Σε λίγες ημέρες το τελευταίο κομμάτι της Εγνατίας Οδού παραδίδεται στην κυκλοφορία. Ναι, σωστά διαβάσατε: ένα μικρό τμήμα, μόλις 900 μ. δίπλα στον Μετσοβίτικο ποταμό, που ταλαιπώρησε για χρόνια τους μηχανικούς, τελικά ολοκληρώνεται με 4 χρόνια καθυστέρηση. Κι έτσι, έστω και συμβολικά, ο οδικός άξονας των 670 χλμ., που άλλαξε τις συνθήκες μετακίνησης στη Β. Ελλάδα, είναι πλέον ολοκληρωμένος.
Τι συνέβη σε αυτό το μικρό κομμάτι, που καθυστέρησε τόσο την παράδοσή του; Οι εργασίες στην περιοχή ξεκίνησαν το 2006 και ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 2008 εκτός από τη γέφυρα Περιστερίου (μήκους 410 μ.) που ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2010. «Τα προβλήματα γεωλογικής αστάθειας στην περιοχή είχαν ήδη εμφανιστεί πριν από την έναρξη της κατασκευής του έργου. Για τον λόγο αυτό το 2004-2009 εκπονήθηκε ένας μεγάλος αριθμός μελετών και υλοποιήθηκαν πολλά μέτρα σταθεροποίησης», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Θεμιστοκλής Σιόντης, διευθυντής της Περιφερειακής Υπηρεσίας Ιωαννίνων της Εγνατίας Οδού Α.Ε. «Η κίνηση των οχημάτων στο μεσοδιάστημα γινόταν μέσω παράλληλης στην αρτηρία παράκαμψης».
Τα προβλήματα πολλαπλασιάστηκαν. «Τον Μάρτιο 2010 καταγράφηκαν, ανατολικά της γέφυρας και σε απόσταση περίπου 300 μ., νέα έντονα γεωλογικά φαινόμενα που οφείλονταν σε ενεργοποίηση μιας βαθιάς κατολίσθησης κάτω από τη επιφάνεια του παρακείμενου Μετσοβίτικου ποταμού», λέει ο κ. Σιόντης. «Ετσι το διάστημα Δεκεμβρίου 2010 – Φεβρουαρίου 2011 αντιμετωπίσαμε προσωρινά το πρόβλημα με την κατασκευή ενός μικρού αντίβαρου στον πόδα του πρανούς». Το υπουργείο Υποδομών αποφάσισε να αναθέσει χωριστή σύμβαση για το συγκεκριμένο τμήμα, απαλλάσσοντας τον εργολάβο (ΑΚΤΩΡ). Η νέα σύμβαση, ύψους 10,8 εκατ. ευρώ, ξεκίνησε στα τέλη του 2012 (εταιρεία Ενιπέας Α.Ε.) και ολοκληρώνεται αυτές τις ημέρες.
Ο δρόμος ξεκίνησε να μελετάται τη δεκαετία του ’90 και να παραδίδεται σταδιακά από το 2001, καθώς η κατασκευή του «έσπασε» σε δεκάδες επιμέρους εργολαβίες. Η κριτική που διατυπώθηκε εκείνη την περίοδο αφορούσε το υψηλό κόστος κατασκευής του έργου. «Είναι μια άδικη κριτική», υποστηρίζει ο σημερινός πρόεδρος της εταιρείας Εγνατία Οδός Α.Ε., Παρασκευάς Σαββαΐδης. «Μέσα σε μία δεκαετία κατασκευάστηκε ένας τεράστιος σύγχρονος αυτοκινητόδρομος, ένα δύσκολο τεχνικά έργο, που ανάλογό του δεν έχει να επιδείξει το Δημόσιο τα τελευταία 30-40 χρόνια. Η Εγνατία άλλαξε τη ζωή στη Β. Ελλάδα».
Σήμερα η εταιρεία έχει να επιδείξει ένα πλούσιο έργο. Ανακατασκευάζει τους πέντε κάθετους άξονες με τα σύνορα, πραγματοποιεί οδικά έργα στη Β. Ελλάδα, ενώ από το 2010 έχει αναλάβει πάνω από 35 έργα υποδομής στα νησιά του Αιγαίου. Επίσης μελετάται από την εταιρεία η αναβάθμιση του άξονα Θεσσαλονίκης – Σερρών – Προμαχώνα, Σερρών – Δράμας – Καβάλας και Ξάνθης – Εχίνου – συνόρων. Επιπροσθέτως, παρέχει υπηρεσίες συμβούλου σε Σερβία, Αλβανία και Ρουμανία. Τέλος, το καλοκαίρι ολοκληρώνει μελέτη για την αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας σε 15.000 χλμ. του επαρχιακού οδικού δικτύου της χώρας. «Η εταιρεία διαχειρίζεται οικονομικό αντικείμενο ύψους 730-750 εκατ. ευρώ και θα συνεχίσει να είναι τόσο ενεργή και μετά την παραχώρηση του οδικού άξονα».
Συζητήσεις για το δάνειο
Ποια είναι η επόμενη μέρα; Η Εγνατία, ως οδικός άξονας, παραχωρήθηκε το 2011 στο ΤΑΙΠΕΔ, από κοινού με τους κάθετους άξονες. Στόχος είναι ο διαγωνισμός για την 30ετή παραχώρησή της να προκηρυχθεί μέχρι φθινοπώρου, ώστε να καταλήξει στην υποβολή δεσμευτικών προσφορών ένα έτος αργότερα. Τους τελευταίους μήνες, το ΤΑΙΠΕΔ από κοινού με το υπουργείο Υποδομών επεξεργάζεται τις βασικές κατευθύνσεις της παραχώρησης: την πολιτική διοδίων, το χρονοδιάγραμμα κατασκευής των υποδομών κ.λπ. Παράλληλα βρίσκεται σε συζητήσεις με την Τράπεζα Πειραιώς για να βρεθεί συμβιβαστική λύση για το δάνειο της Εγνατίας (189 ή 214 εκατ. ευρώ κατά την τράπεζα, που το κατήγγειλε τον Απρίλιο του 2010 και έκτοτε μετράει τόκους υπερημερίας).
Οπως επισημαίνουν πηγές του ΤΑΙΠΕΔ, η Τράπεζα Πειραιώς εισπράττει σήμερα το σύνολο των εσόδων του άξονα από τα διόδια (40 εκατ. ευρώ ετησίως). Τέλος, θα πρέπει να διευκρινιστεί ποιος θα ελέγχει τον παραχωρησιούχο. «Ελπίζουμε ότι η εταιρεία Εγνατία Οδός Α.Ε., που θα διατηρηθεί μετά την παραχώρηση του δρόμου, να αναλάβει αυτό τον ρόλο», λέει ο κ. Σαββαΐδης.