Η ανακοίνωση ότι το κινεζικό ΑΕΠ ήταν το α΄ τρίμηνο του 2014 7,4%, το χαμηλότερο των έξι τελευταίων τριμήνων, πυροδότησε αρκετά διαφορετικές αντιδράσεις από τους αναλυτές της αγοράς. Υπάρχουν αυτοί που θεωρούν την επιβράδυνση ως επιβεβαίωση ότι η Κίνα εισέρχεται σε περίοδο χαμηλότερης ανάπτυξης και περιορισμού των επενδύσεων και άλλοι που θεωρούν ότι αποτελεί ένδειξη της επιτυχούς μεταρρύθμισης της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.
Εξίσου διαφέρουν και οι εκτιμήσεις για το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της κινεζικής επιβράδυνσης για τον υπόλοιπο κόσμο. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αναπόφευκτα θα περιοριστεί η παγκόσμια ανάπτυξη και θ’ αυξηθεί ο κίνδυνος χρηματοπιστωτικής αστάθειας. Αλλοι θεωρούν ότι είναι τμήμα μιας επιθυμητής παγκόσμιας εξισορρόπησης, που θα ενισχύσει τις βάσεις της παγκόσμιας οικονομίας. Υπάρχουν πέντε σημεία που θα έπρεπε κανείς να λάβει υπόψη του προκειμένου να αξιολογήσει τις διαφορετικές εκτιμήσεις.
Πρώτον, το ΑΕΠ δεν αποτελεί παρά ένα μόνο δεδομένο, στην πραγματικότητα όχι τόσο ακριβές. Το κινεζικό ΑΕΠ ως στατιστικό στοιχείο έχει αρκετούς περιορισμούς, περιλαμβανομένων προβλημάτων ακρίβειας, που υπονομεύουν την αξία του για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Επιπλέον δεν περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία, κυρίως την κατάσταση των πιστωτικών αγορών και πιθανές συνέπειες για τη μελλοντική λειτουργία και σταθερότητα της οικονομίας, που είναι πολύ σημαντικά και γι’ αυτούς που υποστηρίζουν ότι η κινεζική οικονομία έχει πάρει καθοδική τροχιά και για όσους υποστηρίζουν το αντίθετο. Δεύτερον, η επιβράδυνση του ΑΕΠ ταιριάζει και στο καλό και στο κακό σενάριο για την πορεία της κινεζικής οικονομίας. Ολοι περιμένουν επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας. Ακόμη και η κινεζική ηγεσία έχει δηλώσει ότι η χαμηλότερη ανάπτυξη αποτελεί αναγκαίο στάδιο για την επιτυχή εσωτερική αναδιάρθρωση της οικονομίας από το μοντέλο που βασίζεται στις εξαγωγές και τις δημόσιες επενδύσεις σε ένα δυναμικότερο που στηρίζεται στη βιώσιμη, εσωτερική, ιδιωτική ζήτηση. Από αυτή την άποψη δεν είναι σαφές αν η παρούσα υποχώρηση του ΑΕΠ αφορά την «καλή» ή την «κακή» επιβράδυνση. Τρίτον, το ύψος του ΑΕΠ αποκαλύπτει ελάχιστα στοιχεία για τις προθέσεις της κινεζικής ηγεσίας. Είναι σημαντικό οι αναλυτές να σκεφτούν ποια θα είναι η οικονομική και χρηματοπιστωτική πολιτική που μπορεί να ακολουθήσει η Κίνα και ότι εξακολουθεί να διαθέτει πολύ ισχυρά εργαλεία και στους δύο τομείς. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΑΕΠ παίζει όλο και μικρότερο ρόλο. Επιπλέον, το ΑΕΠ του α΄ τριμήνου από μόνο του δεν είναι ούτε τόσο μεγάλο ούτε τόσο μικρό ώστε να πυροδοτήσει αλλαγή πολιτικής. Τέταρτον, το ΑΕΠ αποτελεί ενδιάμεσο στόχο της κινεζικής πολιτικής και όχι τον τελικό στόχο. Για οικονομικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς λόγους, ο βασικός στόχος της κινεζικής ηγεσίας είναι η απασχόληση. Η ανάπτυξη, αυτή καθαυτήν, σταδιακά γίνεται όλο και πιο ασήμαντος παράγοντας. Τέλος, υπάρχουν και πολλά άλλα στοιχεία που συνθέτουν τη δημόσια συζήτηση για την παγκόσμια ανάπτυξη. Αν και δίχως αμφιβολία η Κίνα διαδραμάτισε τον ρόλο ισχυρής ατμομηχανής για την παγκόσμια οικονομία, ιδίως μετά την κρίση του 2008, αναμένεται ότι σταδιακά αυτός ο ρόλος θα μειώνεται. Το μεγάλο βάρος αναμένεται να το σηκώσουν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, και πράγματι έτσι πρέπει να γίνει. Ιδανικά, αυτή η αλλαγή θα συντελεστεί στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής εξισορρόπησης της παγκόσμιας αναπτυξιακής μηχανής και μιας συντεταγμένης, σταδιακής εξομάλυνσης της πειραματικής νομισματικής πολιτικής. Το συμπέρασμα είναι απλό, αλλά σημαντικό: Το τελευταίο στοιχείο για το κινεζικό ΑΕΠ δεν είναι παρά ένα μικρό κομμάτι σε ένα περίπλοκο και ακόμη αβέβαιο μωσαϊκό. Οσοι συμμετέχουν στις αγορές καλά θα κάνουν να μην εξάγουν σημαντικά συμπεράσματα από αυτό είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση.
* Πρώην διευθύνων σύμβουλος του επενδυτικού κεφαλαίου PIMCO. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Bloomberg.