Η υπερβολή είναι μέσα στη ζωή και κυριαρχεί ειδικά σε έντονες περιόδους. Στην κρίση, νομίζουμε ότι θα «καταστραφούν» όλες οι εταιρείες. Δεν είναι έτσι και στην πράξη η κρίση αναδεικνύει νέους πρωταγωνιστές. Αλλωστε ισχύει και το «Φαινόμενο του κραγιόν» (Lipstick effect)! Ετσι ονόμασαν τα παράδοξο να αυξάνονται οι πωλήσεις γνωστής πολυεθνικής καλλυντικών σε περιόδους κρίσης. Ιδιαίτερα αυξάνονταν οι πωλήσεις κραγιόν…
Σε περιόδους αύξησης της ανεργίας οι γυναίκες αγοράζουν περισσότερα καλλυντικά, που δεν είναι φθηνά ούτε μπορούν να θεωρηθούν απολύτως αναγκαία. Σε κάθε περίοδο ύφεσης αυξήθηκαν οι πωλήσεις καλλυντικών και ιδιαίτερα οι πωλήσεις κραγιόν. Στη μεγάλη ύφεση του ’30, στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις καλλυντικών αυξήθηκαν κατά 25% παρά την κάθετη πτώση του εισοδήματος και της κατανάλωσης. Ακόμα και στην ύφεση της δεκαετίας του ’90 ή και το 2000, οι πωλήσεις καλλυντικών και ιδιαίτερα των κραγιόν, ενισχύθηκαν.
Ορισμένοι επιμένουν στην ψυχολογική εξήγηση του φαινομένου. Σε περιόδους αύξησης της ανεργίας οι γυναίκες διαισθάνονται ότι εντείνεται ο ανταγωνισμός για άνδρες που είναι εύποροι ή προσφέρουν άνεση και οικονομική σταθερότητα. Η έλλειψη ανδρών με αυτά τα προσόντα εξαιτίας της ύφεσης και της ανεργίας αναγκάζει τις γυναίκες να εντείνουν τις προσπάθειές τους. Πρέπει να αισθάνονται ή να φαίνονται περισσότερο όμορφες. Καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται να ανταγωνιστούν πιο σκληρά για να προσελκύσουν τους, λιγότερους λόγω κρίσης, άνδρες με οικονομική ασφάλεια. Είναι πολύ πιθανό, η εξήγηση αυτή να μην αφορά μόνον τα κραγιόν αλλά και άλλα είδη που βελτιώνουν την εμφάνιση, όπως παπούτσια με ψηλά τακούνια ή αρώματα τα οποία επίσης έχουν υψηλή ζήτηση σε περιόδους ύφεσης. Αυτό που επισημαίνουν πανεπιστημιακές έρευνες είναι ότι αντίθετα με την επικρατούσα αντίληψη, δεν αυξάνονται οι πωλήσεις φθηνών καλλυντικών που εκτιμάται ότι δεν βελτιώνουν εντυπωσιακά την εμφάνιση. Ακόμα κι αν η επιλογή έχει κόστος, οι γυναίκες περιορίζουν κάποια άλλη δαπάνη ώστε να ξοδέψουν σε καλλυντικά που είναι μια «προσιτή πολυτέλεια», η οποία μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη επένδυση για το μέλλον…
Παρά τη συρρίκνωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος, σε πολλές κατηγορίες προϊόντων, η επιθυμία των γυναικών να είναι περισσότερο επιθυμητές, αποδεικνύεται έντονη. Γι’ αυτό και παρατηρείται μετακίνηση των πόρων που διαθέτουν προς προϊόντα που βελτιώνουν την εμφάνιση.
Ενδεχομένως η αναζήτηση «προσιτής πολυτέλειας» και η βελτίωσης της διάθεσης να αφορά και την καταναλωτική συμπεριφορά των ανδρών. Πάντως οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες σε περιόδους ανεργίας συμπεριφέρονται περισσότερο προβλέψιμα. Επιλέγουν προϊόντα κατώτερης ποιότητας, αντικαθιστώντας ακριβότερα της ίδιας κατηγορίας, ή ξοδεύουν σε είδη που ενισχύουν την ψυχολογία τους όπως οι ταινίες. Δεν προσπαθούν να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί. Γι’ αυτό οι περισσότεροι χάνουν!