Αμμώδεις παραλίες στη σκιά των μεγάλων πεύκων, υδροβιότοποι όπου βρίσκουν καταφύγιο σπάνια πτηνά, αρχαία αγάλματα και αποσπάσματα από τους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη: σε αυτόν τον Μαραθώνα, της φύσης και του πολιτισμού, ταξιδεύουν νοητά οι κάτοικοι και οι επισκέπτες του Παρισιού μέσα από τις φωτογραφίες της έκθεσης «ΜΑRΑΤΗΟΝ: Cultural landscape / Paysage Culturel» (ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ – Πολιτιστικό Τοπίο διεθνούς σημασίας), που διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού στις κεντρικές εγκαταστάσεις της UNESCO, επ’ ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας.
Τα 20 εντυπωσιακά πανό ύψους τεσσάρων μέτρων, που κοσμούν ώς τις 19 Μαρτίου τους τοίχους του επιβλητικού Hall Segur, απεικονίζουν τοπία, είδη της τοπικής χλωρίδας και πανίδας, μνημεία και στιγμιότυπα από πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις, με έμφαση φυσικά στον Κλασικό Μαραθώνιο Αθηνών.
Παρελθόν και παρόν
Ο Μαραθώνιος είναι, άλλωστε, η βασική αιτία που το όνομα «Μαραθώνας» είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, ακόμα και σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τίποτα για τον τόπο καταγωγής του, υπογραμμίζει η συνιδρύτρια και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος, Λυδία Καρρά. Φιλοδοξία της εταιρείας είναι ακριβώς να επαναφέρει στο προσκήνιο την άρρηκτη σύνδεση του ονόματος με την ιστορική τοποθεσία, προωθώντας τον Μαραθώνα ως ιδανικό προορισμό για φυσιολατρικό, περιπατητικό και ιστορικό τουρισμό.
Τις εικόνες συμπληρώνουν εύληπτα ενημερωτικά κείμενα της κ. Καρρά στα αγγλικά και τα γαλλικά για το παρελθόν και το παρόν της περιοχής, από τη θρυλική Μάχη του Μαραθώνα και τον ρόλο της στην επικράτηση της Δημοκρατίας ώς τις απειλές που αντιμετωπίζει σήμερα το εύθραυστο τοπικό οικοσύστημα ― όπως η είσοδος αυτοκινήτων στο πευκόδασος του Σχινιά.
«Διαπιστώνουμε ότι ο Μαραθώνας είναι ένας τόπος που ενδιαφέρει διεθνώς» και θα ήταν «κρίμα να μην αξιοποιήσουμε αυτό το ενδιαφέρον», αναφέρει η κ. Καρρά, υπενθυμίζοντας ότι Μαραθώνιοι πραγματοποιούνται κάθε μέρα σε διαφορετικά μέρη του κόσμου. Ηρθε η ώρα να δώσουμε «στα ιστορικά μας τοπία τη βαρύτητα και τον σεβασμό που τους αξίζει», συνεχίζει, υποστηρίζοντας ότι η οικονομική κρίση αποτελεί και «μια ευκαιρία για ανασκόπηση».
Στην UNESCO
Μεταξύ άλλων, υπεύθυνη για το πρόγραμμα της εταιρείας «Μονοπάτια Πολιτισμού», η κ. Καρρά έτυχε να μιλήσει για τον Μαραθώνα –όπου πρόσφατα υλοποιήθηκε το πρόγραμμα με τη διάνοιξη ενός δικτύου ποδηλατικών και περιπατητικών διαδρομών– στη μόνιμη αντιπρόσωπο της Ελλάδας στην UNESCO, Κατερίνα Δασκαλάκη. Οπως αναφέρει η κ. Δασκαλάκη, «η κ. Καρρά μιλούσε με τόσο ενθουσιασμό για την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και τον Μαραθώνα ειδικότερα, την ιστορία του αλλά και για το φυσικό τοπίο, τον βιότοπο, τα μονοπάτια του και τον αρχαιολογικό χώρο, που ο ενθουσιασμός της ήταν μεταδοτικός. Σκέφτηκα αμέσως ότι μια έκθεση για τον “Μαραθώνα, Πολιτιστικό Τοπίο” θα έβρισκε στην UNESCO τον πιο ενδεδειγμένο χώρο».
Ακολούθησε η πρόταση για τη φιλοξενία της έκθεσης στα κεντρικά γραφεία του οργανισμού στο Παρίσι –η παραχώρηση του Hall Segur είναι ιδιαιτέρως τιμητική, διευκρινίζει η κ. Καρρά– ενώ ο τίτλος «Πολιτιστικό Τοπίο διεθνούς σημασίας» αντανακλά τη σημασία που προσδίδει η UNESCO στον Μαραθώνα. Σύμφωνα με την κ. Δασκαλάκη, η μεγάλη κεντρική αίθουσα του οργανισμού «είναι το καθημερινό πέρασμα εκπροσώπων από 195 χώρες του πλανήτη».
Τα χρήματα για τη διοργάνωση του αφιερώματος συγκεντρώθηκαν με τη συμβολή ιδιωτών και Ελλήνων της Διασποράς και με τη στήριξη του Δήμου Μαραθώνα, όμως καθοριστική υπήρξε και η συνεισφορά των κατοίκων και φορέων της περιοχής –ανάμεσά τους η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ο ΣΕΓΑΣ, η Association of International Marathon and Distance Races, οι Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Μαραθώνα κ.ά.– που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού αποστέλλοντας πλήθος επαγγελματικών και ερασιτεχνικών φωτογραφιών.
Απώτερος στόχος της έκθεσης είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού στο ζήτημα της προστασίας τόσο της φύσης όσο και των μνημείων του Μαραθώνα. Πέρα από τη διάνοιξη διαδρομών –«ο περιπατητικός τουρισμός είναι ο μεγαλύτερος τουρισμός στην Ευρώπη», εξηγεί η Λυδία Καρρά, υπογραμμίζοντας ότι η επισκεψιμότητα εκτός των περιόδων αιχμής έχει αυξηθεί σημαντικά στους τόπους όπου υλοποιήθηκε το πρόγραμμα–, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού έδωσε αγώνα για τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως φυσικού πάρκου.
Ο Πύργος της Οινόης
Παράλληλα, έχει ξεκινήσει από το περασμένο καλοκαίρι εκστρατεία για την αποκατάσταση του βυζαντινού Πύργου της Οινόης, ο οποίος κινδύνευε να καταρρεύσει. Τελικά, η Αρχαιολογική Υπηρεσία πραγματοποίησε εργασίες για την άρση της ετοιμόρροπης κατάστασης του πύργου, ενώ το ποσό που συγκέντρωσε η εταιρεία στην τελετή των Βραβείων Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς 2013 θα διατεθεί για την αναστήλωση του μνημείου.
Στην εκστρατεία συμμετείχαν και οι μαθητές του Γυμνασίου της περιοχής, οι οποίοι τον Νοέμβριο τοποθέτησαν ένα χάρτινο ομοίωμα του πύργου στη γραμμή τερματισμού του Κλασικού Μαραθωνίου και ανέλαβαν να ενημερώσουν το κοινό.
Η έκθεση πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της UNESCO και με τη συνεργασία της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδος στην UNESCO.