Το βάρος των μονολεκτικών απαντήσεων

Το βάρος των μονολεκτικών απαντήσεων

2' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την πρόθεσή του να προκηρύξει δημοψηφίσματα για σειρά ζητημάτων -πέρα από το τζαμί- γνωστοποίησε ο υποψήφιος της Ν.Δ. για τον Δήμο Αθηναίων, Αρης Σπηλιωτόπουλος. Θέματα όπως η πεζοδρόμηση ή όχι της Πανεπιστημίου, το άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές, η διεύρυνση του ιστορικού κέντρου, η επαναφορά του αστυνόμου της γειτονιάς. «Μέσα σ’ ένα κεντρικό ζήτημα, για το τζαμί, από κάτω μπορείς να βάλεις 4-5 ερωτήσεις για συγκεκριμένα ζητήματα, ώστε με το ίδιο κόστος οι πολίτες να συναποφασίσουν για τη ζωή τους. Αυτό σημαίνει άμεση δημοκρατία» είπε ο κ. Σπηλιωτόπουλος.

Σίγουρα ένα δημοψήφισμα δημιουργεί συνθήκες άμεσης δημοκρατίας στο πλαίσιο της έμμεσης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, που επικράτησε στη Δύση κατά βάση από τον φόβο μήπως η άμεση δημοκρατία οδηγούσε στην υπερίσχυση των πολυπληθέστερων κατώτερων κοινωνικών τάξεων ή στη χαοτική αταξία. Στη συνέχεια, ο φόβος ότι οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι έκαναν την πολιτική επάγγελμα, αδιαφορώντας για τα προβλήματα της κοινωνίας, ώθησε στην εισαγωγή αμεσοδημοκρατικών μέτρων – νομοθετική πρωτοβουλία, δημοψήφισμα, ανάκληση αιρετών… Το δημοψήφισμα πρωτοεμφανίστηκε το 1778 στη Μασαχουσέτη. Πέρασε στη Γαλλία κατά τη Γαλλική Επανάσταση και στην Ελβετία όπου από το 1848 αποτελεί ανελλιπές στοιχείο του δημόσιου βίου.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε παράδοση στα δημοψηφίσματα. Στη νεότερη ελληνική Ιστορία έχουν καταγραφεί 7 δημοψηφίσματα (1920, 1924, 1935, 1946, 1968, 1973, 1974 – το μόνο ουσιαστικά ελεύθερο), από τα οποία ένα (αυτό του 1968, επί χούντας) δεν έθετε πολιτειακό δίλημμα -βασιλευομένη ή αβασίλευτη δημοκρατία ή επιστροφή βασιλέα- αλλά την υιοθέτηση συνταγματικού κειμένου, και από τα υπόλοιπα έξι, τα τρία ήταν υπέρ και τα άλλα τρία κατά της βασιλείας.

Δηλαδή ήταν δημοψηφίσματα που επισφράγισαν πολιτικές μεταβολές ή χρησιμοποιήθηκαν από τις κυβερνήσεις για την επικύρωση των επιλογών τους. Τα δημοψηφίσματα συνήθως προκηρύσσουν αυτοί που πιστεύουν ότι θα -ή μπορούν να- τα κερδίσουν. Και βεβαίως ένα δημοψήφισμα δεν χρειάζεται μόνο δημοκρατικές διαδικασίες για να αποφευχθεί η τρομοκράτηση του κοινού ή η νοθεία, αλλά και ενδελεχή ακριβή και αντικειμενική ενημέρωση του κόσμου. Στις μέρες μας πολύ συχνά τίθενται τα ερωτήματα: Μπορεί το «ναι» ή το «όχι» να δώσει απάντηση σε ζητήματα περίπλοκα, που έχουν λειανθεί από τη στίλβη της πολιτικής σκοπιμότητας ή έχουν καταστεί απειλητικά από τον φόβο; Πόσο ανόθευτο μπορεί να είναι ένα δημοψήφισμα σε συνθήκες ισχυρού επηρεασμού της κοινής γνώμης; Συχνά, δίκαια αιτήματα ποδοπατούνται από μια περιρρέουσα αντίληψη που εχθρεύεται το προφανές. Πόσο βαθύς, εκτενής, εξαντλητικός διάλογος μπορεί να γίνει από τα πριν με τους πολίτες για το επίμαχο ζήτημα; Συχνά αυτό παραμένει μετρίως διάφανο, αρκούντως άγνωστο. Μήπως δίνει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη σε αυτόν που, με τη βεβαιότητα της νίκης, το προκηρύσσει; Μήπως δημιουργεί μόνο μια ψευδαίσθηση άμεσης δημοκρατίας;

Ομολογουμένως πολύ σοβαρά ερωτήματα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή