Τι συμβαίνει με την άνοιξη;
Σκόνες, γύρη και ζουζούνια έχουν στήσει καρτέρι σε μερικούς από μας και δε μας αφήνουν να παί-ξουμε με τους φίλους και το σκύλο μας στο γρασίδι. Αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, αλλά και βρογχικό άσθμα μάς ταλαιπωρούν κάθε χρόνο με τον ερχομό της άνοιξης, καθώς το υπερευαίσθητο ανοσοποιητικό μας σύστημα αδυνατεί να καταλάβει ότι τα σωματίδια γύρης που εισχώρησαν στη μύτη, στα μάτια ή στους πνεύμονές μας είναι εντελώς ακίνδυνα.
Αντιμετωπίζοντας τη γύρη ως εισβολέα, ένας αλλεργικός οργανισμός ενεργοποιεί την άμυνά του για να την εξουδετερώσει. Με το φτέρνισμα την απωθεί, με τη δημιουργία μύξας τής κλείνει το δρόμο. Συχνά υπερβολική και ανεξέλεγκτη, η αντίδρασή του στην παρουσία της μπορεί να προκαλέσει πλήθος ανεπιθύμητων συμπτωμάτων: δύσπνοια, φαγούρα, οίδημα κ.λπ.
Το ανοσοποιητικό μας σύστημα, ο στρατός του οργανισμού μας ενάντια σε κάθε επικίνδυνο εισβολέα, δεν ενεργοποιείται κάθε φορά που μια ουσία εισχωρεί μέσα μας. Ευτυχώς δηλαδή, γιατί διαφορετικά δε θα μπορούσαμε ούτε να φάμε, ούτε να πιούμε
αλλά ούτε και να πάρουμε το φάρμακό μας αν κρυώσουμε. Όσο όμως θαυμαστό κι αν είναι αυτό το ανοσοποιητικό, για δες, βρε παιδί μου, που μερικές φορές μπερδεύεται!
Να τη λοιπόν η γύρη που έκανε το λάθος η μύτη μας και την εισέπνευσε. Κι εκεί που τόσες φορές στο παρελθόν είχαμε βγει στην εξοχή, μαζέψαμε και μυρίσαμε τόσα και τόσα μπουκέτα από πρασινάδες κι αγριολούλουδα, αυτήν τη φορά η αντίδραση του οργανισμού μας δεν είναι καθόλου, μα καθόλου η ίδια. Σαν να δέχτηκε επίθεση, το ανοσοποιητικό μας σύστημα ενεργοποιεί τους στρατιώτες του και ετοιμάζεται για τη μάχη, ακολουθώντας συγκεκριμένη στρατηγική και διαδικασία.
Κατά την πρώτη επαφή με ένα αλλεργιογόνο σωματίδιο, π.χ. γύρη, τα λευκά αιμοσφαίρια του ατόμου που πρόκειται να αναπτύξει αλλεργία παράγουν ειδικές πρωτεΐνες, τα λεγόμενα αντισώματα, με στόχο να ετοιμάσουν τον πόλεμο σε περίπτωση νέας
εισβολής. Για να το κάνουν αυτό, πηγαίνουν και κάθονται πάνω σε ειδικές ομάδες κυττάρων, που κρύβουν μέσα τους μια χημική ουσία, την ισταμίνη. Εκεί πάνω θα αράξουν, αναμένοντας τον εχθρό (γύρη) να ξαναχτυπήσει.
Και να που έρχονται οι ωραίες ανοιξιάτικες μέρες και βγαίνουμε να μαζέψουμε λουλούδια στην εξοχή. Ωωωω!
Τι ωραίαααααα… Αψούουουου! Μια απειρο-ελάχιστη ποσότητα εισπνεόμενης γύρης φτάνει για να κάνει τον οργανισμό μας άνω-κάτω. Μόλις τα έτοιμα για επίθεση αντισώματα αντιληφθούν την παρουσία της, αυτόματα ενεργοποιούν την απελευθέρωση της ισταμίνης από τα κύτταρα. Υπεύθυνη για τα αλλεργικά συμπτώματα που μας βασανίζουν, η ισταμίνη κάνει τη μύτη μας να τρέχει και τα μάτια μας να τσούζουν και να δακρύζουν.
Το ξέρατε ότι:
• Αντιισταμινικά ονομάζονται τα φάρμακα που μπλοκάρουν τη δράση της ισταμίνης, εξαφανίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί.
• Μια νέα μέθοδος αντιμετώπισης αναπνευστικών αλλεργιών που προκαλούνται από την εισπνοή σωματιδίων είναι η ανοσοθεραπεία. Αφού ανιχνευθεί με δερματολογικές και αιματολογικές εξετάσεις το υπεύθυνο αλλεργιογόνο, η ανοσοθεραπεία επιχειρεί να τροποποιήσει την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με αυτό, με τρόπο που αυτή να μη γίνεται ανεξέλεγκτα.
• Μπορούμε να αναπτύξουμε αλλεργία οποιαδήποτε στιγμή, σε οποιαδήποτε ηλικία. Παρ’ όλα αυτά, οι πιθανότητες εκδήλωσης αλλεργίας κλίνουν περισσότερο προς τα παιδιά και τους ενηλίκους, παρά προς τους ηλικιωμένους. Επίσης, αν ο μπαμπάς ή η μαμά μας είναι αλλεργικοί σε κάποια ουσία ή σωματίδιο, τότε έχουμε περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουμε αλλεργία απ’ ό,τι ο φίλος μας του οποίου οι γονείς δεν έχουν ανάλογο ιστορικό.
• Με τις μέλισσες και τις σφήκες να έχουν στήσει χορό ανάμεσα στα λουλούδια, αλίμονο σε όσους είναι αλλεργικοί στο τσίμπημά τους. Η απελευθέρωση της ισταμίνης σε αυτή την περίπτωση μπορεί να προκαλέσει πιο βίαια και επικίνδυνα συμπτώματα από αυτά που εκδηλώνονται στις αναπνευστικές αλλεργίες. Στα ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα, η απελευθέρωση της ισταμίνης δημιουργεί κοκκινίλες και πρήξιμο, ενώ η ανεξέλεγκτη δράση της μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αναφυλαξία, στην ταυτόχρονη δηλαδή εκδήλωση έντονων αλλεργικών συμπτωμάτων σε πολλά όργανα του σώματος.
Ευχαριστούμε την κυρία Άννα Νάνου, αλλεργιολόγο, για τη βοήθειά της.