Περιήγηση στον θαυμαστό κόσμο της 9ης τέχνης

Περιήγηση στον θαυμαστό κόσμο της 9ης τέχνης

2' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

SCOTT McCLOUD

Κατανοώντας τα Κόμικς:

η αόρατη τέχνη

μετ.: Νίκος Καμπουρόπουλος,

εκδ.Webcomics 2014, σελ. 224

«Κόμικς, τα [kόmiks] & κόμικ, το [kόmik]: Παρακείμενες σχεδιασμένες και άλλες εικόνες σε εσκεμμένη διαδοχή, με σκοπό να μεταβιβάσουν πληροφορίες και/ή να παράγουν μια αισθητική αντίδραση στον θεατή». Αυτός είναι ο ορισμός που δίνει ο Scott McCloud στο γκράφικ νόβελ του «Κατανοώντας τα Κόμικς» (πρώτη έκδοση 1993), αναγνωρισμένο και βραβευμένο εγχείρημα που καταφέρνει αυτό που μαρτυρά ο τίτλος του, την κατανόηση του μεγαλείου της 9ης τέχνης.

Ο δημιουργός Scott McCloud, γεννημένος το 1960 στη Βοστώνη, μανιώδης, άπληστος αναγνώστης, από τους κυριότερους θεωρητικούς των Κόμικς με ιδέες που προκαλούν αντιδράσεις, αλλά και ένας ικανότατος σχεδιαστής, δημιούργησε ένα φιλόδοξο κόμικς ντοκιμαντέρ που προσδιορίζει, αναλύει και αποδομεί τα κόμικς. Ο αφηγητής, ένα απλό, ουδέτερο καρτούν, καρικατούρα του ίδιου του δημιουργού, θέτει ερωτήματα, προβληματίζει, δίνει τις δικές του απαντήσεις και μας εισάγει στο τεράστιο σύμπαν των κόμικς, ένα σύμπαν αχανές και ποικίλο.

Η περιήγηση ξεκινά από τις πρώτες απόπειρες του ανθρώπου να αφηγηθεί γεγονότα μέσα από διαδοχικές εικόνες, όπως τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, περνάει από την εφεύρεση της τυπογραφίας, και τη σημασία που είχε για την εξέλιξη του γραπτού λόγου γενικότερα και η πρώτη μεγάλη στάση είναι στον Will Eisner, έναν από τους πρωτεργάτες των κόμικς που όρισε τη διαδοχική τέχνη (Sequential Art). Με τα πάνελ γεμάτα αναφορές σε μεγάλες στιγμές των κόμικς, σημαντικούς δημιουργούς και εύστοχα παραδείγματα και σχεδιαγράμματα, ο McCloud δίνει τη δική του οπτική στις τάσεις και τις εξελίξεις. Εξηγεί τη σημασία της απλότητας στον σχεδιασμό των ηρώων. Οι απλές γραμμές στον σχεδιασμό του Τεν Τεν από τον Herge προσφέρουν έναν καρτουνίστικο ήρωα που δρα σε ένα ρεαλιστικό περιβάλλον. Το αισθητικό γεγονός θα ήταν τελείως διαφορετικό αν ο σχεδιασμός του ήρωα πλησίαζε την πραγματικότητα. Στο ίδιο παράδειγμα και ο Bone του Jeff Smith, ένας με απόλυτη απλότητα σχεδιασμένος χαρακτήρας που δεν εγκλωβίζει τον αναγνώστη και αφήνει τη φαντασία ελεύθερη.

Κατά τον δημιουργό του «Κατανοώντας τα Κόμικς», μέσω του παραδοσιακού ρεαλισμού, ο σχεδιαστής κόμικς απεικονίζει τον εξωτερικό κόσμο, ενώ μέσω του καρτούν, τον εσωτερικό κόσμο του ήρωα: οι σκέψεις και τα συναισθήματα έχουν μεγαλύτερη οξύτητα. Η ειρωνεία είναι ότι τα δύο προπύργια της τέχνης των καρτούν είναι τα underground comics και αυτά που απευθύνονται σε παιδιά, ωστόσο είναι μεγάλη η απόσταση ανάμεσα στα είδη. Μία απόσταση που πλέον έχει γεφυρωθεί, ειδικά από τη στιγμή που το απλό στυλ δεν προϋποθέτει μια απλή ιστορία, τρανό παράδειγμα το Maus του Art Spiegelman.

Ο McCloud εμμένει στη σχέση αναγνώστη και κόμικς, προσπαθώντας να εξηγήσει πώς το μυαλό επεξεργάζεται τις εικόνες. Θεωρητικοποιεί αυτό που συμβαίνει στο κενό ανάμεσα στα πλαίσια, τους διάφορους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται η διαδοχή, τον χρόνο και την κίνηση. Μας προκαλεί να νιώσουμε την ενέργεια της γραμμής και του χρώματος και να αγγίξουμε τη δύναμη των συμβόλων. Προσεγγίζει τη σχέση μεταξύ λόγου και εικόνας, και τη σημασία του κειμένου για τα κόμικς. Διευρύνει το φάσμα των θεματικών περιεχομένων και τους τρόπους δημιουργίας: από το χαρτί και τους μαρκαδόρους στους ψηφιακούς χρωματισμούς, από τη λιτότητα του Tardi μέχρι τη σύνθεση των υλικών και τον πειραματισμό του ανήσυχου McKean. Με ιδιοφυές και πολύ θαρραλέο τρόπο ο McCloud δημιουργεί ένα εντυπωσιακό κόμικς για κόμικς. Ενα ανάγνωσμα που αφήνει να φανούν νέα δεδομένα στον τρόπο ανάγνωσης και εκτίμησης μιας κόμικ ιστορίας, ένα εγχειρίδιο για νέους δημιουργούς, ένα εργαλείο για όσους διδάσκουν το κόμικς και μια βαθιά υπενθύμιση ότι οι δυνατότητες των κόμικς είναι απεριόριστες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή