Ηρθε στον χώρο της συνέντευξης αμέσως μετά το άτυπο συμβούλιο των υπουργών Αμυνας που επισκιάστηκε από τις δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία. «Είναι μία πολύ δύσκολη μέρα» είπε, και ακόμη και η γλώσσα του σώματος πρόδιδε προβληματισμό και ανησυχία. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ μίλησε αποκλειστικά στην «Κ» και τον «ΣΚΑΪ» και δεν έκρυψε την οργή του για την αιματοχυσία στο Κίεβο και την ανησυχία του για την έκβαση της κατάστασης. Εστειλε αυστηρό μήνυμα στο Κίεβο για την επικίνδυνη έξαρση της βίας αλλά και στη Μόσχα, καλώντας την να πάψει να παρεμβαίνει στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας.
Σε ό,τι αφορά τις γεωπολιτικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη, ο κ. Αντερς Φογκ Ράσμουσεν ήταν αφοπλιστικός: «Δεν μπορείς να είσαι ασφαλής, αν είσαι χρεοκοπημένος» τόνισε, καλώντας την Ε.Ε να εξετάσει σοβαρά την ενίσχυση των επενδύσεων στον τομέα της ασφάλειας όταν επανακάμψει η οικονομία της.
Σχολιάζοντας τον νέο γύρο διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, επεσήμανε τις θετικές επιπτώσεις που θα είχε μία βιώσιμη λύση, μεταξύ άλλων και για τις σχέσεις Ε.Ε. – ΝΑΤΟ. Για το δε Σκοπιανό, τόνισε την ανάγκη εξεύρεσης λύσης στο θέμα του ονόματος, απορρίπτοντας το ενδεχόμενο ένταξης της γειτονικής μας χώρας στη Συμμαχία νωρίτερα.
Εξοργιστικό
– Κύριε γενικέ γραμματέα, ενώ βρίσκεστε στην Αθήνα, στην Ουκρανία έχουμε επικίνδυνη κλιμάκωση της βίας. Πόσο σας ανησυχούν οι εξελίξεις στη χώρα; Φοβάστε μια γενικευμένη εμφύλια σύρραξη;
– Είμαι εξαιρετικά ανήσυχος. Είναι απολύτως εξοργιστικό να βλέπεις όλες αυτές τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Και καλώ όλες τις πλευρές να σταματήσουν τη βία και την αιματοχυσία αμέσως. Και φυσικά η κυβέρνηση έχει ιδιαίτερη ευθύνη να μη χρησιμοποιεί υπερβολική βία. Και ζητάω από τις ένοπλες δυνάμεις να μείνουν ουδέτερες και να μην παρέμβουν σε αυτήν την αντιπαράθεση, η οποία πρέπει να λυθεί με δημοκρατικό τρόπο μέσω διαλόγου.
– Κι αν η κυβέρνηση αναπτύξει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στη χώρα;
– Αυτό θα είχε πολύ αρνητικές συνέπειες στις σχέσεις μεταξύ ΝΑΤΟ και Ουκρανίας. Εχουμε σχέση συνεργασίας ΝΑΤΟ και Ουκρανίας, η οποία περιλαμβάνει και στρατιωτική συνεργασία. Αυτή η συνεργασία βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές μεταξύ των οποίων μια θεμελιώδης αρχή είναι ότι ο στρατός μιας χώρας δεν μπορεί να στρέφεται εναντίον του λαού της. Εάν πρόκειται να κάνει κάτι τέτοιο, αυτό θα είχε πραγματικά πολύ αρνητικές συνέπειες στη σχέση μας με την Ουκρανία.
– Υπάρχει κάποιο σενάριο στο οποίο θα εξετάζατε οποιοδήποτε είδος εμπλοκής του ΝΑΤΟ;
– Οχι, δεν βλέπω στρατιωτικό ή κάποιο άλλο ρόλο του ΝΑΤΟ. Αυτή η σύγκρουση πρέπει να λυθεί με δημοκρατικά μέσα. Κάνω έκκληση στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου με στόχο να βρουν ειρηνική λύση.
