Μετά τις αγορές, θετικά μηνύματα έρχονται και από τους οίκους αξιολόγησης. Εστω κι αν διστάζουν να προχωρήσουν σε μία αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, παραδέχονται πως υπάρχουν θετικές εξελίξεις στην οικονομία της χώρας.
Χθες, ο οίκος Standard & Poor’s (S&P) ανακοίνωσε ότι δεν μεταβάλει ούτε την αξιολόγησή του για την Ελλάδα (παραμένει στη βαθμίδα «Β-»), ούτε τις προοπτικές της χώρας (συνεχίζει να τις θεωρεί «σταθερές»). Εξέλιξη που δεν προκάλεσε έκπληξη στο οικονομικό επιτελείο, που πλέον αναμένει τη νέα αξιολόγηση του οίκου Moody’s στις 4 Απριλίου, ο οποίος εκτιμάται ότι θα αναβαθμίσει την αξιολόγηση της Ελλάδας.
Πάντως, η S&P σημειώνει στην έκθεσή της πως η δημοσιονομική προσαρμογή είναι σημαντική, η κυβέρνηση έχει προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις και το προφίλ του ελληνικού χρέους είναι πλέον πολύ καλύτερο από ό,τι πριν από λίγα χρόνια, ενώ τα χρηματοδοτικά κενά του προγράμματος είναι διασφαλισμένα.
Ωστόσο, αποφάσισε να μην αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία λόγω του ότι εκτιμά πως η ανάπτυξη θα έρθει το 2015 (προβλέπει ύφεση 0,3% για φέτος), ενώ δεν έχει αποκλείσει ακόμα το ενδεχόμενο μιας νέας αναγκαστικής ανταλλαγής ομολόγων, λόγω της αποδυνάμωσης στην πολιτική κατάσταση ή εξαιτίας αναβολών στην προγραμματισμένη στήριξη από τους επίσημους δανειστές της χώρας. Παράλληλα, υποστηρίζει ότι το «χρέος της γενικής κυβέρνησης και το εξωτερικό χρέος της οικονομίας, παραμένουν σε υψηλά επίπεδα» και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι τράπεζες να χρειαστεί εν τέλει να αξιοποιήσουν ολόκληρο το αποθεματικό του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), ύψους 11,5 δισ. ευρώ για να καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, παρά το ότι τα stress tests της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) έδειξαν ότι οι ανάγκες τους για κεφάλαια είναι μικρότερες (6,38 δισ. ευρώ).
Σύμφωνα με τη S&P, οι «σταθερές» προοπτικές της ελληνικής οικονομίας εξισορροπούν την προσήλωση της κυβέρνησης στις δημοσιονομικές και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, έναντι των οικονομικών και πολιτικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει προκειμένου να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις αυτές. Μάλιστα, αναφέρει ότι θα προχωρήσει σε αναβάθμιση της Ελλάδας εάν το ΑΕΠ ανακάμψει ταχύτερα του προβλεπόμενου. Κάτι που θα μπορούσε να συμβεί από την ταχύτερη προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών ή εάν οι τράπεζες παράσχουν περισσότερες πιστώσεις στην οικονομία. Ειδικότερα, από την έκθεση του οίκου προκύπτει:
• Ανάπτυξη. Για φέτος προβλέπει ύφεση 0,3% και για το 2015 ανάπτυξη 1,9%. Πάντως, εκτιμά ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί με τη σταδιακή αύξηση των εξαγωγών και ιδιαίτερα των υπηρεσιών. Επίσης, υποστηρίζει ότι θα αυξηθούν προοδευτικά και οι επενδύσεις, αλλά η ιδιωτική κατανάλωση θα παραμείνει περιορισμένη λόγω της υψηλής ανεργίας (27%) και της έντονης μείωσης των μισθών.
• Μεταρρυθμίσεις. Σύμφωνα με τον οίκο «η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στην είσπραξη των δημοσιονομικών εσόδων και σχεδιάζει περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στο εμπόριο». Μάλιστα, οι αναλυτές της S&P θεωρούν ότι παρά το ρευστό πολιτικό κλίμα, η ελληνική κυβέρνηση – ανεξαρτήτως σύνθεσης– θα παραμείνει προσηλωμένη «στο υφιστάμενο πλαίσιο πολιτικής» και ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις θα υποχωρήσουν. • Δημοσιονομική προσαρμογή. Η S&P χαρακτηρίζει ως «σημαντική» τη δημοσιονομική προσαρμογή που έχει επιτευχθεί από το 2009 έως και πέρυσι. Η μείωση των δαπανών ήταν αξιοσημείωτη σε σύγκριση με την προσαρμογή από πλευράς εσόδων, αλλά αναφέρει ότι και η προσαρμογή στα έσοδα είναι πιο βιώσιμη. Πάντως, υποστηρίζει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα αυξηθεί μέχρι το 2017. Υπήρξε πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, το οποίο η S&P εκτιμά ότι θα αυξηθεί μέχρι το 2017 περίπου στο 2% του ΑΕΠ, εξαιτίας κυρίως της αναμενόμενης βελτίωσης του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ. Ετσι, θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τον υφιστάμενο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ το 2016.
• Χρέος. Παρά τη δημοσιονομική προσαρμογή, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε στο 173% του ΑΕΠ το 2013 από 103% το 2008 λόγω της σημαντικής ανακε φαλ αιοποίησης των τραπεζών και λόγω της συνολικής συρρίκνωσης της οικονομίας κατά 23% στη διάρκεια της ύφεσης. «Παρ’ όλα αυτά, δεδομένης της επιμήκυνσης στην αποπληρωμή του δανεισμού, η καθαρά παρούσα αξία του χρέους έχει μειωθεί, βελτιώνοντας έτσι τις μετρήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους» υποστηρίζει ο οίκος και εκτιμά πως το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να κινείται αυξητικά σε ονομαστικούς όρους, αλλά θα μειώνεται ως ποσοστό της οικονομίας και θα υποχωρήσει στο 164% του ΑΕΠ το 2017.
Επίσης, η S&P σημειώνει ότι το εξωτερικό χρέος διαμορφώνεται περίπου στο 400% των εσόδων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών το 2014 και αναφέρει πως περίπου το ήμισυ του μεικτού εξωτερικού χρέους της Ελλάδας είναι βραχυπρόθεσμο (αφορά τις τράπεζες) και πρέπει να μετακυλιστεί.
• Τράπεζες. Η S&P υποστηρίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να χρησιμοποιήσει τα 11,5 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα στο ΤΧΣ για να στηρίξει τον προϋπολογισμό της, καθώς «τα περισσότερα από αυτά τα κεφάλαια, εάν όχι όλα» θα απαιτηθούν για τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών μετά τα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), που αναμένεται να γίνουν τον Οκτώβριο του 2014.