Την υιοθέτηση θεσμών και ποινικών διαδικασιών που ισχύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες εξετάζει ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου, ύστερα από πρόταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, η οποία έχει ως αντικείμενο την αναμόρφωση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Πέραν του «εκσυγχρονισμού» του Κώδικα, ζητούμενο είναι και η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων.
Μεταξύ των προτάσεων της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, στην οποία προεδρεύει ο καθηγητής της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Λάμπρος Μαργαρίτης, περιλαμβάνεται η εισαγωγή του θεσμού «ποινικού εισαγγελέα συνδιαλλαγής». Επί της ουσίας, πρόκειται για μια διαδικασία εξωδικαστική, καθώς ο ποινικός εισαγγελέας θα έχει τη δυνατότητα να συνδιαλέγεται με τον κατηγορούμενο για το ύψος της ποινής πριν η υπόθεση φτάσει στο δικαστήριο.
Στις αρμοδιότητες του ποινικού εισαγγελέα θα εμπίπτουν τα κακουργήματα, για τα οποία προβλέπονται ποινές μέχρι δεκαετή κάθειρξη, ενώ στη διαδικασία της συνδιαλλαγής δεν μπορούν να υπαχθούν αδικήματα που τιμωρούνται με βάση τον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου.
Σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος συμφωνήσει στη διαπραγμάτευση με τον «ποινικό εισαγγελέα συνδιαλλαγής», τότε η συμφωνηθείσα ποινή θα είναι επιεικέστερη από αυτή που θα επιβαλλόταν από δικαστήριο, ενώ και η έκτιση της ποινής θα έχει ευνοϊκότερους όρους αναφορικά με την αποφυλάκιση. Συγκεκριμένα, η ποινή θα πρέπει να μην είναι μεγαλύτερη από τα 3/5 της ανώτερης ποινής που προβλέπεται στα κακουργήματα και από το μισό της προβλεπόμενης ποινής για τα πλημμελήματα.
Ακόμη, στον υπολογισμό της ποινής θα λαμβάνονται υπόψη και ελαφρυντικά, όπως αυτό του προτέρου εντίμου βίου κ.ά.
Αλλαγές σε αρμοδιότητες
Υπόψη του υπουργού Δικαιοσύνης θα τεθούν και εισηγήσεις για αλλαγές στις αρμοδιότητες των δικαστηρίων.
Μεταξύ άλλων ο νέος Κώδικας που θα πρέπει ωστόσο να εγκριθεί, προβλέπει ότι καταργούνται τα Πενταμελή Εφετεία Κακουργημάτων, τα οποία σήμερα δικάζουν σε δεύτερο βαθμό τα περισσότερα κακουργήματα. Τα εν λόγω αδικήματα θα δικάζονται πλέον από τα Μονομελή Εφετεία Κακουργημάτων.
Η αλλαγή αυτή ωστόσο δεν θα αφορά την εκδίκαση αδικημάτων που χαρακτηρίζονται σύνθετα, καθώς και για τα αδικήματα που εμπίπτουν στον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου.
Σε άλλη διάταξη προβλέπεται ότι τα πλημμελήματα θα δικάζονται πλέον από Μονομελή Πλημμελειοδικεία, ενώ μόνον σε δεύτερο βαθμό οι υποθέσεις θα εξετάζονται από Τριμελή Πλημμελειοδικεία.