H οικονομία πάσχει απο βαριάς μορφής «ολλανδική ασθένεια». Στην περίπτωσή μας, η «ελληνική ασθένεια» έχει συμπτώματα παρόμοια με αυτά που έπληξαν την ολλανδική οικονομία. Το παράδοξο είναι ότι όλα ξεκίνησαν από ένα ευτυχές γεγονός, το οποίο εξελίχθηκε σε κατάρα. H Ολλανδία, μετά την ανακάλυψη κοιτάσματος πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Βόρειο Θάλασσα, βρέθηκε σε οικονομική κρίση! H απότομη είσοδος στην οικονομία των εσόδων από τα πετρέλαια, είχε ως αποτέλεσμα την ανατίμηση του (τότε) εθνικού νομίσματος και η μείωση της ανταγωνιστικότητας έφερε ανεργία. Το… πλεονέκτημα των πλούσιων φυσικών πόρων έφερε δυσμενείς εξελίξεις επειδή εμφανίστηκε απότομα. Υπάρχουν και χώρες οι οποίες παρ’ ότι εξάγουν σημαντικές ποσότητες πετρελαίου, το ΑΕΠ τους… μειώθηκε, αν υπολογιστεί σε σταθερές τιμές δολαρίου.
Η Ελλάδα δεν παράγει πετρέλαιο, αλλά κοινοτικά προγράμματα. Τα τελευταία χρόνια ένα σημαντικό ποσοστό της ανάπτυξής της προέρχεται από κοινοτικούς πόρους. Περίπου το ένα τρίτο των εσόδων της χώρας από εξαγωγές είναι τα ποσά που εισπράττει με διάφορους τρόπους από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Ολοι γνωρίζουν ότι η σημαντικότερη μέθοδος κοινοτικής χρηματοδότησης είναι το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Το γεγονός ότι χθες το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε την κατανομή του επόμενου, τέταρτου Κοινοτικού Πλαίσιου, είναι προφανώς μια καλή εξέλιξη. Ακόμα καλύτερο είναι το γεγονός ότι εξασφαλίστηκαν πόροι 20,4 δισ. ευρώ και θα ενισχυθούν οι υποδομές, η καινοτομία, η παιδεία, η απασχόληση και η υποδομή του συστήματος Υγείας.
Ολα αυτά συνιστούν εξαιρετική ευκαιρία για τη χώρα, αλλά κρύβουν κίνδυνο ολλανδικής ασθένειας. Επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, αλλά ενδεχομένως και της επιχειρηματικής δραστηριότητας που στρέφεται στην απόσπαση ενισχύσεων. H προοπτική διανομής πόρων προσανατολίζει πολλούς αξιωματούχους στην αύξηση του μεριδίου που θα αποσπάσουν οι ίδιοι, παρά στην αύξηση της πίτας που είναι προς διανομή. Οσο μεγαλύτεροι είναι οι πόροι που διανέμονται τόσο λιγότερο δαπανηρό είναι να κερδηθούν οι πόροι αυτοί με πλάγια μέσα αντί με κανονική επιχειρηματική δραστηριότητα που προϋποθέτει επενδύσεις και ρίσκο. H πείρα δείχνει ότι ακόμα κι αν με κοινοτική χρηματοδότηση πραγματοποιηθεί κάποιο οδικό έργο, αυτό δεν φέρνει απαραιτήτως ανάπτυξη. Πιθανότατα, το έργο θα κοστίσει περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει, αλλά ούτε αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία. Το σημαντικότερο είναι ότι τα έργο αυτό μάλλον δεν θα συμβάλλει στην ανάπτυξη δραστηριότητων, πέραν απο τον στενό κλάδο των κατασκευαστών, ίσως και των καταστημάτων που θα δημιουργηθούν κατά μήκος της οδού. Κατά την επικρατούσα αντίληψη, αυτή είναι η ανάπτυξη.
Υπάρχει όμως και η βεβαιότητα ότι ο κίνδυνος ολλανδικής ασθένειας έχει ημερομηνία λήξης, θα εξαλειφθεί μετά το 2013. Το Τέταρτο είναι μάλλον το τελευταίο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης που θα αφορά την ελληνική οικονομία. Τα ερχόμενα χρόνια, θα πρέπει η ανάπτυξη να χρηματοδοτείται είτε από φορολογικά έσοδα του κράτους είτε από δάνεια είτε από κεφάλαια που αναζητούν απόδοση. H εποχή επιδοτήσεων περνάει στην αρμοδιότητα των ιστορικών.