Η ελληνική πρεσβεία μας στο Λονδίνο για μία ημέρα μόνον, αύριο, Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2007, θα είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για μια μείζονος σημασίας εκδήλωση που διοργανώνουν ο πρέσβης της Ελλάδος κ. Βασίλης Πισπινής και η λαίδη Belfour of Burleigh, Trustee της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Σκωτίας και πρόεδρος της εκστρατείας για το Αρχείο John Murray. Σε κλειστό κύκλο, μόνον με προσκλήσεις, θα μπορούν να δουν πολύτιμα χειρόγραφα και έγγραφα του Λόρδου Βύρωνα από το Αρχείο John Murray. Η όλη εκδήλωση «Ματιές σε μια Συλλογή», παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μελετητές του έργου και της προσωπικότητας του λόρδου Βύρωνα. Για πρώτη φορά δίδεται στη δημοσιότητα το προσωπικό Τετράδιο σημειώσεων του Byron με ελληνικές λέξεις, φράσεις, έθιμα που κατέγραφε ο ίδιος καθώς και το τελευταίο του Ημερολόγιο, «Μέρες Κεφαλωνιάς» (Cephalonia Journal), 1823 – 1824, καθώς και ένα απόσπασμα από το ποίημά του «Αριστομένης» (Aristomones, Canto First) που ο θάνατος δεν επέτρεψε στον Βύρωνα να το τελειώσει και έχει θέμα τον Βασιλέα Αριστομένη που ξεσηκώθηκε εναντίον των Σπαρτιατών τον 7ο αιώνα π.Χ. αλλά ηττήθηκε. Το απόσπασμα πρωτοδημοσιεύθηκε τον 20ό αιώνα, και στις 7 Νοεμβρίου θα μπορούν να το δουν οι καλεσμένοι στην παρουσίαση. Την επομένη το σύνολον των εγγράφων από το Αρχείο John Murray, που αγοράσθηκε πρόσφατα από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Σκωτίας, θα επιστρέψει πίσω στη Σκωτία. Ο εκδοτικός οίκος John Murray ιδρύθηκε το 1768. Το Αρχείο αφορά την περίοδο μέχρι το 1920 και περιλαμβάνει περί τα 150.000 έγγραφα και χειρόγραφα. Εκτός του Λόρδου Βύρωνα ο οίκος John Murray περιλαμβάνει στις εκδόσεις του τα έργα του Charles Darwin (Δαρβίνου) και της Jane Αusten.
Στο πλαίσιο της παρουσίασης, όπως μας πληροφορεί η Μορφωτική Σύμβουλος της πρεσβείας μας στο Λονδίνο Δρ Βάνα Σολομωνίδου, που έκανε τις συνεννοήσεις με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Σκωτίας και τη λαίδη Belfour of Burleigh, η επιλογή χειρογράφων του λόρδου Βύρωνα και ιδίως το άγνωστο μέχρι τώρα Τετράδιο Σημειώσεων του ποιητή από το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα το 1809 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς και έγγραφα και γράμματά του προς τον εκδότη John «Jock» Μurray.
