Αναστάτωση έχει προκαλέσει σε κατοίκους της Πλάκας η διάταξη για τον επανακαθορισμό των χρήσεων γης στις περιοχές Πλάκας και Θησείου όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο για το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. Η βασική πηγή ανησυχίας εδράζεται στην υπόθεση ότι κάθε αλλαγή δεν θα γίνει προς όφελος της σημερινής ταυτότητας της Πλάκας, αλλά θα υπονομεύσει ό,τι με κόπο χτίστηκε τα τελευταία 34 χρόνια.
Ο θεσμός των χρήσεων γης εισήχθη στην Ελλάδα το 1980 από τον Στέφανο Μάνο, μας θυμίζει ο κ. Γιάννης Μιχαήλ, αρχιτέκτων-πολεοδόμος και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, οπότε στο πλαίσιο της σωτήριας επέμβασης του υπουργείου μελετήθηκε ενδελεχώς από πολυεπιστημονική ομάδα υπό τον καθηγητή Διονύση Ζήβα ο καθορισμός τους για πρώτη φορά στην Πλάκα, και μάλιστα σε παραδοσιακό σύνολο. Αμέσως μετά, το 1982, νομοθετήθηκε χωρίς αλλαγές από τον διάδοχό του Αντώνη Τρίτση. Σημειώνεται ότι ο καθορισμός έγινε όχι μόνο κατά οικοδομικό τετράγωνο, αλλά κατά ιδιοκτησία, ακόμα και κατά όροφο. Ο έλεγχος της εφαρμογής διασφαλίζεται από το Γραφείο Πλάκας του υπουργείου (σήμερα Γραφείο Ιστορικού Κέντρου). Οι χρήσεις γης αποτελούν το σπουδαιότερο και αποτελεσματικότερο μέτρο της επέμβασης, το οποίο αναβάθμισε την Πλάκα από την πλήρη διάλυση και την εγκατάλειψή της από τους κατοίκους της. Τονίζεται ότι για πρώτη επίσης φορά επιβλήθηκε υποχρέωση κατοικίας στους ανωρόφους, καθώς και αυστηρός περιορισμός των οχλουσών χρήσεων σε ορισμένα τμήματα της περιοχής. Τα αποτελέσματα της μεγάλης δέσμης μέτρων της επέμβασης προκάλεσαν άμεσα την αναβάθμισή της, τη λήξη της εγκατάλειψής της από τους παλιούς κατοίκους και την προσέλκυση νέων.
Επιτυχημένη ισορροπία
Ρωτάμε τον κ. Γιάννη Μιχαήλ για τη σημερινή εικόνα της Πλάκας και δεν έχει το παραμικρό πρόβλημα να παραδεχθεί ότι η περιοχή υφίσταται πάντοτε τη μεγάλη πίεση του μείζονος αθηναϊκού κέντρου και ειδικότερα των εμπορικών χρήσεων, οπότε η οποιαδήποτε διατάραξη της επιτυχημένης ισορροπίας των χρήσεων γης θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για την ικανοποίηση ποικίλων ορέξεων. «Δεδομένων των ευαίσθητων κλιμάκων της Πλάκας», υποστηρίζει ο κ. Γιάννης Μιχαήλ, «δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι πολύ εύκολα η Πλάκα ως μέρος των εθνικών πολιτισμικών θησαυρών, θα γλιστρήσει εκεί που είχε καταντήσει στην περίοδο της δικτατορίας αλλά και μετά έως τη σωτήρια επέμβαση του υπουργείου».
Το ΥΠΕΚΑ από την πλευρά του προέβη σε καθησυχαστικές δηλώσεις και εκτιμά ότι ο επανακαθορισμός των χρήσεων γης σε Πλάκα και Θησείο θα αναχαιτίσει το φαινόμενο υποβάθμισης των περιοχών και της απομάκρυνσης των κατοίκων από το ιστορικό κέντρο.