Υπό ομαλές συνθήκες, η 22α Ιανουαρίου θα ήταν η ημέρα της ουκρανικής ενότητας, επέτειος ανακήρυξης της βραχύβιας ανεξαρτησίας της χώρας, πριν από την ίδρυση της Σοβιετικής Ενωσης. Αντί γι’ αυτό, σημαδεύτηκε από βίαιες ταραχές, για να εξελιχθεί στην πιο σκληρή δοκιμασία της ακεραιότητας του κράτους που προέκυψε από τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Υστερα από δύο μήνες ειρηνικών, κατά βάση, διαδηλώσεων στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου, οι διαδηλώσεις έγιναν βίαιες. Πέντε άνθρωποι λέγεται ότι σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν.
Ρόλο πυροκροτητή έπαιξαν οι πρόσφατοι, αυταρχικοί νόμοι που περιορίζουν το δικαίωμα στη διαδήλωση και επιβάλλουν αυστηρούς ελέγχους στα μέσα ενημέρωσης. Ενας από αυτούς αποτελεί ακριβές αντίγραφο του ρωσικού πρωτότυπου, που στιγματίζει μη κυβερνητικές οργανώσεις, χρηματοδοτούμενες από το εξωτερικό, ως «πρακτορεία ξένων δυνάμεων». Ωστόσο, οι ταραχές της περασμένης εβδομάδας αντανακλούν και τη διογκούμενη απογοήτευση από τους αναποτελεσματικούς ηγέτες της ουκρανικής αντιπολίτευσης: του δημοφιλούς πρώην πρωταθλητή της πυγμαχίας, Βιτάλι Κλίτσκο, του τεχνοκράτη Αρσένι Γιατσένιουκ και του εθνικιστή Ολέγκ Τιαγκνιμπόκ.
Οι εν λόγω ηγέτες απέτυχαν να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη από τότε που ο κόσμος κατέβηκε στους δρόμους, διαμαρτυρόμενος για την απόφαση του προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς να μην υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Επέμειναν στη μη ρεαλιστική αξίωση να παραιτηθεί ο Γιανουκόβιτς και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, χωρίς να εξασφαλίσουν την παραμικρή παραχώρηση. Στη διαδήλωση της 19ης Ιανουαρίου, το πλήθος αποδοκίμασε έντονα τους υποτιθέμενους ηγέτες του.
Οι ταραχές μαρτυρούν την ανησυχητική ριζοσπαστικοποίηση και στις δύο πλευρές των οδοφραγμάτων. Τις τελευταίες ημέρες, η πρωτοβουλία πέρασε στον λεγόμενο «Δεξιό Τομέα», μια χαλαρή συνάθροιση χούλιγκαν και ακροδεξιών εθνικιστών. Οι άνθρωποι αυτοί έδειξαν το άσχημο πρόσωπό τους εκτοξεύοντας μολότοφ εναντίον αστυνομικών και διαπομπεύοντας «υπόπτους» σε μια βάναυση επίδειξη επαναστατικού δικαίου, δρώντας σαν προβοκάτορες του καθεστώτος.
Οι ηγέτες της Δύσης καταδίκασαν έντονα τόσο τους αυταρχικούς νόμους, όσο και τη βία στους δρόμους. Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επέβαλε περιορισμούς στη χορήγηση βίζας εναντίον Ουκρανών αξιωματούχων. Από την πλευρά της, η Ρωσία, η οποία τορπίλισε τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εξαγόρασε τον Γιανουκόβιτς, υποσχόμενη ότι θα διασώσει τη χρεοκοπημένη Ουκρανία με φτηνό φυσικό αέριο και δάνεια ύψους 15 δισ. δολαρίων, κατηγόρησε τη Δύση για ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας. Η βία στο Κίεβο ωθεί τον Γιανουκόβιτς βαθύτερα στη ρωσική σφαίρα επιρροής, κοντά στον δικτάτορα της γειτονικής Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο.
Ωστόσο, η Ουκρανία δεν είναι Λευκορωσία. Πολιτικά και πολιτιστικά διχάζεται ανάμεσα στο ρωσόφωνο ανατολικό και το εθνικιστικό, φιλοευρωπαϊκό δυτικό τμήμα της, όπου το Κόμμα των Περιφερειών του Γιανουκόβιτς απολαμβάνει ελάχιστου κύρους και εξουσίας- κάτι που συμβαίνει και στο ίδιο το Κίεβο. Επιπλέον, τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζονται από πολυφωνία και οι ισχυροί ιδιοκτήτες τους δεν έχουν συμφέρον από τη διχοτόμηση της Ουκρανίας ή την ενίσχυση του ελέγχου του Γιανουκόβιτς πάνω στην οικονομία. Τους τελευταίους δύο μήνες, τα τηλεοπτικά δίκτυα σε μεγάλο βαθμό υποστήριζαν ανοιχτά τους διαδηλωτές.
Ακόμη κι αν ο Γιανουκόβιτς καταφέρει να εκκαθαρίσει το Κίεβο από τους διαδηλωτές, κάτι καθόλου βέβαιο, θα βρεθεί στριμωγμένος και απομονωμένος όσο ποτέ άλλοτε. Η ειρωνεία είναι ότι, ακυρώνοντας τη συμφωνία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ήλπιζε ότι θα εξασφάλιζε βραχυπρόθεσμα οικονομική και κοινωνική σταθερότητα, ώστε να καταφέρει να επανεκλεγεί στις προεδρικές εκλογές, στις αρχές του 2015. Τελικά, όμως, η προσφυγή στην ωμή βία μπορεί να αποδειχθεί ο μοιραίος παράγοντας που θα εξανεμίσει τις πιθανότητες επανεκλογής του.