Η χαζοχαρούμενη ευφορία που οι αναπάντεχες αθλητικές επιτυχίες μπορούν να προσφέρουν είναι χρήσιμη όσο ένα πάρα πολύ λαχταριστό παγωτό: Νοστιμότατη, αλλά χωρίς κανένα διατροφικό όφελος και μετά από έξι χρόνια αφασίας πτωχεύεις.
Αυτή η αυθόρμητη και παράδοξη χαρά, ωστόσο, είναι μια καλή αφορμή για να θυμηθούμε μια ενδιαφέρουσα αλήθεια: Η Ελλάδα δεν είναι η χειρότερη χώρα του κόσμου. Ούτε στο ποδόσφαιρο, ούτε και στους υπόλοιπους, σημαντικότερους δείκτες. Όπως έχω ξαναγράψει, υπάρχουν πολλοί δείκτες και ποικίλες μετρήσεις που μετράνε πόσο καλά τα πάει μια χώρα σε διάφορους τομείς δραστηριότητας, από τη δημοκρατία μέχρι τη δημοσιογραφία, κι από την οικονομία μέχρι την εγκληματικότητα. Σ’ αυτές τις μετρήσεις η Ελλάδα τα πάει κατά κανόνα μέτρια. Χειρότερα από σχεδόν όλες τις χώρες της Ευρώπης και του λεγόμενου “δυτικού” κόσμου, αλλά καλύτερα από σχεδόν όλες τις χώρες της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και τις Ασίας. Την περασμένη Τρίτη στο TEDxSalon του Βερολίνου παρουσιάστηκε ένας καινούριος δείκτης που μετράει πόσο “καλή” είναι μια χώρα για τον πλανήτη. Πόσο προσφέρει στην ανθρωπότητα, κατά μία έννοια. Από τις 125 χώρες που μπήκαν στην κατάταξη, η Ελλάδα βγήκε 30η.
Ο δείκτης αυτός λέγεται “Good Country Index”, και είναι το αποτέλεσμα έρευνας δύο χρόνων του Βρετανού πολιτικού αναλυτή Σάιμον Άνχολτ. Ο Άνχολτ συγκέντρωσε και ανέλυσε 35 διαφορετικά σύνολα δεδομένων, τα οποία χώρισε σε επτά κατηγορίες: “επιστήμη και τεχνολογία”, “πολιτισμός”, “παγκόσμια τάξη”, “κλίμα και περιβάλλον”, “υγεία”, “διεθνής ειρήνη” και “ευημερία και ισότητα”. Για κάθε κατηγορία μελέτησε πέντε σύνολα δεδομένων. Για παράδειγμα για την “παγκόσμια τάξη” συγκέντρωσε μεταξύ άλλων τα στοιχεία για το πόσα δίνει κάθε χώρα σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς και για την ανάπτυξη άλλων χωρών, πόσο γρήγορα αυξάνεται ο πληθυσμός της, και πόσες από τις συνθήκες του ΟΗΕ συνυπογράφει.
Κατέταξε τις 125 χώρες σε κάθε κατηγορία, και έβγαλε ένα τελικό σκορ για κάθε χώρα.
Η μεθοδολογία χωράει κάμποση κουβέντα, και κάποια από τα αποτελέσματα είναι κάπως αλλόκοτα (τρίτη στην κατηγορία “επιστήμη και τεχνολογία” βγαίνει η Κύπρος), αλλά ως πείραμα και ως προσέγγιση έχει ενδιαφέρον και, κυρίως, επειδή μας βγαίνει τώρα και το ανταγωνιστικό μας, μας τοποθετεί και σε σχετικά αξιοπρεπή θέση: 30η. Η Ελλάδα δεν είναι άχρηστη στον πλανήτη. Κάτι προσφέρει. Δεν είναι και σαν την Ιρλανδία, που η έρευνα της βγάζει πρώτη, ή σαν την Ισλανδία (17η) ή σαν τις ΗΠΑ (21η), αλλά δεν είναι και σαν την Πορτογαλία (35η), την Τσεχία (43η) ή την Τουρκία (79η). Είναι υπολογίσιμη. Συγκρίσιμη.
Μερικές φορές, μέσα στο ζόφος και την καταχνιά της Χρυσής Αυγής, των ψεκασμένων, των λαϊκιστών και των τραμπούκων, ξεχνάμε ότι δεν είμαστε η καταβόθρα της ανθρωπότητας, σαν όλους τους άλλους είμαστε περίπου. Όλες οι χώρες του κόσμου έχουν τρελούς, φωνακλάδες και εξαγριωμένους στην κοινωνία τους και την πολιτική τους ζωή, καθώς και άλλα προβλήματα γνώριμα σε εμάς, στον ένα ή τον άλλο βαθμό. 4 στους 10 Αμερικανούς πιστεύουν ότι η Γη και οι άνθρωποι φτιάχτηκαν όπως είναι σήμερα πριν από 6-10.000 χρόνια, από το θεό. 80% πιστεύουν στα θαύματα. Ένας στους 4 δεν γνωρίζει ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο. Η Σουηδία, η Δανία, ο Καναδάς και η Ελβετία, είναι περίπου 40 θέσεις ψηλότερα από την Ελλάδα στην κατάταξη των χωρών με τις περισσότερες αυτοκτονίες. Στην Ονδούρα γίνονται 50 φορές περισσότερες δολοφονίες το χρόνο από ό,τι στην Ελλάδα, που είναι πάρα πολύ χαμηλά στη σχετική λίστα.
Ως χώρα που δεν είμαστε τελείως του πεταματού, λοιπόν, θεωρητικά θα έπρεπε να είναι κάπως πιο εύκολο να βρούμε τι είναι αυτό που κάνει εμάς ιστορικά να πτωχεύουμε αλλεπάλληλα, να αποτυγχάνουμε κυκλικά και αέναα, αντίθετα με άλλα κράτη που είναι λιγάκι καλύτερα στα νούμερα, αλλά όχι σε όλα, και όχι πάρα πολύ. Πού είναι η ισορροπία, το tipping point, το ποσοστό-κλειδί των ψεκασμένων, ας πούμε, πάνω απ’ το οποίο πτωχεύεις, και κάτω απ’ το οποίο παραμένεις, κουτσά στραβά, ζωντανός;
Έλα μου ντε.
Αυτό είναι το ζητούμενο.
Προς το παρόν υποθέτω ότι θα εστιάσουμε σε ένα άλλο ζητούμενο, φαινομενικά πιο φλέγον: Η Κόστα Ρίκα είναι η 22η “καλύτερη” χώρα του πλανήτη, σύμφωνα με το Good Country Index. Την Κυριακή πρέπει εμείς, η 30η, να την αποκλείσουμε από το Παγκόσμιο Κύπελλο.