Το κοινό νόμισμα προϋποθέτει κοινές ευθύνες

Το κοινό νόμισμα προϋποθέτει κοινές ευθύνες

2' 46" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Ευρώπη προσθέτει τις τελικές λεπτομέρειες σε μια νέα τραπεζική ένωση, σκοπός της οποίας είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις τράπεζες της Ευρωζώνης, η αναζωογόνηση του δανεισμού και η διασφάλιση της επιβίωσης του κοινού νομίσματος. Πρόκειται για πρόοδο, που όμως δεν είναι επαρκής.

Εγκρίνοντας τις προηγούμενες ημέρες μια δέσμη νόμων που σχετίζονται με την τραπεζική ένωση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επικύρωσε μία σημαντική ρύθμιση: Αν τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θέλουν να μοιράζονται ένα νόμισμα, τότε θα πρέπει να μοιραστούν και ορισμένους κινδύνους και ευθύνες. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να συνεισφέρουν από κοινού τους πόρους που απαιτούνται προκειμένου να διασωθεί μια τράπεζα η κατάρρευση της οποίας θα μπορούσε να εξαντλήσει τα δημόσια οικονομικά κάποιας χώρας, όπως επίσης και να δημιουργήσουν μία κεντρική Αρχή που θα εποπτεύει τις τράπεζες της Ευρωζώνης.

Ατυχώς, οι νέοι νόμοι δεν είναι επαρκείς. Αναλογιστείτε το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης τραπεζών (SRF), το οποίο δημιουργείται προκειμένου να συμβάλει στην ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών των οποίων οι ζημίες είναι πολύ μεγάλες ώστε να τις αντέξουν οι μέτοχοι και οι πιστωτές τους. Το Ταμείο θα διαθέτει 55 δισ. ευρώ, με την εξουσία να δανείζεται σε περίπτωση ανάγκης. Τα περιουσιακά στοιχεία κάθε μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρωζώνης υπερβαίνουν το 1 τρισ. ευρώ και ο δανεισμός από ιδιώτες επενδυτές θα είναι δύσκολος σε περίοδο κρίσης. Η διάσωση μιας τόσο μεγάλης τράπεζας απαιτεί πολύ περισσότερα χρήματα.

Επίσης, η τραπεζική ένωση υποτίθεται ότι θα παρείχε εγγύηση για τις καταθέσεις ανά την Ευρωζώνη. Με αυτό τον τρόπο η αμφιβολία για το κατά πόσο μια κυβέρνηση όντως έχει τη δυνατότητα να εγγυηθεί για τις καταθέσεις στο έδαφός της δεν θα προκαλεί τη φυγή καταθετών, όπως έγινε στην Ελλάδα και στην Ισπανία το 2011. Η ρύθμιση αυτή εγκαταλείφθηκε, φαινομενικά διότι κάθε χώρα έχει το δικό της σχέδιο εγγυήσεων. Οπότε, σε μια κρίση, μπορεί και πάλι ένα ευρώ που φυλάσσεται σε μια ελληνική τράπεζα (ας πούμε) δεν θα έχει την ίδια αξία με ένα ευρώ που φυλάσσεται σε μια γερμανική τράπεζα. Ομως, δεν είναι αυτή η σημασία που υποτίθεται ότι θα είχε το «κοινό νόμισμα».

Οι υπερεθνικές εξουσίες που δίνονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επίσης δεν είναι επαρκείς. Αν η ΕΚΤ θελήσει να αναλάβει μια χρεοκοπημένη τράπεζα και να της δώσει χρήματα από το Ταμείο Εξυγίανσης, τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα έχουν την εξουσία να εμποδίσουν την κίνηση. Φανταστείτε μια κατάσταση όπου η μεγαλύτερη τράπεζα της Γαλλίας, η BNP Paribas, αντιμετωπίσει προβλήματα: Η Γερμανία και οι υπόλοιποι θα αποφασίσουν αν θα συμβάλουν στη διάσωση ενός εθνικού πρωταθλητή της Γαλλίας.

Παρά την ηρεμία που επικρατεί από τα μέσα του 2012 και μετά, όταν ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, υποσχέθηκε να κάνει «ό,τι χρειαστεί» προκειμένου να σώσει το ευρώ από ενδεχόμενη κατάρρευση, η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια ώστε να προχωρεί σε ημίμετρα.

Οι αδυναμίες που υπάρχουν στην τραπεζική βιομηχανία έχουν ήδη προκαλέσει τεράστια ζημία στην οικονομία: Ο δανεισμός προς (μη χρηματοπιστωτικές) εταιρείες της Ευρωζώνης έχει υποχωρήσει κατά 8% στη διάρκεια των δύο περασμένων ετών. Ταυτόχρονα, η μικρή ανάπτυξη καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την προσπάθεια των κυβερνήσεων να μειώσουν το ύψους του δημοσίου χρέους τους. Αν η κρίση δημοσίου χρέους της Ευρωζώνη αναζωπυρωθεί και πάλι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα διαπιστώσουν, για μία ακόμη φορά, ότι έχουν μείνει πίσω από τις εξελίξεις. Θα διαφωνούν για μεταρρυθμίσεις που θα χρειαστεί να περάσουν μήνες ή χρόνια μέχρι να εφαρμοστούν, όταν οι αγορές θα απαιτούν λύσεις εντός ημερών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή