Η παροιμία του τίτλου συμπληρώνεται: «…και νόμο δεν εκράτεις». Πρέπει να ήταν πραγματικά σοφοί οι πρόγονοί μας που μας άφησαν τέτοιες παροιμίες. Το δίδαγμα της παροιμίας είναι εξαιρετικά απλό: «Αλλα μας δίδασκεις να κάνουμε και άλλα κάνεις εσύ». Η αναφορά όμως στο «λειτούργημα» του δασκάλου κάνει την παροιμία εξαιρετικά επίκαιρη. Εξηγούμαι. Η ΟΛΜΕ με κινητοποιήσεις και εξώδικα απαιτεί να σταματήσει η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου που επιδιώκει το υπουργείο. «Ημαρτον», που λέει και ο γνωστός παρουσιαστής. Το καθήκον του εκπαιδευτικού είναι αφ’ ενός μεν να διδάσκει και αφ’ έτερου να αξιολογεί την πρόοδο των μαθητών του. Δηλαδή, η αξιολόγηση είναι άρρηκτα συνυφασμένη με το λειτούργημα του δασκάλου. Να όμως που οι δάσκαλοι θέλουν να αξιολογούν, αλλά οι ίδιοι να μην αξιολογούνται. Πιο επιτυχημένη πρακτική εφαρμογή της παροιμίας δεν μπορούσε να βρεθεί.
Το θέατρο του παραλόγου δεν σταματά εδώ. Συνεχίζεται στη Βουλή των Ελλήνων, όπου ένδεκα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (μεταξύ των οποίων και ένας παλαιός κωμικός ηθοποιός) κατέθεσαν επερώτηση προς τον υπουργό με τίτλο «Να αποσυρθεί άμεσα η παράνομη και αυταρχική εγκύκλιος για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου».
Δεν μπορώ να σας παραθέσω ολόκληρη την επερώτηση για να διαπιστώσετε την παραλογία, αλλά σταχυολογώ ορισμένα αποσπάσματα με τα δικά μου σχόλια, για να πάρετε μια εικόνα για το πώς σκέφτονται αυτοί οι βουλευτές.
Η επερώτηση αρχίζει: «Σε ακόμα μία διολίσθηση σε επικίνδυνες για τη Δημοκρατία και τη νομιμότητα ατραπούς προχώρησε η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, εκδίδοντας στις 24 Μαρτίου την εγκύκλιο Α.Π.: 44375/Γ1 με την οποία, παρακάμπτοντας το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο και με τη μέθοδο του “εντέλλεσθε”, υποχρεώνει ΠΑΡΑΝΟΜΑ τους διευθυντές των σχολικών μονάδων να προχωρήσουν οι ίδιοι στη συγκρότηση ομάδων εργασίας για την εφαρμογή του θεσμού της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου (ΑΕΕ).
Η εξέλιξη αυτή αποκαλύπτει τον πανικό της μνημονιακής συγκυβέρνησης μετά το φιάσκο της εφαρμογής του αντιδραστικού θεσμικού πλαισίου της ΑΕΕ σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής ιεραρχίας. Η εκπαιδευτική κοινότητα, παρά το κλίμα τρομοκράτησης και εκφοβισμού που μεθοδευμένα καλλιεργείται στον χώρο της εκπαίδευσης τα τελευταία χρόνια, απέρριψε τα σχέδια της κυβέρνησης και υπέγραψε κατά της αξιολόγησης-χειραγώγησης στο συντριπτικό ποσοστό του 93% των εν ενεργεία εκπαιδευτικών». Οι λέξεις-κλειδιά είναι το «εντέλλεσθε» (αν το ρήμα ήταν «παρακαλείσθε» θα επέτρεπαν την αξιολόγηση;), «παράνομα» (συνήθως τα δικαστήρια κρίνουν αν κάτι είναι παράνομο), «κλίμα τρομοκράτησης και εκφοβισμού» (αυτή είναι μόνιμη επωδός), «μνημονιακής συγκυβέρνησης» (για να μην ξεχνάμε ότι για όλα φταίει το Μνημόνιο) και φυσικά το γεγονός ότι το 93% των εκπαιδευτικών δεν θέλει να αξιολογείται. Μπορώ να διαβεβαιώσω τους συντάκτες ότι το 100% των μαθητών δεν θέλει να αξιολογείται με κανέναν τρόπο. Αρα πρέπει να καταργήσουμε την κάθε μορφής αξιολόγηση. Αν έτσι σκέφτονται οι εκπαιδευτικοί μας, τότε δεν είναι τυχαίο που τα παιδιά από τα σχολεία δεν μαθαίνουν απολύτως τίποτα και πρέπει να πάνε στο φροντιστήριο ή στα ιδιαίτερα μαθήματα, που θα τα συζητήσουμε παρακάτω, για να μάθουν κάτι.
Και συνεχίζει η επερώτηση: «Επειδή ο χώρος της δημόσιας εκπαίδευσης έχει ήδη πληγεί ανεπανόρθωτα από τις νεοφιλελεύθερες μνημονιακές πολιτικές που έχουν υποβαθμίσει το δημόσιο σχολείο, όπως με την υποστελέχωση των σχολικών μονάδων, τις χιλιάδες χαμένες διδακτικές ώρες, τις συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και τις συμπτύξεις τμημάτων, το στοίβαγμα υπεράριθμων μαθητών σε αίθουσες και την υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών».
Εδώ πλέον έχουμε το άκρον άωτον της υποκρισίας και συμπτώματα σχιζοφρένειας. Ποιος μιλά για τις «χιλιάδες χαμένες διδακτικές ώρες»; Ο ΣΥΡΙΖΑ, που για «ψύλλου πήδημα» κλείνει τα σχολεία, καταλαμβάνει σχολικές μονάδες, κηρύττει απεργίες και πορείες και άλλα πολλά. Ο σημερινός επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ από τις καταλήψεις σχολείων αναδείχθηκε και τώρα το κόμμα του χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τις χαμένες ώρες διδασκαλίας. Αλλη μια επιβεβαίωση ότι μας ψεκάζουν.
Η επερώτηση καταλήγει με τις εξής ερωτήσεις: «Ερωτάται ο κ. υπουργός:
• Θα σταματήσει επιτέλους να παρανομεί, εκδίδοντας διαδοχικές εγκυκλίους οι οποίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο;
• Θα ανακαλέσει τις παράνομες εγκυκλίους, οι οποίες έχουν εγκαταστήσει κλίμα διχόνοιας και αντιπαράθεσης μέσα στην ίδια την εκπαιδευτική κοινότητα;
• Θα σταματήσει η κατασπατάληση χρημάτων για το καταστροφικό έργο της δήθεν αυτοαξιολόγησης, το οποίο μάλιστα έχει απαξιωθεί από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας;».
Εδώ πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι η αξιολόγηση «έχει εγκαταστήσει κλίμα διχόνοιας και αντιπαράθεσης μέσα στην ίδια την εκπαιδευτική κοινότητα». Εμένα δεν μου βγαίνουν τα νούμερα. Αν το 93% των εκπαιδευτικών δεν θέλει την αξιολόγηση, πώς δικαιολογούνται η διχόνοια και η αντιπαράθεση; Μήπως υπάρχουν αρκετοί που κάνουν ευσυνείδητα τη δουλειά τους και θα ήθελαν την αξιολόγηση, ώστε να ξεχωρίσουν οι καλοί από τους κακούς εκπαιδευτικούς; Ετσι μόνο μπορούν να δημιουργηθούν «διχόνοια και αντιπαράθεση».
Πάμε τώρα στα ιδιαίτερα μαθήματα, αλλά θα κάνω πρώτα μια παρένθεση ως εισαγωγή. Ενα από τα κλασικά έργα του Hitchcock, που γύρισε το 1951, είναι το «Strangers on the train». Δεν θυμάμαι τον ελληνικό τίτλο του έργου. Η υπόθεση είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Δύο εντελώς ξένοι, o Guy και ο Bruno, συναντιούνται σε ένα τρένο και με την κουβέντα ανακαλύπτουν ότι θα ήθελαν να ξεφορτωθούν πρόσωπα του περιβάλλοντός τους. Ο Guy θέλει να δολοφονήσει τη γυναίκα του Myriam και ο Bruno τον πατέρα του. Ο Bruno προτείνει να ανταλλάξουν φόνους. Δηλαδή ο Bruno να σκοτώσει τη Miriam και ο Guy τον πατέρα του Bruno, ώστε η αστυνομία να μην μπορεί να τους συνδέσει με τους φόνους, λόγω έλλειψης κινήτρου. Επιπλέον, και οι δύο θα είχαν άλλοθι. Το έργο είχε πολλά κινηματογραφικά και οπτικά ευρήματα για την εποχή εκείνη. Αλλά αυτό δεν είναι το θέμα μας. Το θέμα μας είναι ότι εμένα μου φαίνεται ότι οι καθηγητές ανταλλάσσουν συμφέροντα-μαθητές, όπως ο Bruno και ο Guy ανταλλάσσουν θύματα. Δηλαδή ο ένας καθηγητής συστήνει κάποιον άλλο καθηγητή για να κάνει ιδιαίτερα σε μαθητή του σχολείου του. Ετσι όλοι είναι ευχαριστημένοι και με σημαντικά αφορολόγητα έσοδα, γιατί τα ιδιαίτερα γίνονται χωρίς παραστατικά.
Μου έλεγε ένα φιλικό ζευγάρι ότι για τα ιδιαίτερα του παιδιού τους, που ετοιμάζεται για τις πανελλαδικές εξετάσεις, πληρώνουν σήμερα 420 ευρώ την εβδομάδα, για 17 ώρες ιδιαίτερα στα 5 βασικά μαθήματα: Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Βιολογία και Εκθεση! Δηλαδή, περίπου 25 ευρώ ανά ώρα, χωρίς απόδειξη. Μαύρα κατάμαυρα λεφτά. Αυτή είναι η «δωρεάν δημόσια παιδεία». Επειδή ακριβώς αυτή η δημόσια παιδεία είναι εντελώς ακατάλληλη για να προετοιμάσει του μαθητές για τις πανελλαδικές εξετάσεις, δημιουργήθηκε η απαραίτητη συμπληρωματική «παραπαιδεία» σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα μαθήματα. Ο τζίρος της παραπαιδείας αυτής το 2013 ήταν 1,05 δισεκατομμύριο ευρώ, σύμφωνα με το πληρέστατο ρεπορτάζ του Απόστολου Λακασά στην «ΚτΚ» της 6ης Απριλίου 2014. Μου λένε ότι ακόμα και οι αριστούχοι μαθητές έχουν μικρές πιθανότητες να περάσουν στις Πανελλαδικές (στις καλές σχολές), αν δεν κάνουν τα απαραίτητα συμπληρωτικά μαθήματα είτε σε φροντιστήριο είτε ως ιδιαίτερα. Τυχαίο; Δεν το νομίζω. Απλά εκμεταλλευόμενοι την αδυναμία του Ελληνα γονιού να θέλει να δώσει στο παιδί του μια καλύτερη μόρφωση, «δημιούργησαν» (ποιοι;) ένα σύστημα το οποίο απαιτεί οπωσδήποτε τη συμπληρωματική εκπαίδευση για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Μήπως πρέπει να προβληματιστούμε, γιατί στη χώρα μας λειτουργούν 2.589 φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών, με 660.000 μαθητές και 41.000 καθηγητές, σύμφωνα με το προαναφερθέν ρεπορτάζ της «ΚτΚ», τα οποία μάλιστα φαίνεται ότι λειτουργούν στα όρια της παραοικονομίας; Για τα ιδιαίτερα μαθήματα, κανένας δεν γνωρίζει τα στοιχεία.
Απαντήσεις δεν έχω. Απλά έχω μάθει στη ζωή μου ότι όπου εξακολουθεί να συντηρείται μια γενικώς παραδεδεγμένη κακή και στρεβλή κατάσταση, αυτό μαρτυρεί ότι είναι πολλοί που έχουν συμφέρον να μην αλλάξει.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.