Μέσα από μια μοναδική εμπειρία- που επιχειρεί ν’ αλλάξει για πάντα
τον τρόπο που «βλέπουμε» τα πράγματα- μας προσκαλεί να το
ανακαλύψουμε, το «Dialogue in the Dark» («Διάλογος στο σκοτάδι»),
ένα πρωτοποριακό δρώμενο στο οποίο έχουν ήδη συμμετάσχει 7.000.000
επισκέπτες σε πάνω από 30 χώρες, και ήρθε πρόσφατα και στη χώρα
μας, στο Θέατρο Badminton.
Στο «Dialogue in the Dark», οι ρόλοι αντιστρέφονται. Οδηγοί με
μειωμένη ή καθόλου όραση συνοδεύουν μια ομάδα έως 8 επισκεπτών σε
μια βόλτα στο αστικό περιβάλλον, εν προκειμένω της Αθήνας μέσα στο
απόλυτο σκοτάδι. Η εγκατάσταση άνοιξε της πύλες της για το κοινό
στις 15 Οκτωβρίου, Παγκόσμια ημέρα Λευκού Μπαστουνιού.
«Μέλημά μας δεν είναι να καταλάβει ο κόσμος πώς περνάει ο τυφλός
ένα δρόμο. Στόχος της εγκατάστασης, είναι να ευαισθητοποιήσει όλες
τις κοινωνικές ομάδες σε αυτά τα θέματα, και να συνειδητοποιήσουν
πως με την ανάλογη υποδομή και ψυχολογική υποστήριξη, οι άνθρωποι
αυτοί μπορούν να κάνουν τα πάντα. Ακόμη είναι και μια ευκαιρία να
ανακαλύψουμε τη σημασία και των άλλων μας αισθήσεων, πέραν της
όρασης» λέει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επιμελήτρια του «Dialogue in
the Dark», Μάρθα Δρακάκη.
Για τις ανάγκες του δρώμενου, το θέατρο Badminton έχει διαμορφώσει
ειδικά μία αίθουσα χωρίς σκαλοπάτια ή εμπόδια στην οποία τηρούνται
όλα τα μέτρα ασφαλείας, ενώ ειδικά εκπαιδευμένοι οδηγοί από το
εξωτερικό ήρθαν για να προσφέρουν τους γνώσεις τους στους Έλληνες
συναδέλφους τους.
«Η εγκατάσταση είναι ανοιχτή σε όλες τις διαφορετικότητες. Οι
τυφλοί οδηγοί έχουν εκπαιδευτεί να ξεναγούν και κωφούς, ενώ η
εγκατάσταση είναι προσβάσιμη και σε αμαξίδια. Έχουν εκπαιδευτεί από
το πώς πρέπει να κινούνται μέσα στην αίθουσα, να προσφέρουν την
κατάλληλη ψυχολογική βοήθεια, μέχρι και να καταλαβαίνουν από την
ανάσα αν κάποιος αρχίζει να νιώθει φόβο ή πανικό» εξηγεί η Μάρθα
Δρακάκη.
Στον χώρο όπου θα ξεκινήσει η ξενάγηση μια πινακίδα μας
προειδοποιεί πως απαγορεύονται κινητά, φωτογραφικές μηχανές,
ρολόγια, αναπτήρες καθώς οποιοδήποτε αντικείμενο μπορεί να παράγει
φως. Πριν την είσοδό μας στην αίθουσα όπου κυριαρχεί το απόλυτο
σκοτάδι, προμηθευόμαστε λευκά μπαστούνια και οδηγούμαστε σε έναν
προθάλαμο, όπου μας δίνονται οι πρώτες οδηγίες καθώς τα φώτα
αρχίζουν να χαμηλώνουν σταδιακά, μέχρι να σβήσουν τελείως. Τότε μας
υποδέχεται η Χριστίνα, η νεαρή οδηγός μας- ένα άτομο με μειωμένη
όραση και γίνεται η πρώτη γνωριμία με την ομάδα. Όταν κάποιοι από
το γκρουπ μοιάζουν λιγάκι ανήσυχοι για το όλο εγχείρημα, η ζεστή
φωνή της Χριστίνας σπεύδει να μας καθησυχάσει : «Μην ανησυχείτε,
οποιαδήποτε στιγμή νιώσει κάποιος άβολα, θα τον οδηγήσω αμέσως στο
φως. Είστε απόλυτα ασφαλείς».
Και η ξενάγηση ξεκινά με βόλτα σε πάρκα και δρόμους της πόλης,
συνεχίζει με διαδρομή με το μετρό και περίπατο σε παζάρια στο
ιστορικό κέντρο, και ολοκληρώνεται με συζήτηση κατά την διάρκεια
φαγητού ή ποτού. Στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους της
εγκατάστασης, για 80 περίπου λεπτά, όσο διαρκεί ο περίπατος στο
σκοτάδι, ξεναγούμαστε σ’ έναν κόσμο χωρίς φως, βασιζόμενοι μόνο
στους ήχους, τη θερμοκρασία, την αφή και την όσφρηση, αλλά κυρίως
στους τυφλούς οδηγούς, οι οποίοι «γίνονται» τα μάτια μας.
