«Στην Ελλάδα θέλουν ακόμα το δωράκι…»

«Στην Ελλάδα θέλουν ακόμα το δωράκι…»

5' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Εθνικός Συντονιστής κατά της Διαφθοράς, επίτιμος εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ιω. Τέντες, μιλώντας σήμερα στην «Κ», αποκαλύπτει στοιχεία που σοκάρουν για το μέγεθος και το κόστος της διαφθοράς στην Ελλάδα, προτείνει οι πολιτικοί να δικάζονται ως απλοί πολίτες, και δηλώνει αποφασισμένος: «Θα προσωποποιήσω τις ευθύνες αν συνεχιστεί η κατάσταση για μη χρηματοδότηση των δράσεων κατά της διαφθοράς». Μιλάει ανοικτά για την κατάσταση στο Δημόσιο, τις ΜΚΟ, τη διαφθορά στις Ενοπλες Δυνάμεις και τις προσπάθειες που γίνονται για να βγει η χώρα από τη «μαύρη λίστα» της διαφθοράς και των συναλλαγών «κάτω από το τραπέζι».

– Ακούγονται και γράφονται πολλά. Ποια είναι η έκταση της διαφθοράς στη χώρα μας, κύριε Τέντε;

– Τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί στατιστικώς στη χώρα μας υποχώρηση της διαφθοράς, που έχω λόγους να πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό είναι αποτέλεσμα της ορατής πλέον δραστηριοποίησης των εισαγγελικών και δικαστικών αρχών. Επίσης έχει βελτιωθεί η θέση της στην κατάταξη των χωρών παγκοσμίως. Δεν παύει όμως να είναι ανησυχητικά τα μηνύματα για την έκταση του φαινομένου. Αρκεί να σας πω ότι σε πρόσφατη συγκριτική έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταγράφεται σοβαρή απόκλιση της Ελλάδας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στην ερώτηση, αν το τελευταίο δωδεκάμηνο τους ζητήθηκε η καταβολή δώρου για κάποια υπηρεσία, το 7% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα απάντησε θετικά, έναντι 4% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη. Στην ίδια έρευνα, πλέον δυσοίωνο είναι το εύρημα, ότι το 66% των εταιρειών που ρωτήθηκαν, θεωρούν ότι η διαφθορά αποτελεί πρόβλημα για το επιχειρείν στην Ελλάδα.

– Και το κόστος της διαφθοράς πού ανέρχεται; Μπορεί, έστω, και κατά προσέγγιση να προσδιοριστεί;

– Κοιτάξτε. Η διαφθορά δεν είναι μόνο φαινόμενο που φθείρει το ηθικό και αξιακό μας σύστημα. Εχει άμεσες συνέπειες στην οικονομία και αφορά τον καθένα από μας. Εχει υπολογισθεί ότι η διαφθορά επιβαρύνει τις επιχειρηματικές συμφωνίες με επιπλέον 10%, ενώ το κόστος των προμηθειών έως και 25%. Στερεί πόρους από το κράτος, πράγμα που επηρεάζει την ικανότητά του να ανταποκριθεί στις κοινωνικές πολιτικές. Επιφέρει στρεβλώσεις στον υγιή ανταγωνισμό και αποτελεί σοβαρό αντικίνητρο για τις επενδύσεις και συνεπώς εμπόδιο για την πολυπόθητη ανάπτυξη που αποτελεί και τη μόνη διέξοδο από την κρίση. Σας ανέφερα ποια είναι η άποψη της συντριπτικής πλειοψηφίας όσων θέλουν να επενδύσουν στη χώρα μας για τη διαφθορά…

– Πρόσφατα, απασχόλησε –και απασχολεί– τις δικαστικές αρχές η κατασπατάληση κονδυλίων στον κατά τα άλλα απαραίτητο θεσμό των ΜΚΟ. Τι θα μπορούσε να γίνει για να μην επαναληφθούν στο μέλλον τα ίδια;

– Το θέμα της ποινικής διερεύνησης των συμπεριφορών ορισμένων ΜΚΟ σε σχέση με τη διαχείριση δημοσίου χρήματος έχει μια ιστορία. Ξεκίνησε το 2011 όταν ήμουν στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και έκτοτε το παρακολουθώ. Η προσέγγιση του προβλήματος πρέπει να γίνει από δύο πλευρές. Από την πλευρά του κράτους με τη διαμόρφωση νέου, βελτιωμένου νομοθετικού πλαισίου, με ευέλικτους τακτικούς ελέγχους για τη χρήση χρηματοδοτήσεων και τη δημιουργία ενιαίου Μητρώου των ΜΚΟ. Για τον λόγο αυτό έχουμε συζητήσει συνάντηση με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης. Ομως και από την πλευρά των ΜΚΟ απαιτείται η αυτοδέσμευσή τους σε συγκεκριμένους κανόνες. Στο πλαίσιο του προγράμματός μας για σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, ενισχύουμε και υποστηρίζουμε σχετικό πρόγραμμα που έχει ξεκινήσει με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Μποδοσάκη.

