«Ο άνθρωπος, εν γένει, ενώ είναι ζώο που βιώνει το παρελθόν του, όποιο κι αν είναι, τελικά αποδεικνύεται ότι δεν το αντέχει. (…) Με τα χρόνια παρατηρείται μια εσωτερική διάβρωση, ένα ψυχικό στραπάτσο, που συχνά δεν επιδέχεται καμιά εύλογη εξήγηση. Γιατί γίνονται όλοι τόσο χάλια με τα χρόνια; Κι όμως. Οπως τα αυτιά του υπέργηρου χορταριάζουν, όπως τα ξύλινα πατώματα κάποτε πέφτουν, η συνείδηση παρουσιάζει συμπτώματα κατάρρευσης, που καταλήγουν σε θορυβώδεις εκδηλώσεις. (…) Οπου χάρβαλο, όπου κουρέλι, όπου χρεοκοπία της καρδιάς, εκεί και η θάλασσα των λόγων».
Οταν ο κύριος Γκρι πληροφορήθηκε τον θάνατο του Κωστή Παπαγιώργη, ξεψάχνισε τα σημειωματάριά του και μου έστειλε δι’ ηλεκτρονικής αλληλογραφίας το παραπάνω απόσπασμα από τα «Μυστικά της συμπάθειας», με την ένδειξη ότι το είχε αντιγράψει στο σημειωματάριό του στις 21.3.2000. «Δεν το επέλεξα όμως για την ημερομηνία, που είναι τόσο κοντά σε εκείνη του θανάτου του Παπαγιώργη μα δεκατέσσερα χρόνια πριν, αλλά διότι είναι τόσο μα τόσο Κωστής Παπαγιώργης· ο τρόπος, το σκεπτικό, η γραφή, τα πάντα».
Από το 1998, ο κύριος Γκρι αντέγραφε ολόκληρες σελίδες των βιβλίων του Παπαγιώργη στα σημειωματάριά του, σε μιαν εποχή που ο σπουδαίος αυτός γραφιάς είχε αραιώσει από την Καλλιδρομίου. «…αφέσου σε αυτό που είσαι, γίνε γελοίος, γίνε το “λίγο” της ζωής σου» («Η κόκκινη αλεπού», αντιγραφή: 27.8.2000). Ασκήτευε σπίτι του, στην Μπουμπουλίνας, κατασταλαγμένος, γλυκός, απρόσμενα γενναιόδωρος με τους νεότερους γραφιάδες, πνευματώδης και αυτοσαρκαζόμενος, έχοντας μετατρέψει ατομικά και συλλογικά τραύματα σε δοκίμια μοναδικά και μοναχικά ή, αλλιώς, σε ένα εντελώς δικό του είδος «μυθιστορημάτων χωρίς χαρακτήρες»: «…έχει μεταναστεύσει (…) μαζί με τις πληγές του, όχι φυσικά για να τις γιατρέψει, αλλά –μακριά από τους οχληρούς θεραπευτές– να τις αφήσει να θυμώσουν» («Περί μέθης», αντιγραφή: 30.11.1999).
Σπάνια η λογιοσύνη να ένιωσε τόσο ισχυρούς σεισμούς μέσα στο αίμα της όσο με τον στοχασμό του Παπαγιώργη: καμία κλεισούρα ή μούχλα, ουδεμία σοβαροφάνεια ή διαχωρισμός θεμάτων σε «σοβαρά» και «ελαφρά», παρά μόνον ζωή και άνθρωπος, με όλες τις αντιφάσεις, τις αιχμές, τις ρωγμές, τον πόνο και τα πάθη του, τις αρρώστιες του, τους έρωτες, τις αδυναμίες και τις ταπεινώσεις του. Σωστό σεισμογράφημα.
Ο κύριος Γκρι ανατρέχει και στις μεταφράσεις: στην εκπληκτική φιλοσοφική σειρά των εκδόσεων «Γνώση» και στα έξοχα φιλοσοφικά μεταφράσματα στον «Καστανιώτη». Τα βιβλία του, εξάλλου, από τις κομψές εκδόσεις του Θανάση Καστανιώτη τα είχε διαβάσει. Τόσο οι μεταφράσεις όσο και τα βιβλία του προκαλούσαν πάντοτε αυτό το ευπρόσδεκτο, ευλογημένο «σύνδρομο του ευερέθιστου εγκεφάλου» αποτελώντας την ίδια στιγμή γέφυρες με άλλες γραφές, κόσμους ανταριασμένους μα πάντοτε γοητευτικούς.
«Σαν πύρινη ρομφαία που διαπερνάει την καρδιά, το ασάλευτο πτώμα αναστατώνει τα πάντα γύρω του καθώς μπάζει αναπάντεχα λίγη ανεπιθύμητη αιωνιότητα μέσα στο σπίτι» («Ζώντες και τεθνεώτες», αντιγραφή: 22.3.2000). «Ο θάνατός του, το τέλος μιας ολόκληρης εποχής», λέει θλιμμένα ο κύριος Γκρι. «Πάνω απ’ όλα, ο Παπαγιώργης θα λείψει από την οικογένειά του. Θα λείψει κι από τους φίλους του. Θα λείψει όμως κι από τους αναγνώστες του. Οπως είπε και η φίλη μας η Σίσσυ, είναι μια κοινωνική απώλεια».
Ανήμερα του ύστατου αποχαιρετισμού στο Χαλάνδρι, ο κύριος Γκρι μου έστειλε κάτι ακόμη από το «Ζώντες και τεθνεώτες»: «Αφού εξέλθει από το σπίτι και την πόλη των νεκρών, καταλήγει στο οριστικό του κατάλυμα, που δεν είναι άλλο από την αθέατη πανταχού παρουσία του».
Η αθέατη πανταχού παρουσία του: αυτό, ο Κωστής Παπαγιώργης· αυτό.