Γιατί επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος τίτλος, ρωτάμε την κ. Δρακάκη. «Ο
Διάλογος στο σκοτάδι γίνεται με τρεις τρόπους επί της ουσίας. Ο
πρώτος γίνεται με τον εαυτό μας, μετά το πρώτο σοκ, όταν πλέον
έχουν σβήσει τα φώτα, βγαίνουν στην επιφάνεια τα δικά μας
συναισθήματα και οι φοβίες μας που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, ο
δεύτερος είναι με τα μέλη της ομάδας και το δέσιμο που προκύπτει
βιώνοντας από κοινού την όλη εμπειρία και ο τελευταίος είναι ο
διάλογος με τη διαφορετικότητα, μέσα από τη συζήτηση που γίνεται
στο τέλος με τον ξεναγό».
Για την ίδια, η εγκατάσταση δεν εκθέτει τίποτε άλλο παρά τα
στερεότυπά μας περί διαφορετικότητας. «Το «Dialogue in the Dark»
ενθαρρύνει τους επισκέπτες να δουν τον κόσμο με τα μάτια της ψυχής.
Πρόκειται για ένα παιχνίδι που μας καλεί ν’ ανακαλύψουμε, να
εμπιστευθούμε και ν’ αναπτύξουμε τη δύναμη των αισθήσεών μας»
υποστηρίζει η κ. Δρακάκη και προσθέτει ότι στο μέλλον σκέφτονται να
οργανώσουν παρόμοιες δράσεις στο θέατρο Badminton, όπως «Γεύμα στο
σκοτάδι» ή «Κονσέρτο στο σκοτάδι» .
Το «Dialogue in the Dark» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία
το 1988 κι έκτοτε έχει ταξιδέψει σε πάνω από 30 χώρες και 127
πόλεις σ’ όλον τον κόσμο. ‘Αλλαξε την οπτική εκατομμυρίων ανθρώπων,
και χαρακτηρίστηκε μια «Βαθιά φιλοσοφική εμπειρία» (Harretz) και
«Μια έκθεση που μας διδάσκει ν’ αντικρίζουμε, μέσ’ από το σκοτάδι,
την πραγματικότητα» (Corriere della Serra). Αναμφίβολα, όμως, το
πιο σημαντικό στοιχείο της εγκατάστασης είναι, όπως έγραψε η
Frankfurter Allgemeine Zeitung, ότι «Οι θεατές ανακαλύπτουν στο
σκοτάδι την ίδια την ανθρωπιά τους».
Στην έξοδο από την αίθουσα του θεάτρου Badminton τα σχόλια στο
βιβλίο των επισκεπτών το επιβεβαιώνουν. Μεταξύ άλλων: «Στο απόλυτο
σκοτάδι βρήκα την γαλήνη», «Ξαφνικά σταμάτησα να βλέπω την ασχήμια
του κόσμου», «Μια συναρπαστική, συγκινητική, εκπαιδευτική και
ασυνήθιστη εμπειρία, που σε κάνει καλύτερο άνθρωπο», «Τελικά δεν
ξέρουμε τίποτα για την καθημερινότητα των ανθρώπων με αναπηρία.
Μακάρι να ναι η αφορμή να νοιώσουμε τον συνάνθρωπο, με την
δυσκολία, την ιδιαιτερότητα»», «Μια μοναδική ευκαιρία για τους
έχοντες -όραση να «δώσουν το χέρι» σε εκείνους που η φύση τους τη
στέρησε», «Πρόκειται για μία βαθιά πολιτική εμπειρία. Πρέπει να
μιλάμε για την διαφορετικότητα, να την κατανοούμε, να την
απομυθοποιούμε και να την σεβόμαστε», «Το πιο απίθανο ραντεβού στα
τυφλά! Αξίζει να το ζήσουν όλοι για μια φορά», «Ένα μεγάλο μάθημα
ζωής. Και οι μεγαλύτερες δυσκολίες ξεπερνιούνται με το μεγαλείο της
ψυχής. Η Χριστίνα θα μου μείνει για πάντα ως παράδειγμα δύναμης για
να αντιμετωπίσω τα μελλοντικά προβλήματα».
Η εγκατάσταση που είναι ανοιχτή και σε παιδιά ηλικίας 8 ετών και
πάνω, λειτουργεί: Καθημερινές πρωί 10:00 – 13:00 για σχολεία/ για
το κοινό από 16:00 μέχρι 20:30 (20:30 ξεκινά η τελευταία επίσκεψη).
Σαββατοκύριακα 11:00 – 20:30 (20:30 ξεκινά η τελευταία
επίσκεψη).