– Πιστεύετε ότι υπάρχει ενδεχόμενο η Μόσχα να εμπλακεί πιο αποφασιστικά στην Ουκρανία;
– Ελπίζω όχι. Ο ουκρανικός λαός είναι αυτός που θα καθορίσει το μέλλον του. Επιμένουμε στο δικαίωμα του κάθε λαού να αποφασίζει για τους συμμάχους του χωρίς εξωτερική παρέμβαση.
– Πώς αντιδράτε στις ρωσικές κατηγορίες ότι τόσο το ΝΑΤΟ όσο και η Ε.Ε. ωθούν τη χώρα στην αποσταθεροποίηση;
– Απορρίπτω εντελώς αυτούς τους ισχυρισμούς. Αντιθέτως, ζητώ και οι δύο πλευρές, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να ξεκινήσουν διάλογο. Πιστεύουμε ότι ο σωστός δρόμος είναι ο δημοκρατικός διάλογος προκειμένου να βρεθεί ειρηνική λύση.
– Κύριε γενικέ γραμματέα, ποιες πιστεύετε ότι θα είναι οι ευρύτερες συνέπειες της κρίσης στην Ουκρανία γενικότερα για την περιοχή και ειδικότερα για τις σχέσεις Ρωσίας – ΝΑΤΟ;
– Είμαι πολύ ανήσυχος για τις εξελίξεις σε αυτήν την περιοχή της Ευρώπης. Εχουμε πράγματι διαπιστώσει μία αποφασιστική στάση από τη Ρωσία, ότι εντείνεται η ρωσική πίεση σε μια σειρά από χώρες, κάτι που είδαμε και στη Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους για τη διεύρυνση προς Ανατολάς. Πολλά χρόνια πριν, 15 χρόνια, το 1999, όλοι υπογράψαμε μία διακήρυξη στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ, σύμφωνα με την οποία κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα τους συμμάχους του και επιμένουμε στον απόλυτο σεβασμό αυτής της αρχής.
– Οι σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία δοκιμάζονται και σε ένα άλλο θέμα, αυτό της αντιπυραυλικής ασπίδας. Η Μόσχα αντιμετωπίζει το σχέδιο του ΝΑΤΟ ως εχθρική ενέργεια, την ώρα που το ΝΑΤΟ θεωρεί την ανάπτυξη πυραύλων στα δυτικά εδάφη της χώρας προκλητικά. Για πολλούς αναλυτές αυτή η αντιπαράθεση μοιάζει με μία αλλόκοτη υπενθύμιση του ψυχρού πολέμου. Ποια είναι η γνώμη σας;
– Δεν πρόκειται για ψυχρό πόλεμο. Εχουμε συνεργασία με τη Ρωσία σε πολλούς τομείς. Συνεργαζόμαστε στο Αφγανιστάν, στον αγώνα κατά των ναρκωτικών, της τρομοκρατίας, της πειρατείας, έχουμε συνεργασία στην πράξη σε πολλούς τομείς με τη Ρωσία. Δεν υπάρχει λόγος, όμως, να κρύψουμε ότι έχουμε επίσης και τις διαμάχες μας με τη Ρωσία και η αντιπυραυλική άμυνα είναι μία από αυτές. Το αντιπυραυλικό μας σύστημα είναι αμιγώς αμυντικό σύστημα, και έχει στόχο την αποτελεσματική προστασία των λαών μας από μία από τις νέες απειλές και αυτή είναι η πυραυλική απειλή. Αυτή είναι μία από τις υποχρεώσεις του ΝΑΤΟ, να παρέχει στους λαούς του αποτελεσματική προστασία εναντίον οποιασδήποτε απειλής. Συνεπώς δεν έχει στόχο τη Ρωσία, αλλά να προστατεύσει τους λαούς μας.