Στην εκδήλωση παρουσίασης, με οικοδεσπότη τον πρέσβη μας κ. Βασίλη Πισπινή και τη λαίδη Belfour στο πλευρό του, θα παραστεί ο νυν λόρδος Byron (τον είχαμε γνωρίσει σε συνέδριο της Βουλής των Κοινοτήτων με θέμα την «Επιστροφή των Μαρμάρων» σε επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών τότε κ. Γιώργου Παπανδρέου). Είχε δηλώσει ανοιχτά «υπέρ», όπως ο πρόγονός του, λόρδος Μπάιρον θρήνησε για την πράξη του επίσης Σκωτσέζου λόρδου Ελγιν στο «Childe Harold’s Pilgrimage». Επίσης θα παραστεί ο νυν κ. John Murray, του οποίου ο παππούς ήταν φίλος του πρέσβη μας στο Λονδίνο νομπελίστα ποιητού Γιώργου Σεφεριάδη – Σεφέρη και είχαν τακτική αλληλογραφία. Ο δε προ-προ-πάππος είχε δωρήσει στον τότε πρέσβη της Ελλάδος Δημήτριο Κακλαμάνο δύο μπούκλες από τα μαλλιά του λόρδου Βύρωνα – η μια είχε κοπεί με τον θάνατό του στο Μεσολόγγι στις 19 Απριλίου 1924. Η επιθυμία του δωρητή ήταν να δοθούν στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Μουσείο, αυτό που εδρεύει τώρα στην Παλαιά Βουλή…
Ο πιο φλογερός φιλέλληνας – Λόρδος Βύρων
«Ομως, αφού δεν μπορώ ν’ αγαπηθώ, αφήστε με ακόμη ν’ αγαπήσω (Yet, Though cannot be loved, still let me love». Είναι στίχοι του λόρδου Βύρωνα από το τελευταίο του ημερολόγιο «Μέρες Κεφαλωνιάς, 1823-1824», που ξεκινάει με αυτό το ποίημα μοναξιάς και μελαγχολίας: «Αυτή τη μέρα συμπληρώνω τα 36 μου χρόνια». «Οι μέρες μου είναι σαν το κίτρινο φύλλο – My days are in the yellow leaf», όπως γράφει. Η «φωτιά» που καιροφυλαχτεί μέσα στο στήθος του είναι μοναχική, σαν κάποιο ηφαιστειογενές νησί… Ο Byron εκφράζεται με στίχους, όπως οι άλλοι άνθρωποι γράφουμε με λέξεις τις σκέψεις μας. Και μόνη του παρηγορία είναι «το Σπαθί, το Λάβαρο, και το πεδίο της Μάχης. Δόξα και Ελλάδα, βλέπω γύρω μου». The sword, the banner, and the field. Glory and Greece, around me see!». Ο λόρδος Βύρων είναι ο φιλέλληνας που έκανε τον ελληνικό αγώνα για ελευθερία προσωπική του υπόθεση. Είναι εκείνος που με τη φωνή του, με την ποίησή του ξεσήκωσε συνειδήσεις, συγκέντρωσε χρήματα και πόρους για τον Αγώνα και ήρθε και ο ίδιος στις 5 Ιανουαρίου 1824 στο Μεσολόγγι, για να οργανώσει τους Ευρωπαίους φιλέλληνες σε ταξιαρχία πυροβολικού, υπό τη δική του αρχηγία, καλώντας στην υπηρεσία 500 Σουλιώτες. Εκστατικό το πλήθος τον υποδέχθηκε σαν ήρωα και σωτήρα. Είχε έλθει τον Αύγουστο του 1823 στην Κεφαλονιά για να βοηθήσει, ως μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Λονδίνου, τους Ελληνες στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Τώρα έφθανε στο Μεσολόγγι για να πολεμήσει γι’ αυτούς, στο πλευρό τους. Ο ρευματικός πυρετός τον ταλάνισε δέκα ημέρες, προκάλεσε εγκεφαλική βλάβη και τον θάνατό του στις 24 Απριλίου 1824. Ολο το Μεσολόγγι μαυροφορέθηκε, οι γιορτές του Πάσχα βουβάθηκαν. Ο πρίγκιπας Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος κήρυξε επίσημο πένθος με τριήμερη αργία και 37 ριπές όπλου, όσα τα χρόνια του, στην κηδεία του. Οι καμπάνες όλων των εκκλησιών χτυπούσαν πένθιμα. 83 χρόνια μετά, αυτά που έχει γράψει στο Ημερολόγιό του, το πρωτόφαντο «Τετράδιο» των σημειώσεών του με ελληνικές φράσεις, και το απόσπασμα από το ποίημα του «Αριστομένης», θα δοθούν στη δημοσιότητα στην ειδική εκδήλωση της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο, στο πλαίσιο του Αρχείου John Murray, την Τετάρτη, 7 Νοεμβρίου 7 με 9 μ.μ. Οι μελετητές του έργου του λόρδου Βύρωνα και οι κύκλοι φιλελλήνων έχουν πολλά να συζητήσουν και το ελληνικό όνομα, συνώνυμο πάντα με αγώνες ελευθερίας και πολιτισμού, ακούγεται ξανά έντονο…