αναψυχής με τα ανάλογα πέτρινα παγκάκια. Επίσης, ο ανηφορικός και γενικά βατός χωματόδρομος έχει -πριν από 2 χιλιόμετρα- παραδώσει εδώ τη θέση του σε άσφαλτο που θα σας οδηγήσει στα Φιδάκια, τα οποία κατά μία εκδοχή οφείλουν το όνομά τους σε παραφθορά της λέξης φρυδάκια (καθώς οι γύρω βουνοκορφές θυμίζουν… φρύδια).

Ο μικρός οικισμός, χτισμένος σε επίπεδο έδαφος και σε υψόμετρο 980, κερδίζει σε γραφικότητα ό,τι στερείται σε μέγεθος και είναι ό,τι καλύτερο για μια χαλαρωτική βόλτα με τα πόδια. Από εδώ η επιστροφή είναι πλέον εύκολη υπόθεση, αφού δεν θα χρειαστείτε παραπάνω από μισή ώρα για τα 25 χιλιόμετρα της διαδρομής Φιδάκια – Καρπενήσι, ανηφορίζοντας αρχικά μέχρι τα 1.400 περίπου υψόμετρο της διασταύρωσης, που θα σας βγάλει στον κεντρικό επαρχιακό δρόμο, κοντά στο χάνι «Μπαγασάκι», για να κατηφορίσετε τελικά προς τη βάση σας.

Πριν ξεκινήσετε, θυμηθείτε: Υπάρχουν αρκετά βενζινάδικα στο Καρπενήσι, αλλά ελάχιστα στον υπόλοιπο νομό. Βεβαιωθείτε, λοιπόν, ότι έχετε αρκετά καύσιμα.