H κρίση στην Ελλάδα
– Η ελληνική κρίση απασχόλησε διεθνώς για τις οικονομικές συνέπειες που μπορεί να είχε. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, σε ποιο βαθμό σας απασχόλησαν στο ΝΑΤΟ οι πιθανές γεωπολιτικές συνέπειες; Για παράδειγμα, η σημαντική οικονομική αποδυνάμωση, ή ακόμη και μία πιθανή χρεοκοπία, θα είχε αντανάκλαση στη συλλογική ασφάλεια της Ευρώπης;
– Σε τελική ανάλυση φυσικά υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην οικονομία και την ασφάλεια. Για να το πω πιο καθαρά, δεν μπορείς να είσαι ασφαλής αν είσαι χρεοκοπημένος. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι είμαστε νοικοκυρεμένοι δημοσιονομικά έτσι ώστε να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή οικονομία. Και να επενδύσουμε στη δική μας ασφάλεια. Από αυτή τη σκοπιά, υπάρχει σύνδεση μεταξύ οικονομίας και ασφάλειας. Ομως, το πρώτο βήμα φυσικά, είναι να μειωθούν τα ελλείμματα, να μειωθούν τα χρέη, και μετά, όταν ανορθωθεί η ευρωπαϊκή οικονομία, καλώ τα ευρωπαϊκά κράτη να επενδύσουν περισσότερο στην κοινή μας ασφάλεια. Γιατί υπάρχουν πολλές προκλήσεις στο πεδίο της ασφάλειας. Και προκειμένου να προστατεύσουμε τους πολίτες μας αποτελεσματικά πρέπει να επενδύσουμε σε σύγχρονες στρατιωτικές μεθόδους.
– Σας ανησυχεί η ενίσχυση του εξτρεμισμού και ο αντίκτυπος στη σταθερότητα της Ευρώπης. Πριν από λίγο καιρό, ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είχε πει πως «όποιος πιστεύει ότι το αιώνιο ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης στην Ευρώπη έχει λυθεί για πάντα, είναι πιθανόν να κάνει ένα μνημειώδες λάθος. Ποια είναι η άποψή σας;
– Πάντα υπάρχει ο κίνδυνος σε περιόδους οικονομικής λιτότητας να δημιουργηθεί εύφορο έδαφος για ακραίες δυνάμεις και από τα δεξιά και από τα αριστερά. Αυτός είναι ο λόγος που οι υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις πρέπει να συντονιστούν σε μία αποφασιστική προσπάθεια να λύσουν τα οικονομικά προβλήματα και να διασφαλίσουν ότι η Ευρώπη βρίσκεται στον σωστό δρόμο.
Κοντά στη λύση
– Σε ό,τι αφορά το κυπριακό ζήτημα, όπως ξέρετε βρίσκεται σε εξέλιξη ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων. Πιστεύετε ότι αυτή τη φορά μπορεί να βρισκόμαστε πιο κοντά σε μια λύση; Και αν ναι, τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο;
– Είναι πολύ ενθαρρυντική η προσέγγιση ανάμεσα στις δύο κοινότητες της Κύπρου. Καλωσορίζω το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε πρόσφατα και νομίζω ότι αυτό το ανακοινωθέν δημιουργεί, τουλάχιστον, ένα υποσχόμενο πλαίσιο εργασίας, για την ανεύρεση μιας μακροπρόθεσμης και βιώσιμης λύσης. Νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον και των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο να βρουν μια λύση. Αυτό θα δημιουργούσε πολλές οικονομικές ευκαιρίες για ολόκληρο το νησί. Και μέσα από το πρίσμα του ΝΑΤΟ, επίσης πιστεύω ότι μία λύση στη διαμάχη της Κύπρου θα δημιουργούσε νέες δυνατότητες στη συνεργασία ΝΑΤΟ – Ευρώπης και πραγματικά το χρειαζόμαστε αυτό καθώς 22 χώρες είναι μέλη και των δύο Οργανισμών. Φυσικά πρέπει να συνεργαστούμε και νομίζω μια λύση στο Κυπριακό θα έστρωνε τον δρόμο για μια πιο ενισχυμένη συνεργασία Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.
– Εξι χρόνια μετά τη Σύνοδο στο Βουκουρέστι, υπάρχει πιθανότητα να εξεταστεί η ένταξη της FYROM στο ΝΑΤΟ χωρίς προηγουμένως να έχει επιλυθεί το ζήτημα του ονόματος;
– Η απόφαση που λάβαμε στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου ισχύει. Δεν έχει αλλάξει τίποτα. Παρόλα αυτά, το θέμα του ονόματος πρέπει να λυθεί.