– Είχατε συναντήσεις πολλές φορές με τους εκπροσώπους της τρόικας. Πού επικεντρώνεται το ενδιαφέρον τους σε σχέση με την πάταξη της διαφθοράς;

– Κυρίως σε θεσμικά θέματα, όπως για παράδειγμα η αναμόρφωση των ποινικών διατάξεων για το «πόθεν έσχες», έτσι ώστε να προβλέπεται έλεγχος σε όλα τα επίπεδα των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των υποχρέων από ανεξάρτητα και αμερόληπτα όργανα, που θα διαθέτουν μέσα να διενεργούν εις βάθος έρευνες. Αλλά ανεξάρτητα από το ενδιαφέρον της τρόικας, αυτά είναι θέματα που περιέχονται στις δράσεις που εφαρμόζουμε.

– Είχατε προτείνει, πριν από χρόνια, την αλλαγή του νόμου για τους πολιτικούς. Ποια είναι η θέση σας;

– Θίγετε ένα θέμα ώριμο και υψηλής προτεραιότητας. Υποστηρίζω ότι η ποινική μεταχείριση βουλευτών και υπουργών πρέπει να προσεγγίζει σε μεγάλο βαθμό αυτή των απλών πολιτών.

– Με την πολύχρονη δικαστική σας πείρα, πώς κρίνετε την πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία για ευνοϊκή ποινική μεταχείριση όσων επιστρέφουν στο Δημόσιο τα χρήματα που καταχράστηκαν;

– Το ζήτημα αυτό είναι κατά τη γνώμη μου εξαιρετικά λεπτό. Ποιο είναι το μέτρο της ευνοϊκής μεταχείρισης, ώστε να διευκολυνθεί η επιστροφή των παρανόμως αποκτηθέντων, χωρίς ωστόσο να δοθούν λάθος μηνύματα; Είναι δεδομένο ότι η απειλή αρκούντως αποτρεπτικών κυρώσεων κατά των δραστών της διαφθοράς είναι βασικό μέσο πρόληψης και καταστολής της. Επίσης θεωρώ ότι το λαϊκό αίτημα «φέρτε πίσω τα κλεμμένα» σε καμία περίπτωση δεν ενέχει παραίτηση από την αξίωση της τιμωρίας των ενόχων. Αν η ευνοϊκή μεταχείριση φθάσει στην πλημμεληματοποίηση των σοβαρών εγκλημάτων διαφθοράς, νομίζω ότι υποβαθμίζεται υπερβολικά η κύρωση, εξατμίζεται επικινδύνως η γενικοπροληπτική λειτουργία της ποινής και τελικά ακυρώνεται κατά ένα μέρος η στρατηγική κατά της διαφθοράς που προσπαθούμε να κτίσουμε.

«Θα μιλήσω, αν…»

– Στις Ενοπλες Δυνάμεις υπήρξαν φαινόμενα εκτεταμένης διαφθοράς. Εχετε λάβει κάποιες πρωτοβουλίες;

– Εχω συναντηθεί με τον υπουργό Αμυνας και αποφασίστηκε η συγκρότηση ομάδας για τους τομείς που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο διαφθοράς. Η υπόθεση είναι σε εξέλιξη και αυτό που μπορώ να σας πω είναι πως υπάρχει πλέον η σταθερή βούληση να καθιερωθεί σύστημα διαφάνειας και δημοσίου ελέγχου, ακόμα και στα πολύ ευαίσθητα θέματα των στρατιωτικών προμηθειών και οπλικών συστημάτων.

– Τι θα μπορούσε να γίνει για την ανάσχεση της διαφθοράς ειδικά στο Δημόσιο;

– Η στρατηγική μας κατά της διαφθοράς περιλαμβάνει ένα πλήθος από μέτρα και πολιτικές, γιατί η αντιμετώπισή της είναι σύνθετη και πολυεπίπεδη. Περιλαμβάνει τεχνική βοήθεια, συμβουλευτικές υπηρεσίες για την αναμόρφωση του ελεγκτικού συστήματος, εκπαιδευτικά προγράμματα, επικοινωνιακά για την ευαισθητοποίηση του κοινού, ενίσχυση του δικαστικού συστήματος με εξελιγμένα πληροφοριακά συστήματα και σχετικό εξοπλισμό που μπορεί να απογειώσουν την αποδοτικότητά του. Η προσπάθεια απαιτεί χρόνο και προϋποθέτει, κυρίως, διάθεση υλικών μέσων.

– Υπάρχουν κονδύλια για τις δράσεις κατά της διαφθοράς ή μήπως ο θεσμός που υπηρετείτε παραμένει ακόμα χωρίς εργαλεία;

– Κονδύλια υπάρχουν, δυστυχώς όμως από καθαρά γραφειοκρατικούς λόγους και ευθυνοφοβία καθυστερεί ανεπίτρεπτα η διάθεσή τους, τη στιγμή που η χώρα εμφανίζεται ότι απρακτεί και διασύρεται διεθνώς για έλλειψη βούλησης στην πάταξη της διαφθοράς. Κάνω υπομονή, κυρία Μάνδρου, αλλά αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα προσωποποιήσω τις ευθύνες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή